Manuel de français Ikkinchi chet tili

Passé composé zamonida fe’lning bo’lishsiz so’roq formasi 
1) Est-ce que so’roq iborasi yordamida tuzilgan so’roq gaplarning bo’lishsiz 
formada ne inkor yuklamasi ko’makchi fe’l oldidan, pas inkor yuklamasi ko’makchi 
fe’ldan keyin, so’ngra esa asosiy tuslanuvchi fe’lning pasticipe passé formasi 
qo’yiladi. Ex : 
Est-ce que je ne suis pas venu à temps ?—Men o’z vaqtida kelmadimmi ? 
Est-ce que Salima n’est pas venue à temps ?—Salima o’z vaqtida kelmadimi ? 
2) a) egasi kishilik olmoshi bilan ifodalangan so’roq gaplarning bo’lishsiz 
formasida so’z tartibi quyidagicha : 
N’avez-vous pas apporté votre cahier ?—Daftaringizni olib kelmadingizmi ? 
b) egasi ot bilan ifodalangan so’roq gaplarning bo’lishsiz formasida so’z tartibi 
quyidagicha : Ex : Salima n’a-t-elle pas apporté son cahier ?—Salima daftarini olib 
kelmadimi ? 
Passé composé zamonida o’zlik fe’llarning bo’lishsiz so’roq formasi 
quyidagicha : ne me suis-je pas promené ? ne nous sommes-nous pas promené ? ne 
t’es-tu pas promené ?
Passé composé zamonining qo’llanishi 
Passé composé zamoni quyidagi hollarda qo’llanadi : 

---

~ 109 ~ 
1) Ish-harakatning nutq so’zlanib turgan paytdan oldin bajarilganligini 
ifodalaydi. Ex: je corrige les fautes que j’ai faites dans ma dictée—Diktantimda 
qilgan xatolarimni tuzatyapman. 
2) Nutq tugagan paytni va ketma-ket kelgan ish-harakatni ifodalaydi. Ex: Avez-
vous pris ce livre à la bibliothèque?—Oui, nous l’avons pris, nous l’avons lu, nous 
l’avons rendu.—Bu kitobni kutubxonadan oldingizlarmi? Ha, biz uni oldik, o’qib 
chiqdik va uni qaytardik. 
3) Gazeta va jurnal maqolalaridagi tarixiy va siyosiy faktlarni va bo’lib o’tgan 
yagona voqealarni ifodalashda. Ex: 1991 le 31 août l’Ouzbékistan a proclamé son 
indépendance—1991-yil 31-avgustda O’zbekiston o’z mustaqilligini e’lon qildi. 
Pierre et Marie Curies ont découvert le radium—P.Kyuri va M.Kyurilar radiyni 
kashf etdilar. 
Passé composé zamoni anglatgan ish-harakatni, ma’nosini o’zbek tilida bir 
necha variantda ifodalash mumkin : Ex : J’ai lu—Men o’qidim, men o’qiganman, 
men o’qib bo’lganman, men o’quvdim, men o’qibman va b. Bunday o’tgan zamon 
formasini fransuzcha turlicha gap qurilmalarida ma’nosiga qarab o’zbekcha tarjimada 
fe’lning bo’lishli, bo’lishsiz va so’roq formalarida uchratish mumkin.