Malakasini oshirish instituti tabiat bilan tanishtirish

Gavortsiya
(Piyozgullilar oilasi). Vatani — Janubiy Afrika. Barglari qalin, etdor 
bo’ladigan kichikroq sukkulent. Poyasi kalta tortgan, 7—8 sm uzunliqda bo’ladigan 
barglari ildiz yonida to’pbarg bo’lib to’plangan. Gullari oqish-yashil, shingil 
to’pgulga to’plangan; gullashi o’simlikning kuchini olib, uni zaiflash-tirib 
qo’ymasligi uchun gullari kesib tashlanadi. Gavortsiya yorug’ joyda yaxshi o’sadi, 
o’rtacha miqdorda sug’orib turish va o’rtacha oziqli tuproq aralashmasini talab qiladi. 
Bu o’simlik ildizining o’simtalaridan ko’paytiriladi, ularni o’simlikni ko’chirib olib 
o’tqazish vaqtida ajratib olinadi. 
Xonaki gavortsiyalar orasida: oqish gavortsiya (barglari yashil, sersuv bo’ladi), 
shaxmat nusxa gavortsiya (past bo’yli, bargchalarida o’ziga xos to’rsimon naqsh 
bo’ladi), yopishqoq gavortsiya (barglari to’q rangda) uchraydi. 
Gasteriya (Piyozgullilar oilasi). Vatani — Janubiy Afrika. Poyasiz bo’ladigan 
kichikroq o’simlik. Suk-kulent. Qalin, etdor bo’ladigan barglari (ikki qator bo’lib) bir 
tekislikda joylashgan; ba’zi turlarida ular to’pbarg bo’lib to’plangan va spiralsimon 
bo’lib joylashgan. Barglari ko’p sonli emas, to’q yashil rangli pishiq po’st bilan 
qoplangan, har xil turlarining barg po’stlarida yo oqish rangli so’galchalar yoki oqish 
rangli dog’lar ajralib turadi (so’galli, hol-hol gasteriya). Pushtinamo rangda 

---

35 
bo’ladigan qo’ng’iroqsimon shakldagi maydaroq gullari bukilib o’sadigan uzun gul 
bandining uchidan ochiladi, gul bandi to’p bargining o’rtasidan chnqib turadi. 
Gavortsiyaga qanday parvarish qilib borilsa, bu o’simlikni o’stirishda ham unga 
shunday parvarish qilib boriladi. 
Gemantus, oq gulli gemantus, sigir til (Amarillislar oilasi). Vatsani—Afrika. Bu 
o’simlikning barglari to’q yashil rangda, serbar, kalta bo’lib, uchlari dumaloqlanib 
kelgan, yerga tomon egilib turadi; o’simlikning sigir til degan nomi shu barglarining 
shaklidan olingan. Piyozchasi yirik, yashil rangda, tuxumsimon shakdda bo’lib, 
yerdan 
butunlay 
deyarli 
chiqib 
turadi. Gullari mayda, oqish, sariq rangli uzun-uzun changchilar chiqaradi, soyavonga 
to’plangan bo’lib, ingichka bo’ladigan gul bandining uchidan ochiladi. Gullab 
bo’lganidan keyin gemantus zarg’aldoq rangli mevalar tugadi, mevalari ham 
to’pgullaridek chiroyli ko’rinib turadi. Bu o’simlik o’rtacha darajadagi yorug’lik va 
namlik 
bilan 
qanoatlanishi 
mumkin. 
Gemantus 
bolachapiyozchalaridan 
ko’paytiriladi, bularni ona piyozchasidan bahorda, o’simlikni ko’chirib olib o’tqazish 
mahalida ajratib olinadi. Piyozchasini 4:1:1 nisbatda bargchirindisi, chimli, torfli 
tuproq 
aralashmasi 
solingan 
kichikroq tuvakka ekish kerak.