"Maktabgacha ta'lim" fakulteti

Ertakka qiziqmaydigan ularda aks etgan g‘aroyib ajoyib va sehrli olamga maftun bo‘lmagan bolani topib bo‘lmasa kerak. Ertak o‘zining jozibali ko‘chi bilan bolani jalb etoadi uning vatan va xalqqa sadoqatli, dovyurak, mehnatsevar, kattalarni hurmat qiladigan kichiklarga mehribon, halol va pok vijdonli inson bo‘lib shakllanishida g‘oyat muhim tarbiyaviy rol o‘ynaydigan ertaklarni ko‘plab yaratgan.

• Keyinchalik, yozma adabiyot vujudga kelgach, jahonning taniqli adiblari, jumladan, o‘zbek yozuvchilari ham kichkintoylarning ma’naviy olamini boyituvchi ertaklar yarata boshlaganlar va hozir ham yaratmoqdalar. YUqorida ta’kidlaganimizdek, maktabgacha yoshdagi bolalar ertagining o‘ziga xos xususiyatlari ularning g‘oyaviy tarbiyaviy, ahamiyati deyarli o‘rganilmay kelinayotgan sohadir. Biz shuni nazarda tutib, mazkur bobda maktabgacha yoshdagi bolalar uchun yaratilgan xalq ertaklari va adabiyo ertaklarining tabiati, ularda xilma-xil g‘oyalarning o‘ziga xos aks etishi, ifoda usullari va pedagogik- tarbiyaviy ahamiyati xususida fikr yuritami Ertak aslida xalq og‘zaki ijodining eng qadimgi va eng taraqqiy etgan janrlaridan biridir. Ertakshunos olimlarimizdan biri. K.Imomov yozganidek, «Ertaklar hayot, haqiqatini hayoliy va hayotiy uydirmalar asosida tasvirlanganligi, tilsim va sehr vositalariga asoslanishi, voqea-harakatlarning ajoyib-g‘aroyib holatlarda kechishini, qahramonlarning g‘ayri tabiiy jasorati bilan folklorning boshqa janrlaridan farq qiladi». Bu farqlar, umuman ertakka xos xususiyatlar folklorshunos olimlarning ko‘p tadqiqotlarida tahlil etilgan.

Albatta, ertak janriga xos bo‘lgan asosiy belgilar – asar syujetiga asos bo‘lgan voqealarning Haqiqatan ham bolalar ifodali qilib o‘qib berilayotgan asarni tinglayotganlarida bevosita o‘zlarining shaxsiy hayot tajribalariga tayanadilar. Asar mazmunini o‘zlari ko‘rgan va bilgan narsalar asosida tasavvur qiladilar.

Albatta, ertak janriga xos bo‘lgan asosiy belgilar – asar syujetiga asos bo‘lgan voqealarning Haqiqatan ham bolalar ifodali qilib o‘qib berilayotgan asarni tinglayotganlarida bevosita o‘zlarining shaxsiy hayot tajribalariga tayanadilar. Asar mazmunini o‘zlari ko‘rgan va bilgan narsalar asosida tasavvur qiladilar.