Макроиқтисодий барқарорликни таъминлашда бюджет-солиқ сиёсати мундарижа

3.1.-жадвал
Ўзбекистон Республикасининг 2018 йилги Давлат бюджети параметрлари

Асосий бюджет кўрсаткичлари	2012 йил (млрд. сўм)	2017 йил (млрд. сўм)	2018 йил (млрд. сўм)	Бюджет дармадларида салмоғи, %да
Давлат бюджети даромадлари	20 614,1	25 104,9	30 160,8	100
Шу жумладан: Бевосита солиқлар	5 196,4	6 583,1	7 790,4	25,8
Билвосита солиқлар	11 187,8	13 039,4	15 618,2	51,8
Ресурс тўловлари ва мол-мулк солиғи	2 746,4	3 755,5	4 521,4	15,0
Қўшимча фойда солиғи	250,0	294,5	388,4	1,3
Бошқа даромадлар	1 233,5	1 432,4	1 842,4	6,1
Бюджет харажатлари	21 571,7	26 312,4	31 582,3	Бюджет дефицити ЯИМга нисбатан 1,0 фоиз

Манба: Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги маълумотлари

Жадвалдан кўринадики, 2018 йилда Давлат бюджети даромадлари 30160,8 млрд. сўм қилиб белгиланган бўлса, бюджет харажатлари эса 31582,3 млрд. сўмга режалаштирилган.

Хизмат турлари бўйича берилган солиқ имтиёзлари қуйидаги жадвалда келтирилган (3.2.-жадвал).


3.2 -жадвал
2017 йилнинг 1 январига қадар фойда солиғи ва ягона солиқ тўлови тўлашдан имтиёз ҳуқуқига эга хизматлар кўрсатаётган юридик шахслар

Хизмат турлари
Молия банк хизматлари	Маиший хизматлар	Бошқа хизматлар
лизинг бўйича хизматлар; суғурта бозоридаги профессионал иштирокчиларнинг хизматлари; аудиторлик хизматлари; бухгалтерлик ҳисобини юритиш бўйича хизматлар; микрокредитлаш бўйича хизматлар; солиқ маслаҳати хизматларини кўрсатувчи ташкилотлар	чарм буюмлари ва пойафзал таъмирлаш хизматлари; соатсозлик ва таъмирлаш хизматлари; маиший электрон ва электр асбобларига техник хизматлар кўрсатиш ва таъмирлаш бўйича хизматлар	ветеринария хизматлари; таълим соҳасидаги, компьютерда ишлашга ўқитиш хизматлари; санаториялар, болалар соғломлаштириш муассасалари, болалар спорт секциялари ва муассасалари хизматлари; ногиронлар, қариялар ва болаларни парвариш қилиш билан боғлиқ ижтимоий хизматлар; риэлторлик хизматлари ахборот-ресурс марказлари, ахборот-кутубхона марказлари ва электрон таълим хизматлари

Манба: Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 10 майдаги “2012-2016 йилларда Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатиш соҳасини ривожлантириш дастури тўғрисида”ги ПҚ-1754-сонли қарори

Демак, шуни айтишимиз мумкинки, солиқ сиёсатининг асосий йўналишлари йиллар давомида ўзини оқлаган солиқ ислоҳотлари стратегиясининг изчил давоми сифатида миллий иқтисодиётимизнинг янада ривожланишига хизмат қилади.

Бозор муносабатлари тизимида бюджет-солиқ сиёсати ҳам ўзининг стратегик ва тактик бошқарувига таянади²⁹, яъни: агарда бюджет сиёсатининг стратегияси иқтисодий ривожланишдан келиб чиқиб давлат бюджет дефицитини минимал даражага етказишда; устувор йўналишга молик бўлмаган тармоқ ва соҳаларга бюджет маблағларининг жойлаштирилишини минималлаштириш ёки тўхтатишда; аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишни жаҳон талаб даражасига кўтаришда; иқтисодиётнинг устувор тармоқларини ҳимоя қилишда, шунингдек бошқа умумжамият аҳамиятига молик бўлган ва шунга ўхшаш ишларни амалга оширишда намоён бўлса, унда бюджет-солиқ сиёсатининг тактикаси даромади чекланган аҳоли қатламига, бюджет муассаси (ташкилотларнинг) ишчи хизматчиларини ўз вақтида молиявий ресурслар билан таъминлашда; режадаги бюджет фондининг шаклланишини амалга оширишда; бюджет дефицитлигини вужудга келиш сабабларини қисқа вақт ичида олдини олиш ва бюджет фондини шаклланиши ва ундан фойдаланиш билан боғлиқ барча жорий иш ва тадбирларини қисқа муддатда бажаришда ўз аксини топади.
Бугунги кунда мамлакат ҳукумати олдига макроиқтисодий барқарорлик ва изчил ўсиш суръатларини таъминлашга йўналтирилган изчил иқтисодий сиёсатни юритиш вазифасини қўймоқда. Бунда самарали иқтисодий ўсишини рағбатлантиришга йўналтирилган фискал сиёсат юритиш масаласи марказий ўринга эга бўлмоқда. Шу билан бир қаторда умумий иқтисодий мунозанатни таъминлашга йўналтирилган яҳлит давлат сиёсати билан боғлиқ муаммолар ҳам айнан давлатнинг фискал сиёсати инструментларига боғлиқ бўлмоқда.
Буни ўз навбатида кейинги йилларда кузатилаётган бюджет профицити, режалаштирилган давлат бюджети даромад кўрсаткичларининг орттириб бажарилаётганлиги, давлат бюджети ижросининг ғазначилик тизимини янада ривожлантирилиши натижасида бюджет харажатларининг манзили ва мақсадли сарфланаётганлиги билан изоҳлаш мумкин.