Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich



Download 3,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/433
Sana30.09.2021
Hajmi3,26 Mb.
#189918
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   433
Bog'liq
chorvachilik asoslari

Azotsiz  moddalar  –  o„simlik  ozuqalarning  asosiy  qismini  tashkil  qiladi. 
Azotsiz moddalarning fiziologik vazifasi modda almashinuvi jarayonlarini energiya 
bilan,  yog„lar  shaklida  organizmlarni  qurilish  moddasi  bilan  ta‟minlashdan  iborat. 
Ozuqa azotsiz moddalari  uglevodlar va yog„larga bo„linadi. 
Yog„lar  va  lipidlar  tabiatda  trigliserid  va  yog„  kislotalaridan  iborat.  Ular 
hujayra  membranasi va   kobig„ining tarkibiy  qismi  hisoblanadi,  hamda  hujayraga 
tuyimli moddalarni kirishi va qoldiqni chiqarish vazifasini bajaradi. 
Yog„lar  asosiy  energiya  manbai  bo„lib  uglevodlarga  nisbatan  2,25  marta 
yuqori turadi. 
O‟simlik moylari triolein va gleseridlardan, ular xona haroratida suyuq bo„lib 
10-15 ºS  qotib qoladi. 
Oziqalarda yog„lar turli miqdorda uchraydi: urug„ va donda poyaga nisbatan 
ko„proq bo„ladi; ildiz va tuganak mevalarda yog„ qariyib yo„q; boshoqli donlarda 
1-2%, makkajo„xori va sulida 5-6%, yog„li ekinlar  donida 30-40% tashkil etadi. 
Yog„lardan  tashqari  lipidlar-fosfatidlar(lesitin),  fitosterinlar  o„simlik  va 
holesterin hayvon yog„larida uchraydi. 
Hayvon tanasida yog„ 3-4% dan 40-50% tashkil etadi. 
Oziqa oqsili va uglevodidan har bir hayvonga xos yog„ hosil bo„ladi, o„simlik 
moyi  va  baliq  yog„idan  esa  hayvonning  o„ziga  xos  bo„lmagan,    o„simlik  moyi 
xususiyatlariga  ega yog„ hosil bo„ladi. Shu boisdan hayvon mahsulotlarining sifati 
oziqalar tarkibidagi o„simlik va hayvon yog„larining nisbatiga bog„liq. 
Uglevodlar.  O‟simlik    quruq  moddasining  qariyib    75%  ni  tashkil  qiladi.  
Uglevodlar  hujayra  suyuqligida  qant,  plastidlarda-kraxmal,  hujayra  kobig„ida  esa 
kletchatka gemiosellyuloza va pektin moddalar holida uchraydi. O‟simlik hujayrasi 
qarishi  bilan  uning  kobig„ida  lignin  moddasi  ko„payadi.  Hayvon  organizmida 
uglevodlar juda kam (1%) uchrab glyukoza va glikogen holida bo„ladi. Uglevodlar 
organizmda  energiya  manbai  vazifasini  o„taydi,  ortib  qolganlari  jigar  va  
muskullarda kraxmal-glikogen sifatida zahiraga aylanadi. 
Hayvon mahsulotlaridan faqat sutda uglevod ko„p bo„lib 4-7,0% tashkil etadi. 
Xom  kletchatka  turli  moddalar  aralashmasi:  sellyuloza,  pentozan,  geksazan, 
lignin, kutin, subirin va kamgina azotli, hamda mineral tarkibidan iborat; o„simlik 
hujayralari  bir-biri  bilan  pektin  yordamida  yopishadi.  Xom  kletchatkaning 
kimyoviy tarkibi o„simlik yoshligida sellyulozadan, yoshi kattayishi bilan hujayra 
qobig„i 
qalinlashib 
lignin 
va 
pentozan 
ortadi. 
Kletchatkaning 
daraxtlashishi(dag„allashishi)  o„simliklar  poyasida  barglariga  nisbatan  kuchli 
kechadi, kletchatka ildizmevalarda kam dag„allashadi. 
Oziqalardan  eng ko„p kletchatka somonda bo„lib 40-45% ni, ildizmevalarda 
bor-yug„i 0,4-2 %  ni tashkil qiladi. 


 
50 
Kletchatkaning  oziqada  ko„pligi  uning  tuyimligi  pastligidan  dalolat,  bunday 
oziqalardan oshqozonda mikroorganizmlar to„yimli moddalarni osonlikcha iste‟mol 
qila olmaydi. 

Download 3,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   433




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish