Maktab yoshidagi bolalar uchun kiyim loyihalashning

AK chizmasini qurish uchun dastlabki ma’lumotlar

---

72
Qomat o`lchamlari 3.4-jadval
№
O`lchamlar nomi
Shartli belgisi
Qiymati
1
Bo’ uzunligi
Р
134
2
Ko`krak aylanasi uchinchi
Ог
III
68
3
Orqa kengligi
Шс
31
4
Yelka kengligi
Шп
11,5
5
Orqaning belgach uzunligi
Дтс
36,5
6
Orqa o`mizi
Впрз
21,2
AK qurish uchun qo`shimchalar
3.5- jadval
№
Qo`shimchalar nomi
Shartli belgisi Qiymati, sm
1
Ko`krak aylanasining III
umumiy
qo`shimchasi
ПОг
III
8-10
2
Yelka kengliging umumiy qo’shimchasi
ПШп
1,75
3
Orqa kengligining umumiy qo`shimchasi
ПШс
1,5
4
Konstruksiya maydoninig umumiy
qo`shimchalarning taqsimlanishi
Рс
Рп
0,5
0,3
5
Yeng o`mizi qo`shimchasi
ПВпрз
3,5
AKva BKni hisoblash va qurish
Qiz bolalar bomberi 3.6-jadval
№
Konstruksiya bo`lagining nomi
Hisobi
Qiymati,sm
Nomi
Belgilanishi
1
2
3
4
5
1
0-1
1/3Дп+0,25
39.9/3+0.25
13.25
2
1-2
1/3(0-1)+1
13.25/3+1
5.4

---

73
3
0-3
1/4 (0-1)
13.25/4
3.3
4
3-4
(С-АР)+а
19.7
5
4-5
(В-ВР)+b
9.5
6
0-6
(А-Е)
4.2
7
0-7
2
8
7-8
1,75
9
1-10
Друк
57.4
10
10-13
3
11
10-14
12
7-15
½(7-10)
59.4/2
28.7
13
5-4
0,8
14
4-3
1,5
15
6-17
(А-ВР)+0,5
10.1
16
0-1
Дтс+2
36,5+2
38,5
17
0-2
1/2Ог3+8
39+8
47
18
0-4
2
19
4-5
Впрз+3,5
19+3,5
22,5
20
4-7
1/2(4-5)
22,5/2
11,25
21
4-8
1/2Впрз
19/2
9,5
22
5-9
1/2Шс+1,5
32/2+1,5
17,5
23
11-12
2
24
0-13
1/5Ош+0,3
31/5+0,3
6,5
25
13-14
Шп+1,75
11,5+1,75
13,25
26
2-15
1/5Ош-0,2
31/5-0,2
6
27
2-16
1/5Ош+0,3
31/5+0,3
6,5
28
16-17
½(6-18)+2
18,75/2+2
11,3
29
6-18
(5-9)+0,5+1/4Рвн
17,5+0,5+3/4
18,75

---

74
Аsоsiy tаklif-mоdеlni аndоzаlаrni ishlаb chiqish

---

75
Dеtallar spеsifikatsiyasi 3.7- jadval
№
Buyum dеtallarining
nomi
Dеtal kodining
bеlgisi
Soni
Izoh
Andaza
Dеtal
1
Old bo’lak
01
1
2
3
2
Ort bo’lak
02
1
1
3
Yeng
03
1
2
4
Yeng manjeti
04
1
2
5
Tik yoqa
05
1
2
6
Old etak belbog’i
06
1
2
7
Yon etak belbog’i
07
1
2
8
Ort etak belbog’i
08
1
1
9
Old bo’lak adipi
09
1
2
10 Ort bo’lak adipi
10
1
1
Andozalardagi chok haqlari
3.8- jadval

