«Mahsus fanlar» kafedrasi «avtomobillar tuzilishi, txk va ta`mirlash» fanidan tayyorlangan Dars №1 Mavzu: Kirish, Avtomobillarning umumiy tuzilishi

Dars №8 Mavzu:Dvigatellarning gaz taqsimlash mexanizmini vazifasi, mexanizm turlari.

Vaqti 2 soat.	Talabalar soni ____nafar.
O‘quv mashg‘ulotining shakli	Nazariy mashg‘ulot
O‘quv mashg‘ulot rejasi: Nazariy	G.T.M ning vazifasi, turlari va ishlash tamoyili. 2.G.T.Mi detallarining vazifasi, tuzilishi va ishlashi. 3.G.T.Mning mumkin bolgan buzuqlik
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi:	O‘quvchilarni traktor va avtomobillarning dvigatel haqidagi tushunchalarini shakllantirish
Pedagogik vazifalari:Ped texnologiyalar haqida tushunchalar berish. Pedagogik texnologiya bo‘yicha bilimlarni chuqurlashtirish. Pedagogik texnologiya bo‘yicha tushuntirish va taxlil qilish. Trak va avto dvigateli haqida tushunchalar bilan shakllantirish; Dvigatel G.T.m tuzilishini tushuntirib berish; G.T.M haqidagi mavzuni mazmunini ochib berish;	O‘quv faoliyati natijalari: Dvigatellarning G.T.M manba’lari to’g’risida -tushunchalarni ta’riflaydilar; -tasniflab beradilar; -tushuntirib beradilar; -mazmunini ochib beradi;
Ta’lim usullari	Ma’ruza aqliy xujum
Ta’lim shakllari	Ommaviy ishlash
Ta’lim vositalari	Ma’ruzalar matni, kitob, slaydlar.
Ta’lim berish sharoiti	Maxsus texnika vositalari bilan jixozlangan xona
Manitoring va baxolash	Og‘zaki nazorat,savol javob va o‘quv topshirig‘i.

O‘quv mashg‘ulotining texnologik xaritasi.

Ish bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	Ta’lim beruvchi	Ta’lim oluvchilar.
1- bosqich. O‘quv mashg‘ulotiga kirish 10 daq.	Oquvchilar bilan salomlashish. Ularni davomati nazorat qilinadi. O’tilgan mavzu bo’yicha takrorlanadi. Yangi mavzu yozuv taxtasiga yozib beriladi.	Tinglaydilar. YOzib oladilar. Belgilab oladilar.
2-bosqich. Asosiy qism 60 daq.	Dvigatellarning gaz taqsimlash mexanizmini vazifasi, mexanizm turlari haqida umumiy ma’lumotlar beriladi va quyidagi reja boiycha mavzu yoritib beriladi. G.T.M ning vazifasi, turlari va ishlash tamoyili. 2.G.T.Mi detallarining vazifasi, tuzilishi va ishlashi. 3.G.T.Mning mumkin bolgan buzuqliklari.	Tinglaydilar. YOzib oladilar. Belgilab oladilar
3- bosqich. Mashg‘ulotning yakunlash qismi 10 daq.	1) O‘quvchilarning savollariga javoblar beriladi. 2) O‘quvchilar baxolanadilar. 3) O‘quvchilarga mustaqil ishlar beriladi. 4) Uyga vazifa beriladi.	Tinglaydilar. O‘quvchilar baxolanadi. Topshiriqlarni belgilab oladilar.

Mavzu:Dvigatellarning (G.T.M.) gaz taqsimlash mexanizmi. Umumiy malumotlar.
Reja:

1. 
   G.T.M ning vazifasi, turlari va ishlash tamoyili.
   

2.G.T.Mi detallarining vazifasi, tuzilishi va ishlashi.
3.G.T.Mning mumkin bolgan buzuqlik
Gaz taqsimlash mexanizmi
To’rt taktli dvigitellarda kalpanli gaz taqsimlash mexanizmlaridan (3.1-rasm) foydalaniladi, u tsilindrlarga o’z vaqtida havoni (dizel dvigatellarida) yoki yonuvchi aralashmani (karbyuratorli dvigatellarda) kiritish xamda tsilindrlardan ishlatilgan gazni chiqarib yuborishga xizmat qiladi. Klapanlar xuddi shu maqsadda tsilindrlar kallagi teshiklarini muayyan vaqtda ochadi va yopadi. Bu teshiklar dvigatel tsilindrlarini kiritish va chiqarish turbalari bilan tutashtiradi.
Klapanli gaz taqsimlash mexanizmlari ikki xil klapanlari yuqoriga va yonga joylashgan turlarga bo’linadi. O’rganiladigan avtotraktor dvigatellarida tsilindrlar kallagiga o’rnatilgan, klapanlar yuqoriga joylashgan taqsimlash mexanizmlaridan foydalaniladi.
Gaz taqsimlash mexanizmlariga purjinalar, kiritish va chiqarish klapanlari taqsimlash validan klapanlariga xarakat uzatish detallari, taqsimlash vali va shesternyalar kiradi. Gaz taqsimlash mexanizmi quyidagicha ishlaydi. Tirsakli val taqsimlash vali 14 ni shesternyalari yordamida aylantiradi. Taqsimlash valining kulachogi turtkich 13 ga o’tib uni shtanga 12 bilan birga ko’taradi. SHtanga koromislo 7 ning bir uchini ko’taradi, ikkinchi uchi esa pastga xarakatlanib, klapan 3 ni bosadi, ayni vaqtda uni pastga tushiradi va klapan pujinasi 6 ni siqadi. Taqsimlash valining kulachogi turtkichdan tushganda shtanga va turtkich pastga tushadi, klapan esa purjina ta’sirida egarga o’tirib kanal teshigini zich berkitadi.