Мамлакатимиз раҳбари И

г/\.авзу юзасидан адабиётлар рўйхати:
Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни
чуқурлаштириш йўлида. — Т.: Ўзбекистон, 1995
Андреева Г.М. Социальная психология. — М.: Финикс, 1998
Каримова В.М- Иясгнмоий психология асослари. Т., 1994
Китов А.И, Экономическая психология. — М., 1987
Игровое моделирование: Методологня и практика .— Под ред.
И-С. Ладенко.— Новосибирск, 1987
Лнтвинцева Н. А. Психологические аспекти подбора и
проверки персонала. — М., 1997
Лучшие психологические тести. ( Под ред. Кудряшова. —
Петрозаводск: Петроком, 1992
Методи социальной психологии. — Под ред. Е.С.Кузьмина,
В.Е.Семёнова. - Л., 1977
Панкратов В. II. Искусство управлять людьми. - М.,1999
Попов А.В. Теория и организация американского
менеджмента. — МГУ, 1991
Шяпунов В.Г,,Кишкель Е.Н. Основи управленческой
деятельности. — М.: Висшая школа, 1999
12. Уткин Э. А. История менеждмента. - М.: ЭКМОС, 1997
13. Гозиев Э., Тошимов Р. Психологик тестлар. - Т.:
Университет, 1994
2 - мавзу.
Шахснинг иқтнсодий ишлаб чи^ариш
муносабатларидаги индивидуал, профессионал, 6ш
ва жинс хусусиятлари
Режа:
Шахс — ишлаб чиҳариш муносабатларининг объекти ва
субъекти сифатида. Шахс хулҳинииг жамоадаги ва жамоадан
ташцари мотивлари.
Шахснинг ижтимоип—психологик хусусиятлари ва ичт
имкониятларини ўрганиш пуаммоси,
Шахс иҳтидори ва профессионал йўналиши.
Шажс профессионал маҳорати ва уни ривожлантирши
йўллара.
Иқтисодиётда шахснинг ёшига оид хусусиятларни анобатга
олиш.
Жтсий тафовутлар ва уларш ифписодий самарадорликха
таъсири.


Шзхс - ишлаб чиқариш муносабатларининг объекти ва субъекти сифатида
қадриятлар нерархиясода ижтимоий фаоллик ва меҳнатнинг ўрнини аниқ билиш иқтисодни бошқарипшинг асосий мезонлариданднр.
Бу масалага ойдинлик киритиш учун бизнннгча, аввало. шахс мотивациоя тизимини ўрганиш ва унда меҳнат ва ижтимонй фаоллик мотивлариии таҳлил қилиш ўринлидир.
Ғарб пснхологларидаи бири ф. Херцберг инсоннинг меҳнатга ундоечи ва уни фаоллаштирувчи мотивларинн икки гуруҳга булиб ўрганишни таклиф этадр. У биринчи гурух мотивларни гигиеиик мотивлар деб атаб, иягчи ёки хизматчи меҳкат фаолиятига нисбатан ташҳи мотивлар ҳамдир, уларга қуйидагиларнн киритади:
Ядя"Ярув ус*у6ц, яъни одам ўзини у ёки бу меҳнатга тайёрлаганда, бўлғуси касби ва иш ўрня ҳақидаги тасаввурлари бўлиб, улар орасида тахминая қандан ташхилот ёки корхонада ишлаши ва ундаги бошқарув тязими қандай бўлишини ва бу тиэим унинг шахсий истак хоҳишларига, тайёргарлик даражасига мослигига эътибор беради. Масалан, қатъий тартиб, интиэом ва иормалар шароитяда тарбняланган одамга ташкилотда ҳам қатткқ интизом, авторитар бошқарувнинг ёқиши табиий ҳолатдир, деб тахмин қилшк мумкин, аксинча, тартибсизликка ўрганган, бебошроқ оданга либервл бошқарув услуби устун бўлган жамоада ишлаш ёқади;
коахонаяииг иптвк ташкил зггиш ^дакдч вд ур^СВ Ҳ^м олдингига боғлиқ мотив бўлиб, тапп^и точондан шахс иш жойининг анъаналари, у ердаги нормаларнинг қай тарзда ташкш. этилгаилиги, ишлаш принциплари кабвлар билан ҳак ^исоблашади ва бу ҳолат ^ам уни ишга муносабати хамда фаоллигини таъминлаб, яхшироқ ишлашга ундайди ва тайёрлайди;
ойлик маот ва унинг мунтачямлиги — муҳим нарса, шахс ишга киришидан ва қабул қилннишядав аввал бу мезон бнлан албатта қизиқчди ва унинг кейинги фаоллиги даражаси ^ам маошнинг қатъийлигм, ишнинг қай даражада мунтазам тақдирланишига боғлиқ;
меҳнат қилииминг шарт—шароятдари — бу омил, айниқса, профессионал мутахассислар учун жуда катта аҳамиятга эга, чунки агар иш шароитининг одамга ёқмаслнги ва уни қонш^тирмаслиги айрим касб эгаларининг, ^атгоки, ўз со^асцдан кети5 бўлса ҳам, яхшироқ иш шароитини топиб ишлашга мажбур қилади, лекин таъкидлаганимиздек, бу нарса меэргат бозорида тақчиллик бўлса ўз кучига эга, чунки ишсизлик — кўпинча иш шароитини, ҳаттоки, транспорт ноқулайлигини ҳам хясобга олмаслиги мумкин;
шахслаоаро Узаро муносабатлар. самимийлик ва ўзаро хурматнинг мавжудлиги ҳам корхона ёки ташкилот анъаналарига боғлиқ бўдиб, одамлар оғзидан бир — бирларига ўтади ва ишчи — ходим ўзи ўрганиб қолган касбдошлари, ходимдар ёки жамоа аъзоларига кўникиши оқибатида ўз ўрннни «совутмаслик" истагқад мехнат қнладилар;
хар бир ходнм ва ишчининг ижтимоий мавцеи шахсларарс муносабатларшппп⁴ оқибати бўлиб, хар бир шахснинг уиумий ишга қўшган салмоғи ва обрўига кўра. унинг ^амкасабалари билан муносабатлар твзимида ўэига яраша мавқега эга бўлади. Ишчининг шу мавқедан қониқиш даражаси ўэ навбатида уни фаолиятга ундовчи мотив бўлади;
ЧШЦДрг аоимийлигя кафолатя, айниқса, бозор мумосабатлари шароитида катга аҳамият касб этади, бу мотив кўш-ина ривожланган мамлакатлар фуқаролари хаётида жуда кучли увдовчи ^исобланади. Бизнинг шароитларда бу мотиа катта ёшли аҳоди ва консерватив типли шахслар учун жуда мухим, чунки ■V профессионал ўсиш маълум муддат мобайнида бир ерда муҳим шцлдпг ва ўз қобилиятлари хамда махоратини кўрсатишни талаб қилади, шунинг учун ҳам конкрет ихтисослик эгалари учун ингаинг доимнйлиги катга сафарбар этувчи мотивлардан ҳисобланади;
ходимларнинг ш^хсий ^аёт тарзлари ва уларнинг ижтимоий талабларга мослиги — бу мотив ишга киришдан олдин хам, кейин ^ам мухлм ундовчи хисобланадики, ижтимоий табақаланишга қарамай, ходимлар ижтимокй химоясининг йўлга қўйилганлиги ва унннг шахсий талабларга мослнги меҳнатнинг қадр—қимматига таъсир қилади ва унннг чадрнятга айлаиишига хизмат қилувчи омиллардан ^исобланади.