Maktab yoshidagi bolalar uchun kiyim loyihalashning

2.4. Bolalar kurtkasida ishlatildigan isituvchi materillar tahlili
va ularni tizimlashtirish
Bugungi kunda bolalar uchun ishlab chiqarilayotgan kiyimlarning turi juda
ham ko’p. Bozor rastalariga tushgan ota-onalar qaysi kiyimni sotib olish haqida
uzoq qayg’urishadi. Chunki kiyimning tashqi ko’rinishi alohida ahamiyat kasb
etsa, tanlanayotgan kiyimni tikishda ishlatiladigan material bolaning terisiga salbiy
yoki ijobiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Bu ta’sirni nafaqat ichki kiyimlarda, balki
qish mavsumi uchun mo’ljallangan kurtkalarda ham ko’rishimiz mumkin bo’ladi.
Bola kiyimlari uchun tanlangan material, birinchi navbatda, kichkintoylarni
tashqi ta’sirdan himoya qilishi, ularda kislorod sirkulyasiyasi (aylanishi)ni
yaxshilashga xizmat qilishi lozim. Ikkinchidan, bola dunyoqarashi kattalarnikidan
tubdan farq qiladi. Matolarning yorqin ranglarda bo‘lishi,bolalarda ularni qabul
qilish diapozonining tez rivojlanishini ta’minlaydi. Matoning yumshoqligi badanni
terlashdan saqlashi hamda quyosh nurlarini tanaga o‘tkazmasligi kichkintoyning
o‘sishiga ijobiy ta’sir etadi [19
]
. Shuningdek, uning yengilligi, pishiqligi, tana
haroratiga mos kelishiga ham e’tibor qaratiladi. Bolalar uchun tayyorlanayotgan
kiyimlar assortimentida birinchi o‘rinda gigiyenik jihatdan qulayligi, hamda
ularning rivojlanish davridagi harakat barqarorligi asosida oddiy bichimlar
ko‘rinishida bo‘lishi lozim.
Yosh bolalar kiyimi ob-havo sharoitlaridan kelib chiqqan holda tikilishi
kerak. Ob-havoning birdan isib yoki sovub ketishi, bolalarning sog’ligiga katta
ta’sir ko’rsatadiki, buni bolaga kiyim tanlayotgan paytda nazardan chetda
qoldirmaslik kerak. Ustki kiyimlar bir necha qavatdan tikilgan issiq matodan
bo’lib, uni taqilmasi yopiq ko’rinishda bo’lishi va gigiyenik toza isituvchi
qatlamlardan tikilgan bo’lishi kerak. Bolalar kurtkasida qo’llaniladigan materiallar
ham turli-tuman bo’lib, ularga qo’yiladigan estetik, gigiyenik talablarga javob
berishi kerak [19]. Bolalar uchun kurtka loyihalashda ma’lum bir jihatlarni
inobatga olish zarur:
.
- asosiy mato sifatiga: tanlangan material fiziologik-gigiyenik, ekspluatatsion

---

35
talablarga javob berishi;
-isituvchi xususiyatlariga: tanlangan isituvchi havoni yaxshi o’tqazishi,
issiqlikni saqlay olishi, haddan tashqari qalin bo’lmasligi;
-astarlik mato xususiyatlariga: tanlangan material fiziologik-gigiyenik,
ekspluatatsion talablarga javob berishi;
-bichimiga: bola kurtkani kiyganda o’zini qulay his qilishi va erkin
harakatlana olishi;
-taqilma va bezak materiallar sifatiga: ularning barchasi silliq va yumshoq
bo’lishi;
-kurtka va printlarning rangiga: bola ruhiyatiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan
printlar va tushkun kayfiyat uyg’otuvchi ranglardan holi bo’lishi kerak [20].
Bolalar kurtkasini tanlashda quyidagi jihatlarni inobatga olish lozim:
-kurtkaning ma’lum chegaralari (yeng, etak) cho’ziladigan trikotaj
mato(ribana)lar bilan birgalikda tikilgan bo’lishi;
-bel qismida tortib bog’lanadigan shnur yoki kamari bo’lishi; qirrali
furnituralardan holi bo’lishi;
-taqilmasi ikki xil variantda: molniya va uning ustida knopka toki tugma
bilan mahkamlanadigan planka bo’lishi;
-uzunligi issiq haroratni ta’minlash va yiqilganda son suyaklarini
shikastlanish darajasini pasaytirish uchun bo’ksani yopadigan bo’lishi;
-ham yoqa, ham kapyushon bo’lishi; kapyushon pux bilan boyitilgan bo’lishi
va puxni ham, kapyushonni ham alohida-alohida kurtkadan yechib olish
imkoniyati mavjud bo’lishi kerak.[19]
Quyida qiz bolalar kurtkasida ishlatiladigan isituvchi materiallarning izohini
ko’rib chiqamiz:

---

36

---

37

---

38

---

39

---

40

---

41
Bolalar kurtkasida qo’llaniladigan materiallar ham turli-tuman bo’lib, ularga
qo’yiladigan estetik, gigiyenik talablarga javob berishi kerak. Tanlanayotgan mato
ob-havo sharoitiga va kiyilish joyiga ko’ra tanlanadi. Kurtklarda qo’llaniladigan
isituvchi qavat uchun ishlatiladigan matolar sirasiga par, sun’iy isituvchi
materiallar - xollofayber, sintepon, izosoft, jun mato-qayta ishlangan qo’y terisi va
boshqalar kiradi.