Мамлакатимиз раҳбари И

52

олаетганини сезкай ҳям ррдамкз.

2) Ортиқча ҳаракатлардан ўзини тийишнинг яхши бир йўли -
бу ҳам бўлса «нима қнлмаслик керак» деган саволга аниқ жавоб
тона олишдир. Бунинг учун охирги пайтда қилгав барча
ишларининг ҳаммасини бнрма *■ бир эслапш ва езнши шарт эмас,
бу унинг вақтини кўпроқ оладв.
3) Вацтдан қандай фойдаланаётганликни ҳисобга олшп.
Бунинг учун маъ\ум муддат давомида нима қилаётганинн ва бунга
қанча вақт кетаётганл^гини ҳисобини олиш ва бунга эринмаслик
ксрак.
Ёзуа столи устида бажариш мумкин бўлган усу.члар боркн, уларга қуйидагнлар киради. Бунда раҳбарга унинг бевосита ердамчилари ва котиба ёрдам бервши мумкин. Масалан, махсус кичикрог; блокнотда ҳар бир бажарган ишига кетган вақтни 2—3 хафта мобайнида ёзиб бориш, ёки бу ишни котибага юклаю мумкян. Масалан, ходимларии дкка тартибда қабул қилишга, ёки юқорн ташкилотга мажлисга бориб келишга, ёки корхонада ўтказган мажлис, ёки тушликка қанча вацт кеттанини қайд зтиб бориш мумкин, Демак, ўша ёзувлар асосида барча ортиқча харакатлардан секин— аста 1^утулиш мумкин.
Бундан ташқари, кундалик дафтар тутиш ва унн доимий равио^да, мунтаз.^м тўлдириб бориш ҳам бошлиқни тартибга солувчи ва вактиғл тежайдиган омилдир. Бунда режалаштирилган ишлар ва уларвинг бажарилгайлиги ҳамда аслида кун давомдда 1-;илинган ишлар Вс уларнинг самараси, кетган вақт кабилар аниқ қайд этилиши керак. БнрвнчЯ қисмини шпга келгунга цадар, иккинчисини уйқу олдидан бажэряш мумкин.
Олимларнииг аниқлашларича, ўртамиёна рахбар — ўз иш иактининг тахминан 60 фоизинн доимо қайтариладиган бир маромдаги ишларга сарфлар, бу хафта давомида тахминан 26 — 27 содтта тўгри келаркан. Агар юқоридагнга эътвбор берилса, ра^бар тахминан 13—14 соатни ютар экан.
Яна вақтни иқтисод қиляш учун ва тини яхтилаш учун кундалик ҳаёт тарэини ўзгартириш керох. Масалан, кун тертибида шундай ишлар чи^иб қоладики, улардан умуман воз кечиш мумкив, бундан бошқарув фаолиятя ютқазмайди. Масалан, раҳбарда одатга айланвб қолгак баьзи харакатлар ёки ортиқча телефон Қўнғиироқларпдан ҳам !?исман воз кечиш имконияти з^ам бор.
Иш рўйхатидаги "енпсл ишларни" дам олкш онларида бажариш ҳам мумкин. Масалан, асосий вақт мухим. оғир ишга йўналтирилган, чарчоқ хиссини сезган тақдирда ҳам, албатта, рўйхатдаги енгнлроқ ишни — албатга бажариб, натижасини кўраднгаи тпни тезроқ бажариб, унинг ггатижасидан рухнй мадад олиши кўпинча кейинги мушкул ишга кераклн рух, ирода аа куч беради.
Вақтдан унумли фойдаланиш, уни тежай олшн, ичкя тартиб
-интизом бошқалар фаолиятида ҳам нжобий узгарйшларга сабаб бўлади. Чунки кун тартибидаги ^ар қандай ўзгариш корхона ашига тааллуқли, унннг учун дипломатик тарзда бошқаларни ^ам бошқарувдаги омилкороаа усулларнинг ошкор қилиниши ва одамларнинг уидан хабардорлиги таъминлаю вертикал муносабатларни яхшилашга хизмат 1{клади.
"Очиқ эшиклар сиёсатини" имкон қадар чеклаш. Ра^бар ходимларга муэрт, фавқулотда муаммо ёки масалалар учувгина қабул вакрюш ажратнши керак, акс холда, одамлар майда-чуйда ишлар учун %ам бошлшрш чалғитиб, ясталгая вақтда мурожаат қилиш мадсадга мувофиқ эканлиги фикрвдая узоқлашяб боришади. Ходимни ўзв чшргрган тақадрда, албатта, унга нииа масалаларда гаплашмоқчи эканлигини билдиряшн лозим.
Оддийгина қоғоэ бялан ишллшнн радновал ташкил қилиш ҳт ютуқлар мезови бўлиши мумкнн. Куядалик шита билан ишдаганда, котибага коғозларни энг муҳимшш тепага тахлаш ва унинг жавобини ўша коғозчага ёэиб, кўрсатма беришга ўргатган маъқуд. Чунки кунига стол устчдагн ^ар бир қоғозга қараб чнқиш жуда кўп вақт олади, ишлатвб бўлинган, кўриб чкқилган хужжатлар геэда "эгаснга" еткаэилиши керак. Почта, хат, коғозларни турли рангли папкаларда сақлаш ҳам мумкин. Назоратдагяларга алоҳида қутичалар ажратилса ҳам ма^садга иувофиқ бўлади.
Шу ўрвнда алоҳяда телефонда ишлаш маданнятига тўхтаб ўтиш жоиэ, чуяки бу маданиятга боишп; ўэини ^ам, боигқаларни ҳам ўргаттани маъқуд. Чункн кўп раҳбарлар телефон туфайля қимматли вақтларкни йўқотадилдр. Шунннг учун телефон орқали унинг эътиборн ва вақтини суистеъмол 1р«нш, ҳаммага бевосита телефон номерини бермаслик ёкн котибага қай мр.ҳал ўша шахс билан бевосита гаплаша олаипшв уқптриб, ўз вақтида аииқ кўрсатма бераш керак. Муҳим йиғглиш ўтказаётган ёки қабул пайтларида умуман телефоннв ўчирнб қўйшп мумкин.
Демак, раҳбарнинг вақти барча инсонлар учун бўлгани каби жуда катга бойдлк ва уни асраш керак. Ва^дан уяумлн фойдаллнит - раҳбар шахси умумий маданияти ва иқтисодий тафаккуринияг яхлит бир бўлати сифатида унинг иш унумдорлигида салмоқли ўрин тутада. Шунинг учун ^^ам уни ёшликдан тарбнялаш ва режалаштириш малакаларвнв шакллантиришга жуда катга аҳамият бериш лозим.