Ma’mur qahhorov

Madaniyat 
(
arab. «shaharga oid») inson tomonidan ijod etilgan jamiyki moddiy 
va ma’naviy ne’matlarni, ularni yaratish usul va jarayonlari 
mazmunini ifodalaydi. Madaniyatning ob’yekti ham, sub’yekti ham 
inson. Jamiyatning barcha sohalari inson madaniy faoliyatining turli 
qirralarini aks ettiradi. O‘z navbatida, ijtimoiy hayotning qay bir 
sohasini olmang, u inson faoliyatisiz amalga oshmaydi, inson uning 
moddiy substrati, negizidir.
«Madaniyat»ga yaqin tushuncha «
sivilizatsiya
»dir. U madaniyatdan 
yiroq narsa emas, aynan madaniy – o‘zgartiruvchilik faoliyati 
natijalari (fan, texnika, xulq-atvor me’yorlari, mafkura, din, san’at)ga 
nisbatan 
qo‘llaniladigan 
tushunchadir. 
Inson 
madaniy- 
o‘zgartiruvchilik faoliyati chuqurlashib va kengayib borgani sayin 
tarixda bir-biriga o‘xshamagan qadimgi dunyo, uyg‘onish davri, 
g‘arbiy Evropa, sharq, XX asr sivilizatsiyalari yuzaga kelgan va 
vorisiylik asosida rivojlangan.
Shunday qilib, jamiyat inson, uning serqirra faoliyati natijalarini o‘z 
ichiga olgan murakkab tizimdir. Uning falsafiy tahlili «ijtimoiy borliq» va 
«ijtimoiy ong» tushunchalaridan boshlanadi. Bu tushunchalarda 
ijtimoiy hayotning o‘ta muhim ikki tomoni aks etadi va moddiylikning 
ma’naviylikka munosabati masalasi yanada oydinlashadi.