Makroiqtisodiyot o`quv-uslubiy majmua

KIRISH

Makroiqtisodiyot fani bo`yicha mazkur o`quv-uslubiy majmuada shu fanning ishchi o`quv dasturi bo`yicha barcha mavzular yoritilgan. Unda ushbu fanning prospekti, mavzular bo`yicha matn annotatsiyalari va ular bo`yicha oxirgi yangiliklar, fan bo`yicha testlar, fanga doir video ma‘ruzalar va video roliklar, talabaning semestr davomidagi mustaqil ishiga oid toishiriqlar, glossariylar hamda tavsiya etiladigan elektron jurnallar va internet saytlar bayon qilingan.
Shuningdek, majmua mazkur fan bo`yicha ma‘ruza, amaliy mashg`ulotlarda va mustaqil ta‘lim jarayonida talabalar tomonidan bajariladigan keys-stadi, o`quv loyiha, muammoli vaziyatlar, testlar hamda har bir mavzu bo`yicha qisqacha nazariy materiallarni o`z ichiga olgan.
Ushbu o`quv-uslubiy majmuaning maqsadi talabalar o`quv mashg`ulotlarida va ulardan so`ng mavzularni mustaqil ravishda chuqur o`zlashtirishiga uslubiy ko`maklashish orqali, ularning amaliy bilim, malaka hamda ko`nikmalarini yanada oshirishdan iborat.

FAN BO`YICHA O`QUV MATERIALLARI

1-MAVZU. MAKROIQTISODIYOT FANIGA KIRISH
Reja:
1.1. Makroiqtisodiyot fanining shakllanishi tarixi, predmeti va obyekti.
1.2. Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari.
1.3. Resurslar- tovarlar va xizmatlar hamda ―daromadlar –xarajatlarning doiraviy oqimi modeli.
1.4. O`zbekiston iqtisodiyotini barqaror rivojlantirishda makroiqtisodiy dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirish yondashuvlaridan foydalanish.

Tayanch so`z va iboralar: Makroiqtisodiyot, resurslar, tovarlar, xizmatlar, daromadlar, xarajatlar, transfertlar, soliqlar, rusurslar bozori, iste’mol bozori, makroiqtisodiy model, endogen o’zgaruvchilar, ekzogen o’zgaruvchilar, uy xo’jaligi, firmalar.

1. 
   Makroiqtisodiyot fanining shakllanishi tarixi, predmeti va obyekti.
   

Makroiqtisodiyot atamasi kundalik foydalanishga nisbatan yaqindagina
kiritilgan bo`lsada makroiqtisodiy tahlil elimentlari iqtisodiyot fani bilan deyarli birga paydo bo`ldi. Mamlakat iqtisodiyoti rivojlanishini yaxlit bir jarayon sifatida tadqiq qilish, unga turli elimentlarining o`zaro bog`liqligi va o`zaro ta‘siri xos bo`lgan tizim sifatida yondoshish dastlab F. Kene asarlarida uchraydi. Fransiya qiroli Lyudovik XV saroyi vrachi F.Kene 1758 yilda, milliy mahsulot ishlab chiqarish jarayoni pul oqimlarining doiraviy aylanishi sifatida tasvirlangan ―Kene jadvali‖ ni tuzishda ilk bor makroiqtisodiy tahlil elimentlarini qo`lladi.
Makroiqtisodiy tahlilning tamal toshlari, shuningdek, J.B.Sey, L.Valras, V.Pareto va boshqa olimlar tomonidan XIX asrdanoq qo`yilgan edi deb ta‘kidlash mumkin. Keyinchalik, K.Marks o`zining jami ijtimoiy mahsulot(JIM)ni takror ishlab chiqarish sxemasi, V.Leontev esa o`zining tarmoqlararo balansi bilan makroiqtisodiyotni iqtisodiy nazariyaning alohida bo`limi sifatida ajralib chiqishi uchun mustahkam asos yaratishdi. J.M. Keyns esa o`zining ―Ish bilan bandlilik, foiz va pulning umumiy nazariyasi‖(1936 yil) asari bilan bu jarayonni mantiqiy yakuniga etkazdi. Shu sababli ham J.M. Keyns makroiqtisodiyot fanining asoschisi sifatida tan olinadi.
Shunday qilib, makroiqtisodiyot o`z predmeti va tadqiqot usullariga ko`ra mustaqil fan sifatida XX asrning o`rtalariga kelib shakllanib bo`ldi.