---

76
№
Dеtal va qirqimlar
nomi
Chok haqi nomi va qiymati, mm
Izoh
Birikti
rma
chok
Ma
g’iz
chok
Buklas
h-
qayirishga
Qirqishga
Kirishti
rish
va ishlov
bе
rishga
1
Old bo’lak:
-bo’yin o’mizi
qirqimi
-yeng o’mizi qirqimi
-yon qirqimi
-etak qirqimi
-bort qirqimi
10
10
10
10
10
2
Ort bo’lak:
-bo’yin o’mizi
-yeng o’mizi qirqimi
-yon qirqimi
-etak qirqimi
-yon qirqimi
-yeng o’mizi qirqimi
10
10
10
10
3
Yeng:
-yeng qiyamasi
-tirsak qirqimi
-yeng uchi qirqimi
-old qirqimi
-yeng qiyamasi
-yelka qirqimi
10
10
10
10
10
10
4
Yoqa:
-yoqa tepa qirqimi
-yoqa uchi qirqimi
-bo’yin o’mizini
qirqimi
-yoqa uchi qirqimi
10
10
10
10
10
5
Manjet:
-tepa qirqimi
-yon qirqimi
-past qirqimi
-yon qirqimi
10
10
10
10
Andazalarda nazorat kеrtiklar joylashish joylarining ro’yxati

---

77
3.9- jadval
№
Dеtallar va qirqimlar nomi
Kеrtiklar joylanishi
1
2
3
1
Old bo’lak
Old bo’yin o’mizi
2
Ort bo’yin o’mizi
O’rt bo’yin o’mizi
3
Yeng o’mizi
Yeng o’mizi
Detallardagi tanda ipi yo’nalishi va yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan og’ish
3.10- jadval
№
Detallarning
nomlanishi
Tanda ipi yo’nalishi
Yo’l qo’yilgan
og’ish
1. Old bo’lak
Yon chiziqqa parallel
2%
2. Ort bo’laklar
Yon chiziqqa parallel
2%
3
Yeng
Yeng uchiga perpendikulyar
2%
4
Kurtka manjetlari
Yon chiziqqa parallel
1%
5
Yoqa
Yon chiziqqa parallel
1%

---

78
Mаtеriаl sаrf mе’yorini hisоblаsh

---

79
Material sarfi asosiy andoza detallarining yuzasini topish orqali amalga
oshiriladi.Ushbu bo’limda andazalar maydonini o’lchash, andazalarni gazlamaga
yoyish va andazalararo chiqindilar foizini aniqlash ishlari o’tkaziladi.
Modelni bichish jarayonida andazalararo chiqimlar hisobi
3.12-jadval
Tarmoq normativlari bo’yicha
andazalararo chiqitlar nomi
Andazalararo chiqitlar miqdori
Umumiy norma
15%
Modеl xususiyatiga qo’shimcha
5%
Yangi modеl dеtallari yoyilmasiga oid
andazalararo chiqitlarning jamlangan
miqdori (B
ф
)
20%
Yoyilmani bajarishdan avval uning dastlabki uzunligi quyidagicha
hisoblanadi:
=
Lp
Шр
пр
Н
0
Bu yеrda:
Но.пр – bo’rlamaning dastlabki normasi;
Шр – gazlamaning eni, m.
Bo’rlamaga sarflanadigan matеrialning dastlabki normasi quyidagi formula
boyicha aniqlanadi:
0
H
Вн
-
100
л100
F
np
=
=
Bu yеrda:

---

80
F
л
–andazalar yuzasi, m
2
.
Вн –andazalar orasidagi chiqitlar, 80bstract80 miqdori.
Yoyilmani bajarishda andazalar yoyilmasiga qo’yiladigan maxsus tеxnik
shartlar va talablarga rioya qilinadi. Xususan, yoyilma tuzganda gazlama gullariga,
tuklar yo’nalishiga, dеtallarda tanda va arqoq iplarining yo’nalishiga e’tibor
bеriladi.
Andazalararo chiqitlar foizi quyidagicha hisoblanadi:
100
)
F
(
Л
·
-
=
ОФ
ОФ
ф
Н
Н
В
Bu y еrda:
Н
о.ф
.- bo’rlamaning haqiqiy normasi, сm
2
.
Andazaning bichish xarakteristikasi
3.13 - jadval
Mahsulot nomi
Qiz bolalar bomber
O’lcham, bo’y, to’lalik
134-68
Material fakturasi
Silliq
Bichim eni
150
Andazalararo chiqimning aniq miqdori
20%
Bichimning aniq yuzasi
11250
см
2
3.5. Dizayn qismi

