Маoлумотнома

Yo’llanma beruvchi mashqlar tizimi o’qitish uchun mo’ljal-langan faoliyat tahlili natijasida uni tarkibiy qismlarga bo’lish va ularga nisbatan javob beradigan darajadagi elementlar, ularni ajratib, o’qitishda qo’llashni taqazo etadi. Yo’llanma beruvchi mashqlar bir butun shaklda va o’quvchilar kuchiga yarasha bo’lishi kerak. Harakat faoliyatini bo’laklarga bo’lishning xarakteri, yo’llanma beruvchi mashqlarning soni, ularning navbati - o’qitishning individual sharoitiga qarab qo’llash uchun o’qituvchi tomondan tanlanadi. Har bir yo’llanma berish mashqini qo’llash, uning davomiyligi (uzunligi), mohi-yati, qiyinligi va ahamiyatini eotiborga olishda, o’quvchilar tayyorgarligiga qaraladi.

Yo’llanma beruvchi mashqlarni shartli ravishda ikki xil ko’rinishda tasavvur qilish mumkin:

1) bir butun harakatdan ajratilgan qismlar yoki butun harakat, lekin ulardan detallarni ajratib olingani bilan, faoliyatning qismi hech qanday qo’shimchasiz sof holda, qismlarga bo’lib o’zlashtirilayotgan harakat faoliyati texnika-sini ajratilgan holdagi ko’rinishi tarzida;

2) yo’llanma beruvchi mashqning ko’rinishi o’zlashtiri-layotgan faoliyatning belgilangan strukturasini tuzish uchun qo’llanilishi mumkin bo’lgan shaklidagi ko’rinishda.

Qismlarga bo’lib o’zlashtirish harakat faoliyatini o’zlash-tirish jarayonini yengillashtiradi va pedagogik afzallikka ega. O’quvchi mo’ljallangan maqsadga asta-sekinlik bilan, shaxsiy tajribalarni to’plash orqali keladi va ulardan zarur bo’lgan harakat faoliyati shakllanadi. Butun harakat aktidagi har qaysi detalning rolini tushungan holda diqqat bir joyga to’planadi, har bir daqiqa esda qoladi - bularning hammasi ayrim bo’laklarni puxta o’zlashtirishga sabab bo’ladi, faoliyatni to’la egallash yengil sharoitda o’tadi, taolimning – o’qitishning vaqti qisqaradi. Ayrim hollarda usuliyatning samaradorligi, eng avvalo, mashqning sifatiga bog’liq bo’ladi, va harakat madaniya-tining oshishi bilan ko’zga tashlanadi. Yo’llanma beruvchi mashqlarning ko’pligini darslarni nisbatan turli tuman bo’lishi, taolim jarayoni qiziqarli o’tishiga sabab bo’ladi.

Harakat malakalarini qismlarga ajratish orqali to’p-langan boy harakat zahirasi vazifalarini muvaffaqiyatli hal qilishga yordam beradi va shug’ullanuvchilar harakat tajribasini yanada oshiradi.