Мақола ва тезислар номи

STENOKARDIYA ETIOLOGIYASI, KLINIKASI, YURAKDAGI PATOLOGO-
ANATOMIK O’ZGARISHLAR, ZAMONAVIY TEKSHIRISH USULLARI VA DAVOSI. 
 
Jo'rayev I.B.
FJSTI, Davolash ishi fakulteti talabasi
Dexqanova N.N. 
FJSTI Kimyo va Biologiya kafedrasi assistenti
Annotatsiya
– Ushbu maqola so’ngi 10 yil ichida aholi orasida yurak-qon tomir tizimi 
kasalliklari bilan kasallanish yuqori o’rinlardan birini egallab turibti. Agar yurak qon tomir tizimi 
kasalliklari oqibatida sodir bo’layotgan o’lim hodisasini 100 % deb qaralsa, uning 52,5 % ini 
yurak xuruji stenokardiya, infarkt natijasida yuz beradi[2]. Ushbu muommoning sog’liq uchun 
dolzarbligi, ularning keng tarqalganligi, o’lim va nogironlikning yuqori darajasi, mamlakatning 
mehnat salohiyatiga ta’sir etuvchi ijtimoiy-iqtisodiy yo’qotishlar bilan bog’liq. Yurak-qon tomir 
kasalliklarining hozirda keng tarqalgan turlaridan biri bu stenokardiya.
Kalit so’zlar
- Stenokardiya, infarkt, yurakning koronar kasalliklari, tranzitor ishemiya, 
miokard ishemiya, aterosklerozi, revmatik vaskulit, zaxmli mezoaortit, tugunchali periarterit, 
yurakni aortal nuqsonlari, og’ir kamqonlik, kardioskleroz, postinfarkt miokradioskleroz, yurakning 
92
 https://enc.for.uz/w/index.php?title.Ishsizlik&variant.uz-cyrl 
93
https://gender.stat.uz/uz/ основне-показатели-уз/труд-уз.занятост-населения-уз.1374-iqtisodiy-faoliyat-turlari-bo-
yisha-bandlar-sonining-taqsimlanishi-2019-yil-uchun-o-rtacha 

---

298 
xronik anevrizmasi, zo’riqish stenokardiyasi, prisnmetall stenokardiyasi, beqaror stenokardiya, 
transmural ishemiyaga, koronar tomirlar spazmidir, bradikardiya, taxikardiya. 
 
Stenokardiya yurakning koronar kasalligi turiga kirib, tranzitor ishemiya tufayli boshlanadi va 
to’shdan chapda II – V qovurg’alar oralig’ida qisqa muddat davom ertadigan og’riq xurujlari bilan 
ta’riflanadi. Stenokaediya ko’krak qisish kasalligi deb ham atalib, birdan miokard ishemiyasi 
boshlanishiga bog’liq bo’lgan va to’sh orqasida og’riq tortib qolishi bilan tariflanadigan klinik 
sindromdir. Og’riqlar odatda bo’yin, kuraklararo bo’shliqlarda, chap yelka bilan chap qo’lda, 
o’mrov suyagi atrofida, pastki jag’ning chap tomonida bir necha daqiqagacha davom etadi va 
kamdan kam hollarda ko’krak qafasining o’ng tomoniga va o’ng qo’lga hamda belga og’riq 
uzatiladi. Ba’zan hansirash, terlash, o’limdan qorqish hissi bilan kechadi. Xuruj paytida bemorlar 
kamgap, og’riqni joylashish sohasini kafti yoki mushtini to’sh suyagi ustiga qo’ygan holda 
ko’rsatadi[1][3]. Stenokardiya yetakchi klinik simptom bu miokard kislorodga va miokardni 
yetkazib berish o’rtasidagi nomuvofiqlikdan, toj tomirlarida qon aylanishning buzilishi oqibatida 
kelib chiqadi[