Maktabgacha yoshdagi

Maktabgacha yoshdagi bolalarning tasviriy faoliyati. Bolalar-

ning psixik jihatdan rivojlanishda tasvirlash faoliyatlari ning ro-

li kattadir. Bog‘cha yoshidagi bolalar rasm chizish, loydan yo-

ki plastilindan turli narsalarni yasash, kubiklardan imoratlar, 

ko‘priklar qurishni juda yoqtiradilar. Bolalar o‘zlarining tasvir-

lash faoliyatlarida qandaydir g‘ayritabiiy, xayoliy narsalarni 

emas, balki tashqi muhitni, undagi narsa larni, jonivorlarni aks 

ettirishga intiladilar. Bolalarning bunday faoliyatlarida ijodkor-

lik, yaratuvchanlik elementlari bo‘ladi. Bolalar o‘zlaridagi istak, 

xohish, intilishlarni ana shunday tasvirlash, rasm chizish, loy 

yoki plastilindan biron narsa yasash, applikatsiya ishlari orqa-

li ifodalashga intiladilar. Bolalarning tasvirlash faoliyatlari juda 

sodda bo‘lsada, ular o‘zlarining bunday faoliyat larida atroflari-

dagi narsa va hodisalarni shunchaki passiv tasvirlash bilan chek-

lanib qolmay, o‘zlaridan nimalarnidir qo‘shib, yangilik yara-

tishga harakat qiladilar. Ana shuning uchun bolalardagi ayrim 

qobiliyatlar ularning tasvirlash faoliyatlarida juda erta namo yon 

bo‘la boshlaydi.

Ma’lumki, odam tug‘ilishi bilan rassom, haykaltarosh, 

naqqosh bo‘lib tug‘ilmaydi. Odamdagi bunday qobiliyat-

lar uning yoshligidan tasvirlash faoliyati bilan shug‘ullanishi 

jarayonida yuzaga ke 

lib, takomillashib boradi. Masa-

lan, biz chaqaloq bolalarda hech qanday tasvirlash faoli-

yatini ko‘rmaymiz. Bunday faoli 

yat bola 

ning taxminan 

ikki-ikki yarim yoshidan boshlab yuzaga keladi. Chunon-

chi, ikki yoshli bola qalam bilan (to‘g‘ri kelganicha ushlab  

olib) nimalarnidir chizib tashlaydi va o‘zining egri-bug 

ri 

chiziq larini «bu daraxt», «bu odam», «bu uy», «bu mushuk» 

deb tushun tiradi. Bu yoshdagi bolalar rasm chizayotganlarida 

biron narsani tasvirlashni maqsad qilib olmaydilar. Keyincha-

lik chizgan chiziq lariga qarab, miyalariga kelgan birinchi nom 

bilan ataydilar. Bolalar ning tasvirlash faoliyatlaridagi bu davr