Марказий осиё динлари

Download 118,65 Kb.

1 2 3 4 5 6 7

Bog'liq
дин 3 мазу

Илохлари

Сурайк ибн Фатак (216 – 276) томонидан асос солинган.
Ўз даврида Монийлик Ғарбда Римгача, Шарқда Хитой ва Ҳиндистонгача бўлган ҳудудда кенг ёйилган ва юқори нуфузга эга бўлган.

Ўзига хабар берган илоҳнинг номини Моний яъни “икки моҳият (Нур ва зулмат, яхшилик ва ёмонлик) руҳи” деб атаган. Шунга кўра, унинг таълимотини иккихудолик ғояси (гностик дуализм)га асосланган деб айтилади. Шундан сўнг унга Моний – “Руҳ” лақаби берилган.
242 йилда Форс давлатишоҳи ШопурI нинг тахтга ўтириш ва тож кийиш маросими пайтида Моний биринчи марта ўз таълимотини оммавий баён этиб, ваъз айтган. Шундан сўнг Моний Шопур I нинг вафотига қадар (273 йил) мамлакатда ўзининг диний тарғиботини олиб борди.

275 йилда мамлакатда юқори нуфузга эга бўлган Маглар (зардуштийлик руҳонийлари)нинг қистови билан Форс давлатининг янги шоҳи Баҳром I Монийни зиндонга ташлашга фармон берган ва 276 йилда катл эттирган.
Монийлик ўз эътиқод қилувчиларидан мол-мулкларидан 1/10 ҳисса хайри-садақа беришни, бир кеча кундузда тўрт маҳал ибодат қилишни, ёлғончилик, қотиллик, ўғрилик, зино, бахиллик, сеҳргарлик ва унга ишонишни, бутпарастлик каби амаллардан узоқ юриш талаб қилган.

Монийлик таълимоти у томонидан тузилган “Шопуркан”,
“Тирик Ҳушхабарчи” (Моний ва унинг таълимоти ҳақида),
“Прагматая” (сирлар китоби),
“Кефалая” (Боблар) каби китобларда асослаб берилган ва айримлари рус тилига таржима қилинган

Download 118,65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7