Majidov taxir shadmanovich

2.2 Issiqlik, gidravlik va gidroakkumulyasion, to‘lqinlar,
geotermal, atom, quyosh, shamol, biomassa va boshqa
energiya turlari.
Issiqlik elektrostansiyalari (IES),
organik yoqilg‘ilar(ko‘mir, neft
mahsulotlari va gaz)ni yoqish natijasida hosil bo‘ladigan issiqlik energiyasini
elektroenergiyaga
aylantirib
beruvchi
energetik
agregatlardir. Organik
yoqilg‘ilardan bir marta foydalanilgandan sung undan qayta foydalanib bo‘lmaydi. 
SHuning uchun ularni
qaytalanmaydigan energiya manbalari
ham deb ataladi.
Qaytalanmaganligi uchun ulardan tejab-tergab foydalanish xamda ularning o‘rnini
bosadigan boshqa arzon elektroenergiya olish mumkin bulgan usullardan
foydalanish lozim. SHuning bilan bir katorda, issiklik elektrostansiyalarinig
chiqindilari atrof-muhitga katta zarar etkazadi [19, 29].
Atom elektrostansiyalari (AES)
atom (yadro) energiyasini elektroen-
ergiyaga aylantirib beradi. Atom reaktori energiya generatori hisoblanadi. AES
yadro yoqilg‘isi(o‘ran, plutoniy va boshqalar)da ishlaydi. YAdro yoqilg‘isi- ning
zahiralari organik yokilg‘ilar zahiralaridan katta miqdorda ko‘pdir. 
Suv energiyasi. Gidroelektrostansiyalar (GES)
– gidrotexnik inshootlar
va energetik jihozlar majmuasidan iborat bo‘lib, ularning yordamida suv oqimi
energiyasi elektroenergiya aylantirib beriladi. GESlarni kurish natijasida ham atrof
muhitga zarar etkaziladi: daryolar oqimi to‘silishi bilan ularning o‘zani o‘zgarib
ketadi, juda katta maydon suv ostida qoladi, flora va faunaga katta zarar etkaziladi. 
Issiqlik energetikasiga qaraganda suv oqimi energiyasining asosiy xususiyatlaridan
biri, uning qaytalanib turishidir
[19, 29, 62, 63]
(3-rasm). 
GESlarning yana bir turi, nasos va turbinalar bir-biriga joylash-tirilib
ishlatiladigan
gidroakkumulyasion GESlardir
. Bunday GESlar-ning yuqori befi
suv ombori yoki daryo bo‘lishi mumkin.YUqori bef sifatida yuqorida joylashgan
ko‘l (oqmaydigan) yoki maxsus sun’iy qurilgan
kichik suv ombori bo‘lishi mumkin
[19, 29, 61]
.

---

27