Maktabgacha yoshdagi

Ilk yoshda ta’lim faoliyati. Ilk yoshdagi bolalarga majburiy 

tarzda ta’lim (bilim) berilmaydi. Ularning har kungi xayotla-

rining o‘zi ta’limdan iborat bo‘ladi. Chunki ilk yoshdagi bola-

lar kun dalik hayotlarida atrof-muhitdagi narsalar va hodisa-

lar bilan ta nishadilar, har turli narsalarni qo‘llari bilan ushlab 

ko‘rib, sinchiklab tekshiradilar.

Ilk yoshdagi bolalar o‘ta hissiyotli va juda qiziquvchan bo‘ladilar. 

Ularning ana shu qiziquvchanlik xususiyatlaridan ta’lim jarayo-

nida keng foydalanish lozim. Ilk yoshdagi bolalarga ta’lim be-

rishda ularni atrof-muhitdagi narsalar bilan bevosi 

ta tanish-

---

290

tirishda shu yoshdagi (2–2,5 yoshdagi) bolalar uchun chiqarilgan 

rasmli kitoblardan va rasmli lotolardan foy dalanish yaxshi nati-

ja beradi. Masalan, ilk yoshdagi bolalarni uy hayvonlari, yovvoyi 

hayvonlar, qushlar, o‘simliklar dunyosi va shu kabilar bilan rasmli 

kitoblar orqali tanishtirish mumkin. Bu yoshdagi bola larga ta’lim 

berishda rasmli lotolar ham keng qo‘llaniladi. Masalan, tarbi-

yachining va hamma bolalarning oldida har xil sabzavotlar ning 

rasmlari solingan lotolar turadi. Tarbiyachi qo‘liga piyoz ning ras-

mi tasvirlangan lotoni olib  bolalarga ko‘rsatadi. Bola lar darhol 

sab zavotlarning rasmlari solingan lotolar orasidan piyozni topib 

olishlari va uning nomini jor bo‘lib aytishlari kerak.

Ilk yosh davrining oxiriga borib, bolalarda tasviriy san’at 

faoliyatining elementlari yuzaga kela boshlaydi. Bola qalam bi-

lan nimalarnidir rasmini chizishga juda qiziqadi. Bu sohada u 

kattalarga taqlid qila boshlaydi. Garchi bu yoshdagi bolalar-

ning chizgan rasmi egri-bugri chiziqlardan iborat va unda hech 

qanday ma’no bo‘lmasa-da, bu faoliyat ularda xayol ning rivoj-

lanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bola o‘zining chizgan rasm-

larini tushuntirib beradi. Lekin uning tushuntirishi chizgan 

rasmiga mos bo‘lmasada (kam o‘xshasa ham) uning o‘z xayoli-

da narsalarning tasavvurini yuzaga keltira oladi. Bu esa tik-

lovchi xayolning o‘sishi uchun katta ahamiyatga egadir.