Маoлумотнома

3.5. Gigienik omillar jismoniy tarbiya vositasi sifatida
Gigienik omillar shaxsiy va jamoat gigienasi talab-larini o’z ichiga olib, mehnat gigienasi, ovqatlanish, dam olish va tashqi muhitning zararli faktorlari va boshqalar jismoniy mashqlarni bajarish (dars, mustaqil mashq qilish, trenirovka) mashg’ulotlarida gigienik talab va normalarga rioya qilishni taqazo etadi. Ular jismoniy mashqlar taosirchanligini, Samara-dorligini oshirishini ilmiy, amaliy jixatdan isbotlagan.

Gigienik sharoitni yetarli darajada taominlash, jismo-niy tarbiya uchun foydalaniladigan moddiy-texnik baza, sport anjomlari, jixozlar va mavjud kiyim-boshning holatiga bog’liq.

Jismoniy mashqlar, tabiatning sog’lomlashtiruvchi kuchla-ri va gigienik omillarni ratsional qo’llash inson salomat-ligini mustahkamlaydi va jismoniy qobiliyatlarni rivojlan-tiradi.

Jismoniy mashqlar bilan shug’ullanish mashg’ulotlari inson hayotiy faoliyatining organik qismiga aylansagina jismoniy tarbiya tizimining sog’lomlashtirilishiga yo’nalti-rilgan printsipni amalga oshirishning imkoni bo’ladi. Boshqa tomondan, kerak bo’lgan gigienik normalarga rioya qilinsagina jismoniy mashqlar kerak bo’lgan samarasini beradi. Jismoniy tarbiyaning maxsus vositasi hisoblanmasa ham gigenik omillar jismoniy tarbiyaning vazifasini to’laqonli hal qilish uchun ahamiyat kasb etadi. Pedagogik jarayon qanchalik puxta tashkil-lanmasin, ovqatlanish, uyqu kun tartibiga rioya qilinmasa, shuningdek, mashg’ulotlar tibbiyot talablariga javob bermay-digan joy va jihozlar bilan o’tkazilsa, ular albatta samarasiz bo’ladi. Mana shuning uchun maktablardagi jismoniy tarbiya dasturlariga gigienaga oid bilimlar mazmunini ifodalovchi nazariy maolumotlar uchun mavzular tavsiya qilingan. Ular jismoniy tarbiya jarayonidan tashqaridagi insonning hayotiy faoliyatini tashkillovchi va jismoniy tarbiya jarayoni tarki-bidagi vositalardir.