Маoлумотнома

13.3.1. Жисмоний тарбия дарсининг вазифалари
ва унга қўйилган талаблар

Жисмоний тарбияда педагогик жараённинг натижалари жисмоний тарбия дарсларида олиб бориладиган ўқув-тарбиявий ишларнинг сифатига боғлиқ. Бунгаҳар бир дарс замиридаги қатор вазифаларниҳал этиш билан эришилади.

Жисмоний тарбия дарслари таoлим бериш (ўқитиш), тарбиялаш ва соғломлаштиришдек жисмоний тарбия жараёни-нинг умумий вазифаларидан келиб чиқиб,ҳар бир дарс учун аниқ «Таништириш», «Ўзлаштириш», «мустаъкамлаш», «Тако-миллаштириш»дек мазмунга эга бўлган хусусий вазифаларни қўйиш ва униҳал қилишни назарда тутади.
Таoлим бериш вазифалари болаларни жисмоний тарбия дастурда тавсия қилинган машқларни бажаришга, ўрганилган машқларни мустаъкамлаш ва такомиллаштиришга, шунингдек, малака ва кўникмаларни ривожлантиришгаҳамда ўрганилган машқларни турли шароитда амалиётда қўллашга ўргатишга йўналтирилади. Таoлим вазифаларини изчил равишда бажариш жисмоний тарбия дастуридаги бутун ўқув материалларини изчил ва мустаъкам ўрганишга олиб келади.
Таoлимнинг айрим вазифалариниҳал этиш учун нисбатан узоқ вақт ёки қатор кетма-кет дарслар зарур вазифалар бошқаҳиллариниҳал этиш учун эса бир дарснинг ўзи кифой қилади. Масалан, арқонга маoлум усулда тирмашиб чиқиш ва уни бажаришдаҳаракатлар кетма-кетлигини бир дарснинг ўзида техник жиъатдан мукаммал ўрганиб олиш мумкин эмас. Бу умумий вазифа, буниҳал қилиш учун туркум дарслар лозим. Қолаверса, шуғулланувчиниҳаракат координацияси, жисмоний тайёргарлиги, ўзлаштириш қобилияти (қабул қилиши), ўзлашти-рилаётганҳаракатга ўхшашҳаракат заъирасигаҳам боғлиқ.
Арқонни оёқлари билан ушлаб тирмашиб чиқишга бир дарсда ўргатиш мумкин. Бу кичик хусусий вазифа бўлиб, уни мазкур дарснинг аниқ вазифаларидан бири сифатидаҳал қилинади. Таoлимнинг вазифалари, юқоридагилардан ташқари ўқувчиларни жисмоний тарбия ва спорт, соғлиқни сақлаш, чиниқиш, жисмоний машқларни тўғри бажаришҳақидаги назарий билимларини оширишлари биланҳамҳал қилинади. Жисмоний тарбия дарсларида фақат таoлим-тарбия эмас, балки инсоний фазилатлар – эoтиборлилик, диққатини бошқара олиши, интизоми, иродаси, саранжомлилиги, мақсадга инти-лиши, мустақиллиги ва қийинчилдикларни енгишдаги қатoийяти ва бошқаларни қўшиб тарбиялаш талаб қилинади.