Mahsus fanlarni o‘qitish metodikasi faninidan

 
metodika»ning negizi sharoit,
 
maqsad, 
mazmun, metod nomli tushunchalardan tashkil topadi. 
        Ta’lim  sharoitiga  ko‘ra  tillarning  o‘qitish  maxsus  tasniflanishi  mymkin.         
Ta’lim  maqsadlariga  binoan  tillarni  o‘rganish  alohida  tasniflanadi.  Ta’lim 
mazmuniga  qarab  tillarni  o‘qitish  o‘ziga  xos  tasnifga  ega  bo‘ladi.  O‘qitish 
metodlari esa umumiylikdan ko‘ra farq qiladigan sifatlari ko‘proqdir. 
Qiyosiy  metod.
  Uning  to‘liq    nomi    ongli  −  qiyosiy    metod  deb  ataladi. 
Asrimizning  30-yillarida  ongli
-
qiyosiy  metod  shakllana  boshladi.  Programma, 
darslik, 
o‘quv  qo‘llanmalari  tayyorlandi.  Metodik  adabiyotlar  orasida 
L.V.Shcherba, 
K.A.Ganshina,
 
I.A.Gruzinskaya, 
A.A.Lyubarskaya, 
G.V.Goldshteyn  va  R.K.Rozenborg  va  Z.M.Svetkova  asarlarini  ko‘rsatib  o‘tish 
joizdir.  «Inostrannie  yaziki  v  shkole»  jurnali  ta’sis  etildi.  1947  yilda  L.  V. 
Shcherbaning  «Prepodovanie  inostrannix  yazikov  v  sredney  shkole»  (ikkinchi 
nashri 1974 yil) kitobi Moskvada chop etildi.  
      
Ongli  −  qiyosiy  metod  amaliy,  ta’limiy  va  tarbiyaviy  maqsadda  chet
 
til 
o‘qitish  jarayonida  qo‘llandi.  Amaliy  maqsad  retseptiv  va  reproduktiv  nutq 
malakalarini taqozo etdi. 

---

26 
 
     
 
Elliginchi  yillarda  I.V.Raxmanov  metodik  asarlari,  V.S.Setlin  (1950,  1955) 
fransuz 
tili  o‘qitish,  V.D.Arakin  (1950,  1958)  ingliz  tili  o‘qitish, 
A.S.Andreevskaya  −  Levensteri  va  O.E.Mixaylova  (1958)  fransuz  tili  o‘qitish 
metodikalaridan  qo‘llanmalari  va  boshqa  kitoblar  nashr  etildi.  Ularda  ongli  − 
qiyosiy  metodning  asosiy  prinsiplaridan  bo‘lmish  ikki  tilni  taqqoslashga  e’tibor 
qaratilgan. 
     
1961  yildan hozirgacha  chet  til o‘qitish  jarayonida qo‘llanayotgan  metodni 
zamonaviylashtirilgan ongli − qiyosiy  metod (yoki shartli nom bilan «Raxmanov 
va shogirdlari metodi») deb yuritish mumkin. 
      
1917  yildan  hozirgacha  chet  til  o‘qitish  metodikasi  tarixi.  Bu  davr  chet  til 
o‘qitish  metodikasi  tarixini  ilmiy  adabiyotda  besh  bosqichga  bo‘linadi.  Ushbu 
bosqichlarni aniqlashni A.A.Mirolyubov quyidagicha amalga oshirgan: 1-Bosqich-
1917-1923, 2-Bosqich -1924- 1931, 3-Bosqich -1932 - 1946, 4 - Bosqich - 1947 - 
1959, 5 - Bosqich -1960 -hozirgacha (S.F.Shatilov ikkinchi bosqichni (1924-1930) 
qisman o‘zgartirib, uchinchi (1931  — 1944), to‘rtinchi (1944-1961) va beshinchi 
bosqichni  (1961  −  hozirgacha)  yillarini  bo‘lakcha  qabul  qilib  hamda  birinchi 
bosqichni tushurib qoldirgan holda to‘rt bosqichli davrlashtirishni tavsiya qilgan). 
Chet  tillar  o‘qitish  metodikasi  predmeti.  O‘qitish  ilmini  metodika  fani 
yoritadi.  Methodike-yunoncha  bo‘lib,  «biror  ishni  maqsadga  muvofiq  bajarish 
usullari  majmui»  ma’nosini  bildiradi.  O‘zbek  tilida  «uslubiyot»  atamasi  ham 
istifoda  qilinmoqda.  (“Metodika”  atamasi  uchta  ma’noga  ega.  Birinchisi  o‘quv 
predmetini  bildiradi  (mas.  «ertaga  birinchi  dars  -  metodika»)  ikkinchisi  - 
ta’limning  metodik  usullari  yig‘indisi  (mas,  «O‘qituvchimiz  metodikasi  menga