Mamleketlik universiteti jumanov m. A

17.3. Ekologiyaliq talim-tarbiyani mektep, licey ham
kolledjlerde alip banwda turli panler menen baylanisiw
Ekologiyaliq talim-tarbiyani alip bariwda turli panler 
ortasinda£i 
baylamstan 
paydalamw 
kerek. 
Maselen, 
«Tabiyattamw», 
«Ulketaniw», 
«Jer 
bilimi», 
«Botanika», 
«Zoologiya», «Geografiya», «Biologiya», «Uliwma biologiya» 
siyaqli pdnler bir-birleri menen uzliksiz baylamsqan, olardin har 
bir temasinda tabiyat ham omn mzamliqlan aship beriledi. Biraq, 
fizika, ximiya, astronomiya siyaqli panler de tabiyiy waqiyalardi 
tusindiriwde lilken ahmiyetke iye. Tabiyattagi ekologiyaliq 
buziliwlar (topiraq, hawa, suw zaharleniwi, pataslamwi) sanaat 
karxanalari, transport tasirinde juzege keliwi, patas suwdi tazalaw 
fizikaliq, ximiyahq ham biologiyaliq jollar menen amelge 
asinliwi ham ortaliqtin ekologiyaliq jagdayi taza boliwm 
oqiwshilarga jetkiziw lazim.
Onnan tisqan, ekologiyaliq talim-tarbiya belgileri adebiyat, 
tariyx, tnuzikatamw, madeniyattamw panlerinde bar ekenligin 
oqitiwshilar hardayim yadta tutiwlari, Haziret Nawayi, Jamiy, 
Lutfiy, Furqat, Muqiymiy, Omar Hayyam, Hafiz, Abay, R. 
Gamzatov, A. Pushkin, B. Pasternak, Bayron siyaqli shayirlardin
485

---

tabiyat, guller, aqquwlarga amalgan qosiqlarman misallar keltirip, 
Behzod miniatyuralan, 
Kuindji, 
Shishkin shigannalarmda 
tabiyattin turli korinisleri oz ornin tapqanligi adebiyat, suwret, 
muzika oqitiwshilan tusinikli etip oqiwshilarga jetkiziwleri kerek.
Baqsha, mektep ham liceylerde talim-tarbiya alip banw 
processin birgelikte biologiyaliq ham biologiyaliq emes panlerdi 
bir-birleri menen baylamstinp sabaq processin alip banw 
oqiwshilarda ekologiyaliq talim-tarbiyani asiradi. Oqiwshilardi 
tabiyat qushagma tez-tez alip shigiw, mektep uchastkalannda 
oqiw - ameliy isler alip banw, tiri muyeshler sholkemlestiriw, 
olarda tiri janliklerge qarata mehir-muxabbat oyatip, tabiyat 
jankuyerlerin tayarlaydi.