Mantiqiy Iqtisodiyot

Oqilona va cheklangan davlat

boshqaruvi

Avval qayd etganimizdek, raqobatdosh bozorlar orqali boshqariladigan savdo

manfaatlari ham iqtisodiy taraqqiyotga, ham ijtimoiy hamkorlikka ko'maklashadi.

Odatda katta korxonalar tomonidan targ'ib qilingan davlat boshqaruvi savdo to'sig'i va

bozorga kirish cheklovining asosiy manbasi hisoblanadi. Davlat boshqaruvi mahsulot

ayirboshlashini cheklashining va bozorlar raqobatdoshligini pasaytirishining uchta

asosiy yo'li bor.

Birinchidan, davlat boshqaruvi bozorga kirishni ko'pincha cheklaydi. Ko'p

mamlakatlar turli sohalar va faoliyatlarda qatnashish hamda raqobat qilishni

qiyinlashtiruvchi qoidalarni joriy qiladi. Agar siz ushbu mamlakatlarda tadbirkorlik

bilan shug'ullanishni yoki xizmat ko'rsatishni istasangiz, siz litsenziya olishingiz,

hujjatlar to'ldirishingiz, har xil muassasalardan ruxsat olishingiz, malakangizni

tasdiqlashingiz, yetarlicha mablag'ingiz borligini ko'rsatishingiz va turli boshqaruv

sinovlaridan o'tishingizga to'g'ri keladi. Agar siz pora bermasangiz yoki siyosiy

partiyalariga moliyaviy hissa qo'shmasangiz, ba'zi davlat mulozimlari arizangizni rad

etishlari mumkin. Ko'pincha yaxshi o'rnashib olgan hamda siyosiy ta'sirga ega

raqobatchi korxonalar arizangizga muvaffaqiyatli qarshi chiqishi mumkin.

Hernando de Soto o'zining «Kapitalning siri» nomli oshkora kitobida 1990-

yillarning oxirlarida Peruning poytaxti Limada qonun talablariga javob beradigan

kiyim-kechak korxona ochish uchun kuniga olti soatdan ishlaydigan bir guruh

odamlarga 289 kunni talab qilganligini ta'kidlaydi. (U o'zining avvalroq yo'zilgan

«Boshqa yo'l» kitobida ushbu jarayon davomida jami o'n marta pora so'ralganini va

undan ikkitasini qonuniy faoliyat yuritish uchun berishga to'g'ri kelganligini oshkor