---

81
Reklama atamasi lotincha “reklamare” so’zidan olingan bo’lib, “jar solmoq”
ma’nosini anglatadi.
Reklamaning ta’rifi ko’p. Jumladan, xorij adabiyotida reklama, asosan,
marketing nuqtai nazaridan talqin etiladi. Xalqaro reklama ta’rifiga ko’ra, reklama:
“g’oyalar, tovarlar yoki xizmat turlarining aniq buyurtmachi tomonidan haq
to’langan holda noshaxsiy taqdim etilishi va oldinga qarab siljishining har qanday
holatidir.
“Reklama” – noma’lum shaxslar doirasiga qaratilgan hamda reklama
obyektiga e’tiborni jalb qilish yoki saqlab turish, uni bozorda olg’a siljishiga
qaratilgan har qanday usulda, har qanday vositalar yordamida tarqatilgan
axborotdir.
Firma uslubining va reklamani ulkan piramidasining cho’qqisi-mol
belgisidir. Belgining asosiy funksiyasi – uni boshqalardan farqi, turli korxonalar
chiqargan o’xshash mahsulotlar va qilingan xizmat bo’yicha belgi farqini
ko’rsatishi lozim [34].
Ikkinchi belgini asosiy funksiyasi – uning reklama qilishi, ya’ni u reklama
qilayotgan mollariga, xizmatlariga e’tiborni jalb etish.
Dizayner uchun firma siymosini ifodalaydigan logotip muhim rol o’ynaydi.
Yuksak estetik va grafik san’atda zamonaviy uslubiy tendensiyalarga javob berib,
u boshqa elementlar bilan uyg’unlashgan bo’lishi va tasavvur etish oddiy, aniq
bo’lishi kerak.
Belgini yaratish – bu ko’p bosqichli loyihalash faoliyati. U funksional tahlil,
bozorni o’rganish, analoglar va prototiplarni, verbal shakllarni yaratish, siymo
yechimlarini qidirishdan boshlanadi va puxta grafik rasm solish bian yakunlanadi.
Logotip ustida ishlash muhim va murakkab hisoblanadi. Logotip-bu so’z
orqali ifoda etilgan belgi shakli. Ular shriftlarni, garniturani chizilishi, uni

---

82
korrekirovkasi, bo’sh qolgan joylaarni to’ldirish, grafemalarni transforatsiyasini
qidirish va yaratishdan boshlanadi.
Har bir dizayner uchun mahsulotni ommaga taqdim etishda “brend name”
zarur. Brend-bu raqobatchilardan farqlanish maqsadida aniq sotuvchi yoki
sotuvchilar guruhining tovarlari va xizmatlarini belgilash uchun qo’llanadigan
so’z, ifoda, belgi, simvol, dizaynerlik ishi yoki ularning kombinasiyasidir.
Brend – aniq bir ishlab chiqaruvchining tovarlari yoki xizmatlarini
identifikasiya qilish, shuningdek, uni raqobatchilar mahsulotidan differensiya
qilish uchun mo’ljallangan nom, termin, simvol, rasm yoki shu elementlarning
kombinasiyasidir.
Kichik maktab yoshidagi qiz bolalar uchun bomberlar yaratilganidan so’ng
kolleksiyaga
diza
yner
D
ilnoza so’zlarining qisqartmasi olinib, “Dizad” deb nom
berildi.

---

83
III bob bo’yicha xulosa
Tadqiqotning III bobi “Kichik maktab yoshidagi qiz bolalar kurtkasini
loyihalashda asosiy konsepsiyani ishlab chiqish”, “Kichik maktab yoshidagi qiz
bolalar kurtkasini loyihalashda ijodiy manbani tanlash va asoslash”, “Asosiy taklif
modellar ta’riflari va eskizlari”, “Konstruktiv qism”, “Texnologik qismi”,
“Dizayn qismi” laridan iborat. Ushbu bobda:
-kichik maktab yoshidagi qiz bolalar kurtkasini loyihalash uchun tanlangan
konsepsiya va uning izohi, ijobiy manbani tanlash asoslari va tanlangan manbaning
izohi;
-kichik maktab yoshidagi qiz bolalar uchun tavsiya etilayotgan – asosiy va
taklif modellarning ko’rinishlari va ta’riflari;
-kiyimni bichish uchun tanlangan konstruksiya usulining izohi, asosiy
modelning AK va BK hisobi, andazasi, materiallar konfeksiyasi va sarfi hisobi;
-kiyimni tikish ketma-ketligi;
Kolleksiya uchun tanlangan brend nomi va shakllantirish prinsiplari
yoritildi.

