Maket Akusherlik 2013. pmd

HOMILADORLAR NÅFROPATIYÀSI

Homiladorlar nefropatiyasi ko‘pincha o‘z vaqtida aniqlanmagan

va davolanmagan homiladorlik istisqosining keyingi bosqichi sifatida

yuzaga keladi.

Homiladorlar nefropatiyasi (

nephropathia gravidarum

)ga: 1)

shish, 2) siydikda oqsil borligi (albuminuriya), 3) arterial bo-

simning ko‘tarilishi (giðertoniya) kabi simptomlar triadasi (uch-

lik) xos. Buni Sangemeyster triadasi ham deyiladi. Ba’zan nefro-

patiyada qayd etilgan simptomlarning uchalasi emas, balki ikkitasi

(giðertoniya bilan shish, shish bilan albuminuriya, giðertoniya bi-

lan albuminuriya) yaqqol ko‘zga tashnalanishi mumkin yoki bir

simptomli (monosimðtomli) nefropatiya ham bo‘lishi mumkin.

Badandagi shishlar ustiga arterial bosimning ko‘tarilishi va al-

buminuriya qo‘shiladi, maksimal arterial bosim simob ustuni hiso-

bi bilan aytganda 130 mm dan ortib, 150–180 mm gacha, og‘ir

hollarda esa 200 mm gacha ko‘tariladi va bundan ham oshib ketadi.

Siydikdagi oqsil miqdori 0,1 g/l dan 5–8 g/l gacha boradi va un-

---

215

dan ham oshadi; nefropatiya og‘ir o‘tganda siydikda silindrlar to-

piladi, sutkalik siydik miqdori kamayadi.

Arterial bosimning ko‘tarilishi pefropatiyaning eng doimiy simp-

tomidir; tomirlar tizimi funksiyalarining asab tizimi tomonidan

idora etilishi buzilganidan arterial bosim ko‘tariladi. Eng mayda

arteriolalarda va kapillarlarning arterial bo‘limlarida spazm paydo

bo‘ladi, kapillarlar devorining o‘tkazuvchanligi oshadi, tomirlar-

dan to‘qimalarga suv, tuzlar va albuminlar (zardob oqsillari)

ko‘proq chiqadi. Shu o‘zgarishlar tufayli to‘qimalar kislorodga

yolchimaydi, og‘ir nefropatiyada giðoksiya ro‘y berishi ehtimol.

Nefropatiyaning og‘ir shakllarida jigar funksiyalari o‘zgarib, suv-

tuz almashinuvigina emas, balki oqsil va yog‘ almashinuvi ham

buzilishi mumkin. Shy munosabat bilan oqsillar va yog‘lar al-

mashinuvining to‘la oksidlanmagan chiqindilari organizmda to‘p-

lanadi.

Nefropatiya birinchi marta bo‘yida bo‘lgan ayollarda ko‘proq

uchraydi. Odatda homiladorlikning so‘nggi oylarida, tug‘ruqqa ya-

qin ro‘y beradi. Nefropatiya uzoqqa cho‘zilib, ko‘pincha tug‘ruq-

qacha davom etadi.

Nefropatiya eklampsiyaga o‘tishi mumkin, shuning uchun u

ayolning sog‘lig‘iga xavf tug‘diradi. Nefropatiyada homilaning

rivojlanishi ko‘pincha orqada qoladi, o‘lik tug‘ish ko‘payadi.