Mahsuldor qatlamlarni ochish va

 

---

165
5.2. Skin-samarai va kollektorlarning dinamik filtratsiya – sig„imdorlik 
xossalari
 
Quduq tubi zonasining tavsiflariga ta‘sir qiluvchi bir qator ―strategik‖ 
parametrlar - deformatsiyasini o‗zgartiruvchi ya‘ni, tor oraliqda drenajlash obektida 
qatlam bosimining o‗zgarishiga ta‘sir qilishi – bu ―skin - samara‖ deyiladi. Quduq 
tubi zonasining ifloslanishi butan bir kompleks holatlar va jarayonlar bilan 
bog‗langan: fizik, fizik-kimyoviy, biologik, gazogidrodinamik, termodinamik va 
boshqalar. Har xil turdagi cho‗kindilarni va yotqiziqlarning qatlamga ta‘siri natijasida 
sodir bo‗ladi, bu cho‗kindilar qatlam tubi zonasi bo‗ylab qatlam flyuidlari bilan 
birgalikda qazib oluvchi quduqlarning tubiga harakat qiladi. Ishlatish jarayonida 
qatlamning uzoqlashgan masofasidan cho‗kindalar, tog‗ jinsi zarralari, parchalangan 
zarralar quduq tubi zonasiga olib kelinadi va o‗tish kesim yuzalarining juda kichik 
g‗ovakliklarini berkitib qo‗yadi. 
Quduq tubi zonasida bosimning keskin pasayishi asfaltsmolaparafinlarni 
tushitshiga va tezkorlik bilan to‗planishiga, qovushqoq va yuqori qovushqoqlik 
suvneft emulsiyalarini shakllanishga, kollektorning bir qismidagi loyli tashkil 
etuvchilarning bo‗kishiga va boshqa holatlarga olib keladi. Shunday qilib quduqning 
tubi zonasi o‗ziga xos bo‗lgan filtrlar ya‘ni, qattiq, suyuq, yuqori qovushqoqli 
organik va noorganik moddalar bilan berkilib qoladi. Bu yerda eng informativ 
parametrlar kollektor qismining bir butun fizik xossalari kompleksini amaliyotda 
tavsiflovchi va uning o‗tkazuvchanlik ko‗rsatgichiga ta‘sir qilishi, bu skin-samara 
ko‗rsatgichi deyiladi, qaysiki u qo‗shimcha bosimni yo‗qotilishi, qatlamning 
filtlanish yuzasida to‗plangan skin – zona, quduqning devorida, qatlam quduq tubi 
zonasida va qatlam bilan quduqning aloqa o‗lchami bo‗lib xizmat qiladi hamda qazib 
olish debitini oshirish uchun zaruriy tadbirlarni amalga oshirishni talab qiladi.