---

84
Xulosa
Xulosa qilib aytganda, tadqiqot ishi mavzusining dolzarbligi quyidagi
omillar bilan ochib berildi:
Birinchidan, bolalar yosh aspektlari, jismoniy o’sish, jinsiy rivojlanish,
aqliy va ruhiy o’zgarishlari va dunyoqarashlari, kiyinish madaniyati va kostyum
tarixining kelib chiqishi, tarqalishi, bolalar kiyimiga ta’siri va bolalar kiyimlarining
yaratilishi, hozirgi kichik maktab yoshidagi bolalarning kiyinish madaniyatidagi
o’ziga xos uslublari, zamonaviy moda yo’nalishlari, hozirgi zamonaviy yoshlar
modasidagi ranglarning uyg’unlashuvi, sodda va murakkab bichimlari, turli xil
yo’nalishlari, hozirgi kundagi Osiyo va Yevropa dizaynerlarning ushbu
yo’nalishdagi olib borayotgan faoliyatlari, izlanish va yangiliklari ularning yangi
to’plamlari o’rganib chiqildi.
Ikkinchidan, kichik maktab yoshidagi bolalar garderobini loyihalashda
ularga tavsiya etilgan matolarning fizik-mexanik xususiyatlari, gigiyenik, estetik,
ergonomik, funksional va eksplutatsion ko’rsatkichlari o’rganilib, tahlil qilindi.
Uchinchidan, bolalar kurtkasida ishlatiladigan isituvchi materiallarning
labaratoriya tahlillari natijasida, ularning kimyoviy, gigiyenik xossalari aniqlandi
va natijalar diagramma ko’rinishiga keltirildi. Isituvchi materiallarning barcha
turlari tizimlashtirildi.
To’rtinchidan esa, satin atlas matosidan, kompyuter vishivkasi va qo’lda
tikilgan bisserlar orqali bezalgan yangi kiyimlar kolleksiyasi yaratildi; kolleksiya
tarkibidagi kiyimlarning konstruksia usuli asoslandi, AK va BK konstruksiyalari
qurildi, tanlangan material va konsepsiya asoslandi.
Xulosa qilib aytganda, ushbu “Maktab yoshidagi bolalar uchun kiyim
loyihalashning o’ziga xos xususiyatlari” mavzusidagi tadqiqot ishi, bolalar qishki
kurtkalarini loyhalash uchun kerak bo’ladigan barcha ma’lumotlarni o’z ichiga
olgan.

