Makroiqtisodiyot o`quv-uslubiy majmua


Daromad, iste‘mol va jamg`arish ko`rsatkichlari16



Download 10,48 Mb.
bet39/194
Sana15.06.2022
Hajmi10,48 Mb.
#674828
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   194
Bog'liq
Makroiqtisodiyot Majmua 2021

6.1-jadval

Daromad, iste‘mol va jamg`arish ko`rsatkichlari16



Yillar

Tasarrufdagi daromad (Yd)

Iste‘mol (C)

Jamg`arish (S)

1
2
3
4
5
6
7

370
390
410
430
450
470
490

375
390
405
420
435
450
465

-5
0
5
20
15
20
25

Ma‘lumki, uy xo`jaligi tasarrufidagi daromad iste‘mol va jamg`arish uchun ishlatiladi. Ya‘ni, qancha ko`p iste‘mol qilinsa, shuncha kam jamg`ariladi va aksincha. Iste‘mol va jamg`arish o`rtasidagi o`zaro bog`liqlik har xil daromadga ega bo`lgan shaxslarda bir xil emas: kam daromadga ega bo`lganlar, odatda, uning ko`proq qismini iste‘mol qilib, kamroq qismini jamg`aradi, lekin daromadlari oshib borishi bilan bu nisbat jamg`arish foydasiga o`sadi. Bu bog`liqlikni gipotetik ma‘lumotlar asosida ko`rib chiqamiz (6.1-jadval).
Tasarrufidagi daromad hajmi 370 shartli birlikka (sh.k.) teng bo`lganda uy xo`jaliklari iste‘moli 375 sh.b.ka teng, ya‘ni tasarrufidagi daromaddan 5 sh.b.ka ko`p bo`ladi. Ya‘ni uy xo`jaliklari 5 sh.b.ka teng miqdorda qarz hisobiga yoki o`tgan yillarda to`plangan jamg`armalar hisobiga iste‘mol xarajatlari qiladilar.
Uy xo`jaliklari tasarrufidagi daromadlar 390 sh.b.ka teng bo`lganda, uning miqdori iste‘mol miqdori bilan tenglashadi. Bu miqdor bo`sag`aviy daromad deb yuritiladi. 6.1-jadval ma‘lumotlari asosida iste‘mol grafigini chizamiz.

6.1-rasm. Iste‘mol grafigi17


Iste‘mol grafigi ikki to`g`ri chiziq ko`rinishida berilgan. Bissektrisa ko`rinishidagi Yd =C to`g`ri chizig`ining har bir nuqtasida iste‘mol va tasarrufidagi daromad hajmlari teng bo`ladi. Haqiqiy iste‘mol (S) grafigi haqiqiy iste‘mol va daromad teng bo`lgan nuqtada (α) bissektrisa bilan kesishadi. Bo`sag`aviy nuqtadan quyida haqiqiy iste‘mol daromaddan oshiq. Bu vaziyat insonlarning qarz hisobiga hayot kechirishini bildiradi. α – nuqtada yuqorida haqiqiy iste‘mol daromaddan kam hamda ular o`rtasidagi farq jamg`arishni tashkil etadi. Haqiqiy iste‘mol to`g`ri chizig`i iste‘mol hajmini belgilovchi vertikal o`qni a nuqtada kesib o`tadi. Bu hol uy xo`jaliklari umuman daromad olmaganlarida ham ma‘lum miqdorda iste‘mol qilishlarini anglatadi. a – nuqta esa avtonom iste‘mol hajmini bildiradi.

6.2-rasm. Jamg`arish grafigi18


Keltirilgan ma‘lumotlar asosida jamg`arish grafigini ham ko`rib chiqamiz (6.2rasm).
Jamg`arish grafigi daromad bilan jamg`arish o`rtasidagi bog`liqlikni ifodalaydi. Vertikal o`qdagi har bir nuqta jamg`arma miqdorini bildiradi va daromad bilan unga muvofiq keladigan iste‘mol hajmi o`rtasidagi farq sifatida aniqlanadi (S= Yd - S). Boshlang`ich daromad darajasida jamg`arish nolga (0) teng bo`lgan holda ixtiyordagi daromad hajmi o`sib borishi bilan uning miqdori ham oshib boradi.
Mavzuning birinchi savolida keltirilgan gepotetik ma‘lumotlar va grafiklarga tayanib iste‘mol funksiyasini yozamiz:

Download 10,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish