Ma’mur qahhorov

amaliyot
(praktika) deb ataladi. U o‘z 
ichiga oddiy mushoxada(ko‘zatish)dan ilmiy eksperimentgacha, 
mehnat, ijtimoiy-siyosiy faoliyatdan tortib badiy va ilmiy ijodgacha 
inson moddiy hamda ma’naviy faoliyatining barcha turlarini qamrab 
oladi. Bilishni ijtimoiy-tarixiy jarayon deb talqin etilishining ma’nosi 
ham shunda. 
Ibtidoiy jamiyatda bilish va buyumlashgan faoliyat bir-biridan 
ajralmagan bir narsa edi, chunki inson nimaiki bilsa, tajribada bilar 
edi. Keyinchalik, tabiiy-tarixiy asosda yuz bergan mexnatning aqliy 
va jismoniy turlarga taqsimlanishi natijada, g‘oyalar ishlab chiqarish 
buyumlar ishlab chiqarishdan mustaqillashgach, nazariya va 
amaliyot faoliyatning o‘zaro bog‘liq ikki turiga aylandi, bilish asosan 
aqliy mehnat bilan shug’ullanuvchi kishilarning faoliyat sohasi bo‘lib 
qoldi.
Bilish
, ilmiy falsafa ta’biricha, bilmaslikdan – bilimga, kamroq 
bilishdan tobora ko‘proq bilishga, qismni bilishdan – tizimni bilishga, 
ba’zida qo‘lga kiritiladigan yanglish, mavxum bilimdan – tobora 
haqiqatga, to’liqroq va aniqroq bilimga yunalgan dialektik jarayon.

---

«Umrning butun ma’nosi mavxumlikni to‘xtovsiz zabt etish, tobora va 
xamisha ko‘proq bilimga intilishdir »- degan edi fransuz adibi Emil
Zolya. Bilmaslik – nodonlik, bilib olinmagan narsa hamisha sirli, 
qo‘rkinchli, begona. Bilimsizlik – ojizlik. «Bilganlarimizning cheki bor,- 
deydi fransuz allomasi P.Laplas, - bilolmagan narsalarimizning esa 
xad-chegarasi yo’q». Bilmagan narsalarini bilib olmog‘i va o‘zi ham 
bunga ishonmog‘i uchun inson muttasil fikrlamog‘i lozim. Bu inson 
erkinligi va qadr-qimmatining birlamchi sharti, zero u dunyoni 
qanchalik bilsa, o‘zligini ham shunchalik anglaydi. Bilim manbai esa 
bexad: insoniyat bu yo‘lda qanchalik yutuqlarga erishmasin, 
biluvchanlik qobiliyati nechog’lik takomilga yetmasin, barcha 
odamlarning izlanishi, kashfi va bilimi uchun o‘rin topiladi. A.Firdavsiy 
uqtirganidek,