---

85
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1. Karimov I.A. “Yuksak ma’naviyat yengilmas kuch ” T.,2000
2. Sh. Mirziyoyev nutqi, “Ma’rifat” gazetasi , 2018-yil 1-son
3. Bajenov V.I. “Materialovedenie shveynogo proizvodstva” M., 1972
4. Soliev A “Marketing.”. T.,2014
5. Kosareva E.A. “Moda XX veka. Razvitie modnix form kostyuma “, P., 2006.
6. Sodiqov Q.S. “O’quvchilar fiziologiyasi va gigiyenasi” T., 1992
7. Sodiqov Q.S. “Kichik maktab yoshidagi bolalar anatomiyasi, fiziologiyasi va
gigiyenasi” T., 2013
8. Martushonok “Kichik maktab yoshidagi bolalar anatomiyasi va fiziologiyasi”
T.,1995
9. Nishanova Z., Alimova G. “Bolalar psixologiyasi va uni o’qitish metodikasi” T.,
2006
10.Xripkova A.S. “Vozrastnaya fiziologiya i shkolnaya gigiyena” M., 2008
11. Nishanova Z. “Maktabga tayyorgarlik” T., 2007
12. Selyutin I.YU. Originalniye modeli modnoy odejdi –M.: Izd–vo AST , 2004.
13. Hasanboyeva G.K., Chursina V.A. “Kostyum tarixi” “O’zbekiston” 2002
14. Kaminskaya N.M. “Istoriya kostyuma” M., 1986
15. Rozenson I.A. “ Osnovi teorii dizayna”. Uchebnik dlya vuzov – SPB.: Piter,
2007.
16. Kolesnikov P.A., Afanaseva R.F «Proektirovanie proizvodstvennoy i
spetsialnoy zimney odejdi dlya razlichnix usloviy truda i klimata» L., 1999.
17. Tereshkovich T.A. Slovar mod. Terminologiya, istoriya, aksessuari –Minsk:
Xelton, 2000.
18. Galperin S.I. Metodika konstruktirovaniya odejdi dlya malchikov M., 1982
19. Rogova A.P “Erkaklar va bolalar ustki kiyimini konstruksiyalash asoslari”
T.,1988
20. Malseva E.R “Materialovedeniye shveynogo proizvodstva” T., 1986
21.Parmon F.M. “Kompozitsiya kostyuma” M., 2002.
22. Mingboeva D. “Timsollar tilsimi”, T.: Yangi asr avlodi, 2007.

---

86
23. Rachitskaya E.I., Sidorenko V.I. Modelirovanie i xudojestvennoe oformlenie
izdeliy iz trikotaja – Rostov–na–Donu: Feniks, 2003.
24. Hasanboyeva G.K. “Libos dizayni” T., 2010
25. Hasanboeva G. “Tuqimachilik dizayn tarixi” T., 2006.
26. Klimova N.T., Fedosova O.G., Naumova O.N. “Ruchnaya i mashinnaya
vishivka”, M.: Legkaya industriya, 1980.
27. Sodiqova N. “Zardo’zlik texnologiyasi” T., 2006
28. Koketkin P.P Promishlennaya texnologiya odejdi.Spravochnik
M.:Legprombtizdat, 1987
29. Madjidova Sh.G., Rasulova M.K., Asadullaeva M.A “Texnologik jarayonlarini
loyihalash” fanidan kurs loyihasini bajarish yuzasidan uslubiy ko‘rsatma T., 2008
30. Aldrich U. “Detskaya odejda” M., 2009
31. Malseva E.R. “Legkaya i shveynaya promishlennost” M., 1983
32. Kulidjanova G.K., Musaev S.S.. Yengil sanoat maћsulotlari texnologiyasi., T.,
G’afur G’ulom, 2002 yil.
33. Jabborova M.Sh “Tikuvchilik texnologiyasi” T.: O’zbekiston, 1994
34. Berdnik T.O. Osnovi xudojestvennogo proektirovaniya kostyuma i eskiznoy
grafiki M., 2001.
35. Mirfayozova G. “Reklama va dizayn” T., 2008
Internet saytlari:
www.ziyonet.uz
www.vikipedia.uz
www.referat.uz
www.vikipedia.ru
www.stile.asra.ru
www.kroyka.ru
www. glamurneko.ru
www.sarafan.ru
www.osinka. ru
www.fashiontime.ru

---

Document Outline

• Chok haqi nomi va qiymati, mm
• Kеrtiklar joylanishi
• Tarmoq normativlari bo’yicha andazalararo chiqitlar nomi
  • Tarmoq normativlari bo’yicha andazalararo chiqitlar nomi
    • Tarmoq normativlari bo’yicha andazalararo chiqitlar nomi
      • Tarmoq normativlari bo’yicha andazalararo chiqitlar nomi
        • Tarmoq normativlari bo’yicha andazalararo chiqitlar nomi
          • Umumiy norma
          • Modеl xususiyatiga qo’shimcha
            • Bu yеrda:
            • Но.пр – bo’rlamaning dastlabki normasi;
• Bo’rlamaga sarflanadigan matеrialning dastlabki normasi quyidagi formula boyicha aniqlanadi: