Manuel de français Ikkinchi chet tili

GAPNING TUZILISHIGA KO’RA TURLARI 
Gaplar tuzilishiga ko’ra ikkiga bo’linadi: sodda va qo’shma gaplar. 
Sodda gaplar o’z navbatida ikkiga bo’linadi: 
1. Sodda yig’iq gap (proposition simple ou indépendante). 
2. Sodda yoyiq gap (proposition simple, développée). 
Gaplar sostaviga ko’ra ikkiga bo’linadi: 
1. Bir sostavli gap ((proposition à un terme). Bir sostavli gap faqat birgina bosh 
bo’lakka (ega yoki kesimga) ega bo’ladi: Silence! Se plaindre ? 
2. Ikki sostavli gap (proposition à deux terme). Ikki sostavli gap esa har ikki 
bosh bo’lakka ham (ega va kesim) ega bo’ladi : Elle est jolie.
Sodda yoyiq gap tarkibida esa bosh bo’laklardan tashqari gapning ikkinchi 
darajali bo’laklari (aniqlovchi, to’ldiruvchi, hol) ham qo’llangan bo’ladi. Ikkinchi 
darajali bo’laklar ega yoki kesimga bog’lanib, ularni aniqlaydi, izohlaydi va 
to’ldiradi. Ex : La réunion de notre syndicat commencera à cinq heures. Bu gapdagi 

---

~ 208 ~ 
“de notre syndicat” “ La réunion ” so’zini aniqlab keladi. «à cinq heures» payt holi 
bo’lib «commencera» fe’lini to’ldiradi. 
Paul écrit une lettre à sa soeur. Bu gapda “une lettre” “écrire” fe’lining vositasiz 
to’ldiruvchisi, “à sa soeur” esa «écrire» fe’lining vositali to’ldiruvchisi vazifasini 
bajargan. 
Gapning ikkinchi darajali bo’laklari ham o’z navbatida boshqa ikkinchi darajali 
bo’laklar bilan to’ldirilishi, aniqlanishi mumkin. Masalan sifatdan ifodalangan 
aniqlovchi predlog yordamida Infinitif orqali to’ldirilishi mumkin. Ex : Voici un livre 
facile à lire. Sifatdan ifodalangan ot kesim ham predlog yordamida Infinitif orqali 
to’ldirilishi mumkin. Ex : C’est un problème difficile à résoudre. Predlog yordamida 
Infinitifdan ifodalangan aniqlovchi to’ldiruvchi va hol orqali to’ldirilishi, aniqlanishi 
mumkin. Ex : Son désir d’entrer à l’université fut réalisé. 
Vositasiz va vositali to’ldiruvchilar, shuningdek hollar ham aniqlovchi 
yordamida to’ldirilishi mumkin. Ex : Je n’ai pas encore lu le journal d’aujourd’hui. Il 
a envoyé à sa petite soeur des jouets et des bonbons. Cette réunion aura lieu dans la 
grande salle de notre institut.