Maktabgacha va kichik maktab yoshidagi agressiv bolalar uchun korreksion rivojlantiruvchi dastur. Mavzuning dolzarbligi

6-mashg’ulot kuni.
1. Salomlashish.
2. “Qanotlari shikastlangan qushchaga rahm ko’rsat” rolli o’yini.
Bolalardan biri qanotlari shikastlangan qushchaga “aylanadi”. U o’zini g’amgin ko’rsatishga harakat qiladi. Tarbiyachi bolalarga “qushchaga rahm ko’rsatishni” taklif qiladi. Avval tarbiyachining o’zi qushchani qo’llari bilan silab, mehrli so’zlarni aytib ko’rsatib beradi. So’ngra bolalar navbat bilan qushchaga rahm qiladilar. Barcha bolalar qushcha rolini bajaradilar. O’yin yakunida bolalardan qushcha rolini bajarayotganda, uni yupatayotganda nimani his qilganliklari so’raladi.
3. “Ikki qo’chqorcha” o’yini.
Qadim zamonda ikki qo’chqorcha ko’prik ustida uchrashib qoldi.
Bolalar juftliklarga bo’linadilar. Bolalar oyoqlarini keng ochib, gavdalarini oldinga tashlab, kaftlari va peshonalarini bir-birlariga tirab turadilar. Ulardan raqiblariga qarshi turish va turgan joylaridan siljib ketmaslik talab etiladi. Kim qimirlab ketsa, o’sha mag’lub bo’ladi. O’yindan so’ng, bolalardan “qo’chqorchalar” bo’lganliklarida nimani his qilganliklari, ularga o’xshashni xohlarmidingiz, nima uchun kabi savollar beriladi.
4. “O’zingni nazorat qil!” mashqi.
Psixolog bolalarga nazorat mashqini o’rgatadi. Bolalar bezovtalanganda, kimnidir urmoqchi bo’lganda, nimanidir sindirmoqchi bo’lganda bu mashqdan foydalanishlari aytiladi. Mashq: o’ng qo’l tirsaklaringizni chap qo’l kaftlaringiz bilan, chap qo’l tirsaklaringizni o’ng qo’l kaftlaringiz bilan mahkam ushlab ko’kraginggizga bosing! (psixolog amalda ko’rsatib berishi kerak). Psixolog bolalarga bu sizlarni chidamli, mard, jasoratli qiladi deb tushuntirishi foydali bo’ladi.
7-mashg’ulot kuni.
1. Salomlashish.
2. “Sehrli xalta” mashqi.
Psixolog: bolalar kimning ichida “yomon” so’zlar yig’ilib qolgan bo’lsa, kim “yomon” so’zlarni aytgisi kelsa, mana bu xaltachaga aytib ularni xaltacha ichida qoldiring. Bolalar birma-bir kelib xaltachaga o’z so’zlarini aytishadi. Hamma bola gapirib bo’lgach, xaltachani og’zini bog’lab yashiriladi. Psixolog mashq avvalida o’zi birorta bolalarda eshitgan “yomon” so’zni xaltachaga aytib, bolalarga ko’rsatib berishi ma’qul.
Eslatma: Bu mashqni barcha bolalarda o’tkazish shart emas, faqat psixolog bolalar ichida “yomon” so’zlarni aytadigan bolalarni chaqirib mashqni bajarishni taklif etishi ham mumkin.
3. “O’yinchoqni so’rab ol” syujetli-rolli o’yini.
Guruhdagi bolalar juft-juft qilib o’yin tashkil etiladi. Juftlikdagi birinchi ishtirokchi bolaga biror bir predmet beriladi, masalan, o’yinchoq, daftar, qalam va shunga o’xshash biror narsa. Juftlikdagi ikkinchi ishtirokchi bola shu narsani so’rab olishi kerak bo’ladi. Birinchi bolaga shunday ko’rsatma beriladi: “qo’lingda ushlab turgan o’yinchoq senga judayam kerak, lekin bu o’yinchoq do’stingga ham kerak. Do’sting sendan o’yinchoqni so’raganda o’zingda olib qolishga harakat qil, faqat do’sting ham o’yinchoqdan foydalanishi, uning ham xursand bo’lishi xohlasanggina berishing mumkin”. Ikkinchi bolaga shunday ko’rsatma beriladi: “sen do’stingdagi o’yinchoqni yaxshi so’zlar bilan, mehribonlik, hurmat bilan so’rashga harakat qil”. Shundan keyin bu bolalar rollarini almashadilar.
4. “Kompas bilan sayohat” harakatli o’yini.
Guruh juftlarga bo’linadi. Yetaklovchi bola kompas, ergashuvchi bola sayyoh vazifasini bajaradi. Ergashuvchi bola ko’zlari bog’langan holda yetaklovchi bolaning yelkasidan ushlab o’yin o’tkaziladigan maydonni aylanib chiqadi. To’siqchalar qo’yilgan bo’lsa, ulardan qochib o’tadi. Yetaklovchi bola o’yin vaqtida ergashuvchi bolaga gapirmasligi kerak. Faqat qo’llaridan tutib, to’g’ri yo’lga yo’naltirishi mumkin. O’yin tugaganidan so’ng, bolalardan ko’zlari bog’langan vaqtida nimani his qilganligi, sherigiga munosabati so’raladi.