Ma’mur qahhorov

haqiqat – narsa emas, 
balki uning in’ikosi bo‘lgan bilim
. Bilim bo‘lganda ham yolg‘on 
bilim,yanglish bilim, qotib qolgan aqida emas, balki voqelikni to‘g‘ri 
aks ettiradigan, unga muvofiq, tajribada tasdiqlangan chin, hayotiy 
bilim, nazariya, g‘oya. Shu ma’noda bilimning haqiqat yoki haqiqat 
emasligini ayrim odam, gurux, xatto, olomonning tasdiqlashi yoki 
inkor etishi bilan ulchanmaydi, zero «ko‘pchilikning e’tirof etishi xali 
haqiqat uchun uzil-kesil dalil emas» (D.Didro).
Bilim haqiqatligining hamma uchun birday obektiv mezoni – bu 
amaliyot
. Bu fikrni soddaroq qilib italiyalik mutafakkir T.Kampanella: 
«Haqiqat mezoni - tajriba» degan. Ilm-fanda xaqiqatni ko’proq 
yolg‘iz olim kashf etadi, ammo bundan u subektiv mazmun kasb etib 
qolmaydi. Fan, ilmiy tadqiqotlar sohasida ham obektiv mezon o‘z 
kuchini saqlaydi, zotan Albert Eynshteyn ta’kidlaganidek, «tajriba 
sinoviga bardosh bergan narsagina haqiqat». 
Shunday qilib, haqiqat, ilmiy fasafaga ko‘ra, voqelikka to‘la mos, 
ya’ni adekvat bilim. Bilimning haqiqatligi amaliyot bilan yoinki 
chinligi avvaldan ma’lum, isbot talab qilmaydigan aksiomatik bilimlar 
(masalan, «ikki karra ikki - turt» qabilidagi) bilan mantiqan isbotlanishi 
yoki rad etilishi mumkin. 
Dunyoda xech narsaga haqiqatchalik mashaqqat bilan 
erishilmaydi. Bu – yanglishuvlar, ikkilanishlar, taxminlar, omadsiz 
urinishlar va kashfiyot lazzatlari bilan to‘la yo‘l. Haqiqat yuzada 
yotmaydi, ammo uni izlashga jur’at bilan kirishishning o‘ziyoq 
taxsinga loyiq.