Mahsuldor qatlamlarni ochish va

5.5.Qatlamlarni ikkilamchi ochishda mahsuldor qatlamning kollektorlik 
xossalarini saqlash va quduqning mustahkamligini ta‟minlash 
Qatlamlarni ikkilimchi ochishda kollektorlik xossalarini saqlash va quduqni 
mustahkamlashning asosiy yo‗nalishi mahsuldor qatlam uyumining geologik 
sharoitiga mos keladigan mahsuldor qatlamni ikkilamchi usulini va texnologiyasini 
asoslash va eng afzalini tanlash hisoblanadi. 
Mahsuldor qatlamning geologik xususiyatlariga mos keladigan suvgazneft 
kontaktlari yaqin joylashganligiga bog‗liq holda ikkilamchi ochish texnologiyasini 
tanlashda ikkilamchi ochishning ehtiyotkorlik texnologiyasini qo‗llash hisobiga 
perforatsiya jarayonida quduqni mustahkamlashda uning ta‘sir qilishi pasaytiriladi.
Ikkilamchi ochishning tanlangan texnologiyasida mustahkamlash kolonnasiga 
zarbali kuchli ta‘sir qilganda quduqning mustahkamligini buzilishiga olib kelmasligi, 
quvur orqa fazosida sement halqasida yoriqlarning bo‗lmasligi, qatlamdan oqim 
chaqirilganda qazib olinadigan flyuidlarning katta suvlanishiga yoki suvgazga 
to‗yingan yaqin joylashgan qatlamlardan yoki qatlamchalardan gazning yorib 
kirishiga yo‗l qo‗yilmasligi ta‘minlanadi. 
Mahsuldor qatlamlarni ikkilamchi ochish sifatini ta‘minlash uchun quduqning 
gidrodinamik tugallanganligi yuqori darajada ta‘minlanishi kerak. Shu maqsadda 
mahsuldor uyumning geologik xususiyatiga mos holda mahsuldor qatlamni 
ikkilamchi ochish texnologiyasi tanlanadi. 

---

Ochish tavsifi bo‘yicha quduqning gidrodinamik tugallanganligini oshirishga 
erishish uchun: 
-maxsus 
perforatsiya 
suyuqligini 
qo‗llanilishi hisobiga perforatsiya 
kanallarining atrofida qo‗shimcha gidrodinamik qarshiliklar pasaytiriladi;
-perforatsiya kanallarining chuqurligi oshiriladi;
-qatlamga depressiya sharoitida perforatsiyani qo‗llash;
-ishlatish 
kolonnasida 
joylashgan 
texnologik 
suyuqliklarning 
komponentlaridan quduqning stvolini ikkilamchi ochishdan oldin tozalash.
Perforatsiya suyuqliklariga qo‘yilgan talablar:
-
kollektorlik xossalarini saqlash; 
-
qattiq fazaning mavjud emasligi (suv-qum oqimli perforatsiyadan tashqari). 
Ikkilamchi ochishdan oldin quduqning stvolidagi texnologik suyuqliklarning 
komponentlari yuviladi chunki, bu komponentlar mustahkamlash kolonnasida 
joylashganda perforatsiya kanaliga kirib ketadi va mahsuldor qatlamni ifloslantiradi. 
Mahsuldor qatlamlarni ikkilamchi depressiyada ochishda perforatsiya suyuqligi 
sifatida qatlamning flyuidlaridan foydalaniladi. Qatlamni ikkilamchi depressiya 
bosimida ochishda kon ma‘lumotlariga asosan kollektorlik xossasini maksimal 
saqlash uchun neft qo‗llaniladi. 
Qatlamni repressiya bosimida ikkilamchi ochishda uglevodorod asosidagi va 
invertno - emulsiyali eritmalarni qo‗llanilishi tavsiya qilinadi, ya‘ni neft tashqi 
emulsiyani egallaydi va uning ichida tuzli emulsiya bo‗ladi qaysiki, kollektorlik 
xossasini yuqori darajada saqlashni ta‘minlaydi. 
Shu bilan bir qatorda uglevodorod asosidagi eritmalar samarali va istiqbolli 
perforatsiya suyuqligi hisoblanadi hamda maxsus suv asosli eritmalar mahsuldor 
qatlamning kollektor xossasini saqlashni ta‘minlaydi. 
Mahsuldor qatlamlarni ikkilamchi ochishda KPS-1, KPS-2 (suvli asosdagi 
eritmaning tarkibida 1,5-2,5% miqdorida ortofosfor kislotasi mavjud bo‗ladi) turidagi 
kuchsiz kislotali perforatsiya suyuqliklari kon sharoitida keng qo‗llaniladi va u 
mahsuldor qatlamning kollektorlik xossasini maksimal darajada saqlashni 
ta‘minlaydi. 

---

185
Mahsuldor qatlamlarning aniq geologik sharoitlarida qo‗llaniladigan sifatli 
perforatsiya suyuqligini asoslash va tanlash uchun har xil tarkibdagi perforatsiya 
suyuqliklarini kollektorlarga ta‘sir qilishini o‗tkazuvchanlik koeffitsiyentini 
tiklanishiga ta‘sir qilishini maksimal kamaytiradigan turi laboratoriya tadqiqotlari 
asosida amalga oshiriladi.