Mamlakatimiz Prezidenti Sh. M. Mirziyoev barcha sohalarni jumladan ta’lim tizimini tubdan isloh qilishga katta e’tibor qaratayotgani ta’lim tizimi sohasida tub burilash yasamoqda desak mubolag‘a bo‘lmaydi
Mavzuning dolzarbligi. Mamlakatimiz Prezidenti Sh.M.Mirziyoev barcha sohalarni jumladan ta’lim tizimini tubdan isloh qilishga katta e’tibor qaratayotgani ta’lim tizimi sohasida tub burilash yasamoqda desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Shunga ko‘ra, yuqori malakali kadrlar tayyorlash davlat siyosati darajasidaga ko‘tarilmoqda, malakali kadrlarni tayyorlashning birinchi bo‘g‘ini esa maktablar xisoblanadi.
Shu nuqtai nazardan ta’lim tarbiya muassasalaridagi tarbiyaviy ishlarning eng muhim vazifalaridan biri bu o‘kuvchilar jamoasini shakllantirish va rivojlantirishdir.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 5 iyuldagi PF-5106-sonli “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini oshirish va O‘zbekiston yoshlar ittifoqining faoliyatini qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risida”gi farmoni va 2017 yil 18 iyuldagi PQ-3138-sonli “O‘zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini takomillashtirishga doir chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq, O‘zbekiston yoshlar ittifoqi umumiy o‘rta ta’lim muassasalaridagi yoshlar manfaatlarining haqiqiy himoyachisi bo‘lishiga erishish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi hamda O‘zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi 2017 yil 7 avgustdagi “O‘zbekiston yoshlar ittifoqining umumiy o‘rta ta’lim muassasalaridagi boshlang‘ich tashkilotlari faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi 41-sonli va 3 QQ-sonli qo‘shma qarori qabul qilindi.
Mazkur qarorlarni ijrosini ta’minlash maqsadida ta’lim muassasasida faoliyat yuritayotgan xar bir pedagog, yetakchi va xodimlar jamoada shaxslararo munosabatlar yaxshi tashkil etgan bo‘lsa, shu jamoa o‘z oldida turgan ijtimoiy vazifalarni muvofakiyatli bajarishga asos yaratilgan bo‘ladi. Bunday jamoada o‘z-o‘zligini boshqarishni joriy qilish ham yaxshi samaralar berishi mumkin.
O‘quvchilar muloqotdagi o‘zaro ta’sir ko‘rsatish jarayonlaridan biri sifatida uqtirish - ihtiyoriy va ihtiyorsiz, bevosita va bilvosita bo‘lishi mumkin. Albatta muomala jarayonini tashkil etishda o‘zaro ta’sir ahamiyatini ko‘rib chiqish va shaxslararo va guruhlararo munosabatlarning asosini tashkil etishi lozim. Chunki, muloqot jarayonida odamlar bir-birlari bilan ma’lumot almashib, o‘zaro ta’sir ko‘rsatadilar va bir-birlarini yanada aniqroq anglashga, tushunishga va idrok qilishga harakat qiladilar. Shuning uchun ham o‘quvchilar bilan shaxslararo munosabatlarni to‘g‘ri tashkil etish ko‘nikmalarini shakllantirish dolzarb muammolardan biri xisoblanadi.
Jamiyatimiz talab etayotgan har tomonlama yetuk, komil insonni tarbiyalashda o`qvchilarning madaniyatini oshirish, inson faoliyatining muvaffaqiyatli bo‘lishlik omili sifatida muloqot haqidagi tasavvurlarni shakllantirish, mustaqil fikrlash va shaxsiy hatti-harakatlari oqibatlarini oldindan sezish, mustaqil o‘qish va o‘z imkoniyatlarini aynan baholash, maqsadga erishish va hayotiy qiyinchiliklarni bartaraf etishning maqbul yo‘llarini mustaqil topish bo‘yicha bilim va ko‘nikmalarni shakllantirishdir. O`quvchilarni muloqot madaniyatini shakillantirishda “Gumanitar va ijtimoiy- iqtisodiy va amaliy fanlar” bilan integrativ o‘quv fanlarini qo`llab, inson va jamiyatning ilmiy-amaliy muammolarini ma’rifiy-metodik echishda fanlararo va alohida fanlar kesimida o‘z amaliy tavsiyalari, uslubiy vositalaridan foydalanish muhimdir.
Muloqotni olib borishda muloqotchanlik xususiyati bilan birga empatiya katta taʼsir etadi. Chunki notoʼgʼri tashkil etilgan muloqot oqibatida nizolar yuzaga kelishi muqarrardir. Ayniqsa oʼzaro muloqotda kimdir kim tomonidan toʼgʼri qabul qilinmasa, oʼrtada tushunmovchilik va nizolar yuzaga kelishi munosabatlarga salbiy taʼsir etadi. Shuning uchun mazkur mavzu o`quvchilarni oʼzaro munosabatlarni tushunish, his etish, birgalikda va hamkorlikda ish olib borishni oʼrnatish bilan ahamiyatlidir.
Shuningdek, mavzuni dolzarbligi Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 7 iyundagi 472-sonli “Psixologiya sohasida kadrlarni tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish va jamiyatda huquqbuzarliklarning oldini olish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi Qarorning qabul qilinganligi bilan ham ahamiyatlidir. Chunki hozirgi shiddatli davrda insonlar oʼzini oʼzidek tushunadigan, turli darajadagi his-tuygʼularni qoʼllab-quvvatlaydigan, unga dalda beradigan hamkorni qidiradi. Bilamizki, bu olamda tiriklik mavjudotlar ichida faqatgina insonga muloqot qilish uchun gapirish imkoniyatlari berilgan. “Muomala madaniyati” insonning eng go‘zal xislatlaridan biri hisoblanadi. Kishilik tarixidan beri inson so‘z boyliklarini hayotiy tajribalar asosida ko‘paytirib va kengaytirib kelmoqda, shu bilan birgalikda insoniyat tarixidagi kattayu-qichik, og‘ir va yengil ziddiyatlarning aksariyat va asosiy tag zamirida muomala madaniyati yotadi.