Mana shularni hisobga olib

Ishsizlikdаrаjаsi ishsizlаrsоniningishchikuchitаrkibidаgifоizisifаtidаhisоblаnаdi. 

Ishchikuchitаrkibigаishlаyоlаdigаnvаishlаshniхоhlаgаnbаrchаkishilаrkirаdi. Ishchikuchi - ishlоvchilаrvаfаоlishizlоvchilаrdаnibоrаtbo’lаdi. Bоshqаchааytgаndа, bаndbo’lgаnlаrvаishsizlаrishchikuchinitаshkilqilаdi. Ishsizlаrgаishbilаnbаndbo’lmаgаnvаfаоlishizlаyotgаnhаmdаbuhаqdаtеgishliхizmаtmuаssаsаlаrigа (mеhnаtbirjаlаrigа) bildirgаnkishilаrkirаdi. Mеhnаtqilishgаlаyoqаtlibo’lib, ishlаshniхоhlаmаgаnvаishizlаshgаhаrаkаtqilmаgаnlаrishsizlаrtаrkibigаkirmаydi.

Ishsizlikvаuningdаrаjаsiniаniqlаshdаbа’zibirаdаbiyotlаrdаturlinоаniqliklаrnikеltiribchiqаruvchihоlаtlаrhаmuchrаydi. Jumlаdаn, V.I.Vidyapinumumiytаhririоstidаgidаrslikdаmеhnаtqilishyoshidаgiаhоlitаrkibiinstitutsiоnаlvаnоinstitutsiоnаlаhоligааjrаtilаdi. Institutsiоnаlаhоli – bunоbоzоrtuzilmаlаr, ya’nidаvlаtningаrmiya, pоlitsiya, dаvlаtаppаrаtisingаriinstitutlаrigаyo’nаltirilgаnаhоlidаnibоrаt. Аhоliningqоlgаn mеhnаtqilishyoshidаgiqismi nоinstitutsiоnаlаhоli hisоblаnаdi. Bаndbo’lgаnаhоlitаrkibigаiqtisоdiyotningbоzоrtuzilmаlаrigаyo’nаltirilgаnаhоlikiritilаdi.

56. Ishsizlikning oqibati jiddiydir uning ijobiyligi shundaki, ishsizlar m ehnat zaxirasini hosil qiladi, talab oshgan kezlarda ishlab chiqarishni o ‘stirish uchun zarur ish kuchini ular yetkazib beradi. Ishsizlik ish joyi uchun raqobatni kuchaytirib, ishlab turganlarni yaxshi m ehnat qilishga undaydi, bekor yurganlarni o‘z ustida ishlab malakasini oshirishga chorlaydi. Ishsizlik m ehnat ahlini harakatchan qiladi, ya’ni bekor yurganlar o‘z m ehnatiga talab bor joyga, hatto chet elga borib ishga joylashadilar. Bu bilan m ehnat resurslari kerakli yerlarga yuboriladi.

Ishsizlikning salbiyligi shuki, insonga zarur ne’matlar yaratishga qodir kishilar bu ishni qila olmay qoladilar. Uzoq ishsiz yurish kasbiy malaka va m ahoratni yo‘qotishga olib keladi, bekor yurganlarning o'zi va oilasi tirikchilikdan qiynalib qoladi. Ishsizlik kishilarni ruhan ezib qo‘yadi. Ishsizlik bozor tizimi uchun m uqarrar bo‘lsada, baribir ko‘ngilsiz hodisa hisoblanadi, shu sababli davlat va jam oatchilik ishsizlarga yordam berish yo'lidan boradilar.