Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Nuqtadan olingan va birlashtirilgan namunalarni tanlab olish
Toylanmagan paxta tolasining nuqtasidan olinadigan namunalarni paxta

---

86
korxonalarida qo‘l yoki namuna olgich bilan kondensor lotogidan tola qatlamining
har xil qalinlikdagi joylaridan toylanguncha yoki tolani toylash jarayonida olinadi.
Nuqtadan olingan namunaning massasi 100-150 g atrofida bo‘ladi.
Olingan paxta tolasining namunalari namligi saqlanadigan qilib, qopqog‘i
zich berkitiladigan idishlarga solinadi.
Agar paxta tolasining namligini aniqlash mo‘ljallanmagan bo‘lsa, nuqtadan
olinadigan namunalar boshqa qopqoqsiz idishlarga ham solinsa bo‘ladi.
Toylangan paxta tolasi uchun toyning markalangan qismini buz-magan holda
qavariq tomonidagi ikki tasma oralig‘idan o‘rama mato kamida 20-25 sm
uzunlikda qirqiladi. Agar muayyan sharoitda mumkin bo‘lsa va ruxsat etilsa,
namuna oson olinishi uchun bir yoki bir nechta tasma yechiladi. Paxta tolasining
yuqori qatlamidan 1-2 sm olib tashlanadi.
Qo‘l yordamida engil o‘ralib, massasi 100 g bo‘lgan, kengligi 10-12 sm li
qatlam ko‘rinishida nuqtadan olinadigan namuna olinadi. Nuqtadan olingan
namuna orasiga korxona kodi (lozim bo‘lsa), to‘da va toyning tartib raqami
ko‘rsatilgan yorliq qo‘yiladi.
Har xil toylarning nuqtalaridan olingan namunalar qatorlatib, o‘rov qog‘oziga
bir qavat qilib qo‘yiladi va hammasi bir o‘ramga o‘ralib, ustiga korxona kodi va
to‘da tartib raqami yoziladi.
Namlikni aniqlash uchun nuqtadan olinadigan namunalar qopqog‘i zich
berkitiladigan idishlarga solinadi.
Paxta korxonalarida nuqtadan olinadigan namunalarni toyning qavariq
tarafining chetidan (bo‘rtgan joyidan) toylangandan so‘ng olishga ruxsat etiladi.
Bu holda toyning o‘rami buzilmaydi.
Agar yetkazib berish shartining boshqa talablari aniqlanmagan bo‘lsa,
nuqtadan olinadigan namunaning soni va toylar bo‘yicha tanlab olish tartibi   O‘z
DSt 604-ga ko‘ra bajariladi.
Birlashtirilgan namunaning massasi 1 kg dan kam bo‘lmasligi kerak.
Namlikni aniqlash uchun 200 g dan kam bo‘lmasligi kerak.
Toylangan paxta tolalarining namligini aniqlashda kelishmov-chilik kelib

---

87
chiqsa, toylar to‘liq ochilib ikkita birlashtirilgan namuna olinadi.
Har bir mo‘ljallangan toylarning o‘rtasidan: birinchidan - yuqori qavati
olingandan so‘ng, 3-5 sm chuqurlikda toy massasining 30 % dagi o‘rtacha namlikni
tavsiflaydigan, ikkinchisi - 20 sm chuqurlikda toy massasining 70 % dagi o‘rtacha
namlikni tavsiflaydigan namunalar nuqtalardan olinadi.