Maket Akusherlik 2013. pmd

Ichak faoliyatini kuzatish

Operatsiyadan keyingi dastlabki kunlarda ich yurishiga qarab

turish zarur. Operatsiyadan keyingi davrda ko‘pincha ichakda gazlar

to‘planib qolib ich dam bo‘ladi.

Aksari ginekologik operatsiyalarda ichak bevosita shikastlanma-

gani uchun operatsiyadan keyingi davr aseptika sharoitida o‘tganda

ichak peristaltikasi, odatda, ikkinchi kuni asliga kelib, yel chiqib

keta boshlaydi. Bordi-yu, ikkinchi sutka boshlanguncha ham ichak

peristaltikasi asliga kelmay, parez kuchayaversa, bu kasallikka

qarshi kurashish zarur, chunki ichak parezi bemorlarning ahvolini

og‘irlashtirib qo‘yadi. Yel ushlanib qolgan ichak qovuzloqlari

qorinni shishirib, diafragmani yuqoriga surib, bemorning qattiq

halloslashiga, bo‘g‘ilib qolishiga sabab bo‘ladi.

Ich dam bo‘lishi (meteorizm)ga barham berishdan oldin uning

sababini mumkin qadar aniqroq bilish kerak. Ichakda gazlarning

ushlanib qolishi: ichak atoniyasiga; to‘g‘ri ichak sfinkterining

spazmiga bog‘liq bo‘lishi mumkin.

Ichak atoniyasida qorinni auskultatsiya qilish hech narsa yo‘qdek

taassurot beradi. Ozg‘in ayollarning ichak peristaltikasi yupqa qorin

devori orqali sezilmaydi; qorinda sanchiqsimon og‘riq turishini

bemor odatda his qilmaydi.

To‘g‘ri ichak sfinkterining spazmida butunlay boshqacha manza-

rani ko‘ramiz. Yuqorida qayd etilgan belgilarga qarab, bemorga bir-

dan davo buyuriladi. To‘g‘ri ichak sfinkterining spazmida gaz chi-

qishiga to‘sqinlikni yengish uchun to‘g‘ri ichakka trubka qo‘yish

tavsiya etiladi. Shu maqsadda to‘g‘ri ichakka uzunligi 15 sm keladigan

naycha kiritiladi, bu naychaning uchi to‘g‘ri ichak ampulasiga kirib

turadigan bo‘lishi kerak. To‘g‘ri ichak sfinkterining spazmi ko‘pincha

og‘riq refleksining oqibati bo‘lgani uchun ba’zan narkotik moddalar

(morfinli shamchalar) buyurish yaxshi samara beradi.

Ichak atoniyasida moychechak (romashka) yoki soda eritmasi

(0,5%) dan iliq sifonli huqnalar, glitserinli huqnalar (1 stakan

suvga 15 ml glitserin), giðertonik huqnalar (1 stakan suvga 1 osh

qoshiq osh tuzi) qilish, qoringa grelka qo‘yib yoki ba’zan shifo-

korlar tavsiyasiga ko‘ra, yorug‘lik vannalari qilib, qorinni isitish

---

382

maslahat beriladi. Bu tadbirlar ham ichak peristaltikasining tikla-

nishiga yordam beradi.

Dorilardan pituitrin R (1 ampula) teri ostiga yuborish mum-

kin, ba’zan atropin sulfat (kuniga ikki mahal) teri ostiga yuboriladi.

Qayd etilgan tadbirlar foyda bermasa va tegishli belgilar borligi

sababli ichakda mexanik to‘siq (ileus) paydo bo‘lgan yoki peritonit

kelib chiqqan deb gumon qilinsa, qorin devorini ochib (relapar-

tomiya) operatsiya qilish bemorni o‘limdan saqlab qolishning bir-

dan bir chorasi hisoblanadi.