Маoлумотнома

Таништириш этапида сўздан фойдаланиш ва кўргазмалиҳис қилиш усулиятлари нисбатан характерлидир.ҳаракат фао-лиятини тўла ёки бўлакларга ажратиб ўқитиш усулиятиданҳам фойдаланиш мумкин (кейинги бобларда ўрганамиз).


9.2.ҳаракат фаолиятини ўзлаштириш этапи ва унинг мазмуни


Таoлим жараёнининг бу этапининг асосий вазифаси –ҳаракатни бажара олиш (ўрганиш), уни такомиллаштириш ва кўникмани вужудга келтиришини ўз ичига олади.
Бу этапнинг асосидаҳаракат фаолияти таркибида ажратиб олинган айримҳаракатларни ваҳаракат фаолиятини тўлалигича, кўп мароталаб такрорлаш, машқ қилиш жараёни ётади.ҳар бир такрорлаш ташқи томондан бир хилдай кўринса-да,ҳар сафар-гисининг мазмуни олдингисидан «такрорлаш-такрорлашсиз», «машқ қилиш-машқ қилишсиз» такрорлангандек бўлади. Айнан шундагина янгиҳаракат фаолиятининг шаклланиши мезони, пойдевори яширингандир.
Такрорлаш жараёнини шартли икки босқичга ажратиш мақсадга мувофиқдир:
а)ҳаракатни бажара олишнинг малакасини вужудга келтириш;
б)ҳаракатни бажара олишни такомиллаштириш.
Малаканинг вужудга келиши босқичи малаканинг асосий вариантининг, бирламчи шаклланишни таoминласа, фаолият-нинг бажарилиши эсаҳаракат малакаси пайдо бўлишининг техникасининг белгилари билан боғлиқ. Шу сабабли ўқитувчиниҳаракат техникасининг асосини ва етакчиҳаракатларни ўрга-тиши, бажаришда мускулларнинг ортиқча таранглашиши, керак-сизҳаракатларнинг пайдо бўлишини олдини олиши, огоълан-тириши лозим бўлади.
Агарда янгиҳаракат фаолияти олдин ўзлаштирилганларга ўхшаш бўлса, уни ўзлаштириш учун бир ёки икки уринишнинг ўзи кифоя. Чунки стабил, муъим координациявий механизми-нинг фонди, бойлиги қанча кенг ва кўп бўлса, ўқувчинингҳаракат тажрибаси шунча юқори бўлади ва осонлик билан янгиҳаракат фаолиятини ўзлаштириб олади.
Ъаракатни бажаришнинг такомиллашган палласиҳаракат малакасининг асосий вариантларини шаклланиши билан харак-терланади ваҳаракат малакасининг айрим хусусиятлариҳисобига рўй беради.
Нисбатан мураккаблик (қийинчилик) билан бажарилади дебҳисобланадиган айримҳаракатлар, уларнинг фазодаги аниқлигига қараб ва бажариш вақтининг даврига қараб бир оз бузилиши мумкин. Шунинг учун ўқитишнинг асосий вазифасиҳаракат техникаси асосини мустаъкамлаш бўлиб, унинг ижро-сида стабилликга эришишдан иборатдир.
Ъаракат фаолиятини ўзлаштириш этапида таoлимнинг барча методларидан кенг фойдаланилади:
- сўздан фойдаланиш (тушунтириш, вазифа, кўрсатма бериш, буйруқ каби);
- кўргазмалиҳис этиш (воситали, воситасиз кўрсатмали-лик);
- амалий методлар: бўлакларга ажратиб ёкиҳаракатни бир бутунлигича ўргатиш билан машқларни бажариш, ўйин ва мусобақа методлари.
Булар орасида амалий методлар асосий ўринни эгаллайди. Бу этапда асосанҳаракатлардагиҳатоларни аниқлаш ва уларни тузатиш муъимдир. Таoлимнинг ютуғиҳам ана шу муаммониҳал этилишига боғлиқ.