Marketing tadqiqotlari

Tovar raqobatbardoshligini baholashda asosan 2 uslubni qo'llaydilar: 

 
Differentsial uslub 

 
Kompleks uslub 
Differentsial  uslub
  asosida  yakka  ko'rsatkichlarning  nisbati  orqali  tekshirilayotgan  tovarning 
tovar-namunadan ustunligi yoki kamchiliklari aniqlanadi. Buni formula orqali tasvirlash mumkin: 
%
100
*
Pio
P
q
i
i

 
Bu erda:  
i
q
 - raqobatbardoshlikning biror yakka ko'rsatkichi (i = 1,2,3,..., n) 
 
i
P
 - tahlil qilinayotgan tovarning i- o'lcham kattaligi 
 
io
P
- ehtiyoj to'la qondiriladigan  i- o'lcham kattaligi 
 n - o'lchamlar soni. 
 
Me`yoriy  kattaliklar  asos  qilib  olinganda  yakka  ko'rsatkich  1  yoki  0  ni  qabul  qilishi 
mumkin.  Agar  yakka ko'rsatkich  birga teng  bo'lsa, unda tovar  me`yor  va standartlarga  mos ekan, 
agarda  0  ga  teng  bo'lsa,    unda  mos  emas.  Ko'rsatkichning  natijasi  100%  dan  katta  miqdorni 
ko'rsatishi mumkin emas: bunday hollarda maksimal tarzda 100% qilib qabul qilinadi.  
Differentsial  uslub  tovardagi  muammolarni  boricha  ko'rsatadi,  ammo  har  bir  ko'rsatkichning 
iste`molchi  uchun  muhimlilik  darajasini  aks  ettirmaydi.  Shu  maqsadda  kompleks  uslubdan 
foydalaniladi.  
Kompleks uslub
 guruhiy va integral ko'rsatkichlar orqali raqobatbardoshlikni baholaydi.