2. O`RTA GURUH YOSHIDAGI BOLALAR NUTQINI RIVOJLANTIRISH .
3. Maktabgacha o`rta yoshdagi davr (4 yoshdan 5 yoshgacha)
Xulosa.
Maktabgacha o`rta yoshdagi davr (4 yoshdan 5 yoshgacha)
To`rt yoshga kelib bola bevosita vaziyatdan chetga chiqadigan mavzular bo‗yicha o`rtoqlari bilan muloqot qila oladi; nutq yordamida o‗z tengdoshlari bilan syujet-rolli mustaqil o‗yinda hamkorlikni yo‗lga qo‗yishga qodir; tilni o‗rganishda faol va mustaqil, bu tovushlar, qofiyalar, so‗z ijodkorligida, buyumlarning nomlari va ularning qanday maqsadlarda ishlatilishi haqidagi savollarda ko‗rinadi; tovushlarni asosan to‗g‗ri talaffuz qiladi («R»ni «L» ga almashtirish holatlari, «Sh»tovushli so‗zlarni talaffuz qilishda ayrim noaniqliklar bo‗lishi mumkin).
Maktabgacha o`rta guruh yoshdagi davrda nutqiy tarbiyaning mazmuni ikki o‗zaro bog‗liq sohani tashkil etadi. Bular: ona tilini (fonetika, leksika, grammatika) hamda bilish faoliyati va muloqotda tilni qo‗llash usullarini o‗qitish. Tilni egallash atrof-muhitdagi hodisalar va ko‗p turdagi muloqotlar haqidagi bilimlarning kengayish jarayonida yuz beradi. Lekin maktabgacha o`rta yoshdagi bolani rivojlantirishdagi markaziy bo‗g‗in — til va nutqni anglash vazifalarini bolaga tushunarli shakllarda shakllantirish hisoblanadi. Tilni egallash sohasida uch bo‗g‗in ajralib chiqadi: atrofdagilar bilan his-hayajonli aloqalarni yo‗lga qo‗yish; fikrni shakllantira olish, axborot — matn qura olish qobiliyati; sherik blan nutqiy hamkorlikni yo‗lga qo‗ya olish. Maktabgacha o`rta guruh yoshidagi davrda tengdoshlar bilan muloqot kommunikativ faoliyat sohasi sifatida oldingi o‗ringa chiqadi. Bu faoliyat sohasida bola o‗zining mulrqotga bo‗lgan ehtiyojlarini qondiradi, tilni bilish va ravon nutqni rivojlantirish borasidagi o‗z yutuqlari bilan o‗rtoqlashadi va sheriklar bilan hamkorlik qilishni o‗rganadi.
KICHIK VA O`RTA GURUHLAR UCHUN NUTQNI RIVOJLANTISIH MASHG`ULOTI ISHLANMALARI Mavzu: O'yinchoqlarga g'amxo'r munosabat. Ta'limiy maqsad: Bolalarga o'yinchoqlar haqida ma'lumot berish. Ularni o'yinchoqlarga bo'lgan munosabatni shakllantirishdan iborat. O'yinchoqlarni qandayligi ularni bir biridan farqlarini bolalarga turli xil rasmlar asosida va jonli o'yinchoqlar orqali o'rgatib borish. Tarbiyaviy maqsad: Tarbiyalanuvchilarni bir-biriga bo'lgan munosabatini o'yinchoqlar ishtirokida ijobiy xislatlarni, fazilatlarni shakllantirish. Bolalar otaonaga va yaqinlariga bo'lgan munosabatni ana shu o'yinchoqlar orqali aks ettirishi. Rivojlantiruvchi maqsad: Bolalarni o'yin mashg'ulot davomida monologik va dialogik nutqni o'stirish. O'yinchoq o'ynash natijasida bolalarda nutqni muloqot shaklini o'stirish! ▪Kerakli jihozlar: O'yinchoqlar markazidagi turli xil o'yinchoqlar, rasmlar. ▪Metod va usul: savol javob, suhbat. ▪Mashg'ulotning borishi: ■Tarbiyachi: ☆ Bolajonlar ■ Tarbiyachi: Mana bolajonlar mana bu rasmdagi shirintoy bolajonni qo'lidagi o'yinchoq nomi nima bilasizlarmi? Bu ayiqcha. Buni hammamiz yaxshi bilamiz. Bu ayiqcha,
X u l o s a
Xulosa qilib aytganda, bolaning maktab ta’limida a’lo baholarga o’qishi, institutda yaxshi ta’lim olishi va o’z kasbining ustasi bo’lib yetishishi, ijtimoiy hayotda o’z o’rnini topishi avvalo maktabgacha ta’limda olgan bilimiga bog’liq. Shunday ekan, ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo’yilgan Davlat talablari va “Ilk qadam” o’quv dasturi asosida tuzilgan bolaning rivojlanish xaritasi bolaga xar tomonlama tarbiya berish va bolaning yosh kompitensiyasini beldilash uchun qulay imkoniyat yaratadi. Bolaning riboljanish xaritasini o’z vaqtida xaqqoniy to’ldirish tarbiyachi pedagogdan yuksak pedagogik mahorat va kasbiy kompitentlikni talab etadi. Tarbiyachi psixolog, defektolog, musiqa raxbari, jismoniy tarbiya yo’riqchisi hamkorlikda bolaning yutuqlarini ajratadi, shuningdek, ta’lim tarbiya sohalarini o’zlashtirishning salbiy tromonlarini aniqlaydi, olingan natijalarga mos ravishda ta’lim jarayoniga tuzatishlar kiritadilar.
Natijada bolani intellektual, ma’naviy-ahloqiy, etik-estetik,va jismoniy rivojlantirishiga, shuningdek o’rta ta’limga har tomonlama tayyorlashga erishadilar
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
O’zbekiston Respublikasining Maktabgacha ta’lim va tarbiya to’g’risidagi Qonuni2019 yil 16 dekabr,
O’zbekiston respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo’yiladigan Davlat talablari.
