Маoлумотнома

Sport viktorinalarini o’tkazish. Sport viktorinalari o’quvchilar orasida jismoniy tarbiya va sport mashqlarini targ’ibot va tashviqot qilishning vositasi hisoblanadi. To’g’ri tashkil qilingan viktorinalar o’quvchilarni o’ziga jalb qiladi, ularda o’z jismi madaniyati bilan shug’ullanishga xohishini uyg’otadi, jismoniy tarbiya va jismoniy madaniyat harakati tarixi bilan tanishtiradi. Viktorinalar odatda sport kechalari, KZUlari, umum maktab sport bayramlarining dasturiga kiritiladi.

Viktorina savollari sportga, alohida ajratib olingan biror sport turlari, biror tantanali kunlar, tadbirlarga bag’ishlangan bo’lishi mumkin.

Viktorinalar sinflar va guruhlar uchun yoki jamoa tuziladi va og’zaki o’tkaziladi, yozma-umummaktab sport kechalarida vaqt olmaslik uchun tashkillanadi. Xatto viktorinalar sirtdan ham o’tkazilishi mumkin. Javobi yozib yuboriladi (o’tkazish muddati haftalik, oylik, o’quv choragi davomida qilib belgilanishi ham mumkin).

Viktorina savollari o’quvchi-yoshlarni yoshi, bilimlari zahirasini (darsdagi bilmlari, gazeta va jurnallarda o’qishi mumkin bo’lgan materiallardan, radio va televizion eshittirishlardan) hisobga olib tuzilishi zarur (asosan sport mavzulari bo’lishi lozim). Savol ikki xil maono bermaydigan aniq bo’lishi shart. Ularni baholash tez va oboektiv bo’lishining ahamiyati katta. SHuning uchun viktorinani olib boruvchi savollarga javobni oldindan tayyorlab olishi maqsadga muvofiq bo’ladi. Savollarni tanlashda uni qiyin, osonligi olinishi va shunga qarab ball (ochko) unga muvofiq bo’lishi kerak. SHaxsiy birinchilik ishtirokchilarining soni oz bo’lsa, jamoa birinchiligi esa maktab bayramlari yoki kechalarida aniqlanishi mumkin. Sirtqi viktorinalar o’quvchilarda sport olamida sodir bo’layotgan voqea hodisalarga qiziqish uyg’otadi, ularni shu olamga olib kiradi, befarqlikni oldini oladi, vatani, millati, xalqini bayon qilishga o’rgatadi. Sanoat, adabiyot, madaniyat, iqtisodiytga oid savollar ularni iqtidorini charxlaydi. Faxm-farosat, dalilga asoslanib sharhlash malakasini boyitadi. Aynan shular ko’pchilik ishlarimizda yaxshi shakllanmaganligiga hozirgi kunda guvohmiz. Ayrim holatlarda baholash ham shaxsiy, ham jamoa uchun o’tkazilishi yaxshi natija beradi.

Amaliy mashg’ulotlar va seminarlar Sport bayramlari, Sport kechalari, Quvnoqlar va zukkolar uchrashuvlari, Sport viktorinalarini o’tkazish rejasini tuzi shva ularda qo’yiladigan savollarni tayyorlashga bag’ishlanishi lozim.

Masalan, IV-VI sinflarda viktorinalar quyidagicha o’tkazilishi mumkin. O’nta stol prezidumga bo’sh joylashtiriladi. Viktorina boshlovchisi savollarni Bera boshlaydi. Javob uchun Kim eng avval qo’l ko’tarsa, o’sha bola birinchi bo’lib javob beradi. Agar, javob to’g’ri bo’lsa u prezidumdagi stolni biriga borib o’tiradi. Masalan, sinf uchun 10 ta stol qo’yilgan bo’lishi mumkin. Stollar band bo’lgandan so’ng o’tirganlarning barchasiga (prezidiumdagi stollarda o’tirganlarga) qog’oz va ruchka tarqatiladi va ularga yakuniy savol beriladi. Javob uchun esa 3 minut vaqt beriladi. Kim shu vaqt ichida zarur bo’lgan familiyalarni ko’p yozgan bo’lsa u g’olib deb eolon qilinadi va unga sovrin beriladi. II-III o’rinni egallaganlar ham esdalik sovg’alari bilan taqdirlanadilar.

Viktorina savollari aniq va qisqa vaqt ichida javob berish mumkin bo’lgan savollar bo’lsin. Masalan:

-Olimpiada necha yilda o’tkaziladi (30 sek. Javob: 4 yilda bir marotaba);

-Marafon masofasini aytib Bering (30 sek. Javob: 42 km, 195 m.) va h.k.;

-SHaxmat bo’yicha maktab chempionati familiyasini ayting (30 sek. Javob:Zokirov A 9-«A» sinf o’quvchisi).

Sirtqi viktorinalar odatda chorak oxiri, o’quv yili oxirida yakunlanadi. Avvaliga maktab radiouzeli yoki devoriy gazetasida viktorinaning o’tkazilishi haqida, uni sovrinlari nimadan iboratligi ko’rsatilib eolon beriladi va viktorinada xohlovchilarning barchasi ishtirok etishi mumkinligi va o’zlarini javoblarini belgilangan vaqt (muddat) davomida o’rnatilgan yashikga konvertga o’zini nomini yozish bilan tashlanadi. Maktab JTJK tomonidan tuzilgan jyuri javoblarni tekshirib, baholab, g’oliblarni aniqlaydi.

Viktorina savollarida o’sha oylar yoki oxirgi yillar davomida mamlakatimiz, viloyatimiz, shahar tumanlarimizda, katta yoshdagilar uchun Jahon sport maydonida, qitoalar, ayrim hududlardagi sport hayotidagi voqealarga oid savollar berilishi mumkin. To’plangan ballar (ochkolar) hajmi, miqdoriga g’olib aniqlanadi.

Viktorinalarning taxminiy savollari quyidagicha bo’lishi mumkin:

1.«Eng asosiysi, bizni bolalarimiz sog’lom o’sishsin, shunda bizni millat baquvvat iyinchiliklardan qo’rqmaydigan» bu so’zlar kimga tegishli? (5 ball. Javob: I.A.Karimovga).

2.Qaysi matematik Gretsiyada o’tkazilgan Olimpiadada mushtlashish bo’yicha g’olib bo’lgan? (4 ball. Javob: Pifagor).

3.Boks bo’yicha mamlakatimiz sportchilaridan Olimpiada chempioni kim? (3 ball. Javob: Muhammadqodir Abdullaev) va h.k.