o„zgarishdagi jarayon. Bir ijtimoiy makon v a zamonda haqiqat
bo‗lgan bilim boshqasida o‗z ahamiyatini yo‗qotishi, eskirishi mumkin.
Shuni nazarda tutib, «har bir inson, - degan edi L.Tolstoy,- bashariyat
aql-idroki yaratgan jami boyliklardan bahramand bo‗lmog‗i mumkin
v a lozim, ammo ayni v aqtda u o‗ziga qadar yashagan odamlardan
qolgan haqiqatlarni o‗z aql-idroki sinov idan o‗tkazmog‗i lozim».
Binobarin, hamma dav r, sharoit uchun maqbul hamda o‗zgarmas
absolyut haqiqat yo‗q v a bo‗lmaydi ham. Haqiqat nisbiy, konkret,
unda zamon muxri bor. Misni – oltindan, soxta haqiqatni – chin
bilimdan farqlash, adashmaslik uchun ishni fikr bilan, fikrni – ish bilan
tekshirib turiladi. Shunda odam boshi berk ko‗chaga kirib qolmaydi,
yanglishgan taqdirda ham haqiqatni tezda topadi, zero
yanglishganini tan olgan odam ham donodir. Faqat kaltabin,
nodongina o‗z xatosini tan olmaydi, o‗z umrini tugatgan aqidalardan
v oz kecholmaydi.
Shunday qilib, bilishdan maqsad – chin bilim – haqiqatga yetish.
Borliqning mutloq haqiqatiga turli daraja v a miqyosdagi konkret,
nisbiy haqiqatlarni bilish orqali bosqichma-bosqich erishiladi.
TAYANCH TUSHUNCHALAR:
Bilish, ilmiy bilish, falsafiy bilish, xissiy bilish, aqliy bilish, sensualizm,
ratsionalizm, amaliyot, haqiqat, abadiy haqiqat, absolyut v a nisbiy
haqiqat.
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR:
1. «Gnoseologiya» so‗zining lug‗av iy ma‘nosi nima?
2. Ilmiy bilish v a falsafiy bilish o‗rtasida nima farq bor?
3. Amaliyotning bilishdagi o‗rni qanday?
4. Dunyoni bilishning chek-chegarasi bormi?
5. «Av v alo o‗zingni angla, bil» degan faylasuf kim?
6. Intuitsiya bilishning qaysi turiga kiradi?
7. Ko‘pchilik e‘tirof etgan bilim haqiqat bo‗ladimi?
8. «Har kishining o‗z haqiqati bor» degan fikrga qanday qaraysiz?
ADABIYOTLAR:
1. Karimov I.A. Yuksak ma‘naviyat- yengilmas kuch. – T, Ma‘naviyat,
2008.
2. Karimov I.A. Donishmand xalqimizning mustahkam irodasiga
ishonaman.-―Fidokor‖ gazetasi, 2000 yil, 8 iyun.
3. Karimov I.A.Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni demokratiyalash
v a yangilash, mamalakatni modernizatsiyalash v a islox qilishdir.
O‗zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi v a
Senatining qo‗shma yig‗ilishidagi nutq – Toshkent, 2005.
4. Falsafa. E.Yusupov taxriri ostida. Tuldirilgan ikkinchi nashri. –
Toshkent, Sharq, 2005.
5. Qahhorov M.A.Falsafa. Ma‘ruza matnlari .- Farg‗ona, 2000.
6. Qahhorov M.A. Inson v a jamiyat falsafasi .- Qo‗qon, 2002.
Do'stlaringiz bilan baham: |