Mahsus xossali po’latlar Reja: Umumiy ma’lumotlar. Oddiy sifatli konstruktsion po’latlar

2. Sifatli uglerodli konstruktsion po’latlar.

Oddiy sifatli po’latlarga qaraganda bu po’latlarni tarkibida zararli elementlarni miqdori kam (S0,04%, R 0,035-0,04%) . sifatli konstruktsion po’latlarda metallmas qo’shilmalar xam kam, kimyoviy tarkibi xam tor chegarada o’zgaradi. Bu po’latlar qo’sh sonlar bilan foizni yuzdan ulishini bildiradi.

Po’lat markalari: 08; 10; 15; 20;....85.
Kamuglerodli po’latlar “qaynar” yoki “tinch” po’latlar bo’ladi.
Sifatli konstruktsion po’latlar quyidagi gruxlarga bo’linadi:
1) kamuglerodli po’latlar: 0,8; 0,8kp: 10: 10kp; 15; 15Gg). Bu po’latlardan kichik yuklangan detallar tayyorlanadi (val, o’q, vtulka, shesteriya).
Termik ishlash bilan po’latlarni xossalarini oshirish mumkin;
2) o’rta uglerodli po’latlar, yaxshilash, toblash va past temperaturada bo’shatib qo’llaniladi. To’latlardan val, shatun, shpindelp, shesteryan kabi detallar tayyorlanadi:
3) yuqori uglerodli po’latlar: 60;65;...85. bu po’latlar tablab ishqalanish sharoitida, vibratsiya ta’sirida yaxshi xizmat qiladi, ammo bu po’latlar xizmat qiladi, ammo bu po’latlarni zarbiy xossalari past.
Tinch po’latlarni zarbiy xossalari qaynar po’latlarnikidan yuqori.
Issiqlayin ishlov talab qilinadigan detallar uchun “B” gurux po’latlarni tanlash kerak, payvand konstruktsiyalari uchun esa- “V” gurux po’latlari qabul qilinadi.
Sifatli konstruktsion po’latlar markalari quyidagicha yuritiladi: po’lat 08; 10;15: 20:..., 85.
Sarkada raqamlar po’lat tarkibidagi uglerod miqdorini foizni yuzdan ulushini bildiradi. Masalan po’lat 25-da uglerod miqdori 0,25%-ni tashkil etadi.
Sifatli konstruktsion po’latlarining kam uglerodlari teng (SP) va qaynar bo’lish (KP) mumkin.
Sifatli konstruktsion po’latlar qatoriga tarkibida 0,7...1,0% marganets bo’lgan po’latlar xam kiradi (Po’lat 20G;09G).
Sifatli konstruktsion po’latlar uglerodni miqdoriga ko’ra:
1) kamuchleradli (Po’lat 0,8, 0,8 kp, 10, 10kp, 15g,... 25g) po’latlar. Bu po’latlarda uglerod miqdori 0,25%-dan kam. Po’latlar yaxshi shtamplanadi;
2) o’rta uglerodli (Po’lat 30,35,......55) po’latlar. Bu po’latlar termik ishlagandan (normallash, toblash va bo’shatish) keyin qo’llaniladi (val, shatun, shesteriya);
3) .qori uglerod (S=0,6...0,85%) po’latlar. Bu po’latlar tablab bo’shatilgan keyin yuqori statik va dinamik kuchlanishlar ta’sirida yaxshi xizmat qiladi. Bu po’latlarning asosiy kamchiligi-ularni toblanish chuqrligi kichik.