Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

Эгри чизиқли елимланган элементлар учун m_эг коэффициентнинг қиймати

Кучланганлик ҳолати	Хисобий қаршиликнинг белгиланиши	rk / a нисбатда коэффициентнинг қиймати
		50	200	250	500 ва катта
Сиқилиш ва эгилиш	Rс, Rэг	0,8	0,9	1,0	1,0
Чўзилиш	Rч	0,6	0,7	0,8	1,0

бу ерда: r_k– эгилган тахта ёки чорқирранинг эгрилик радиуси;
а –эгилган тахта ёки чорқирранинг толаларига кўндаланг йўналиш- даги қалинлиги.
Ёғоч материалларни чиришдан сақлаш мақсадида чуқур шимдирилганда мустаҳкамлик кўрсаткичларини камайиши қиймати m_a=0,9 га тенг бўлган коэффициент орқали ҳисобга олинади [4,7].
Ҳисобий кесим юзаси кучсизлантирилган чўзилувчи элементлар ва думалоқ материаллардан тайёрланган кесим юзалари қирқилган элементларнинг ҳисобий қаршилигини аниқлашда эса қиймати m₀=0,9 га тенг бўлган коэффициенга кўпайтириш тавсия этилади.
Ёғоч конструкцияларни ҳисоблашда материалларнинг эластиклик модулларини эътиборга олиш муҳим аҳамиятга эга. Иккинчи гуруҳ чегаравий ҳалати бўйича ҳисоблашда метериалларнинг эластиклик модуллари: толалари бўйлаб Её=1000 кН/ см², толаларига кўндаланг йўналишда Е₉₀=40 кН/см², G₉₀ =50 кН/ см² га тенг [13].
Ёғочнинг мустаҳкамлигига унинг реологик хусусиятлари сабабли юкнинг таъсир тезлиги ва таъсирнинг давомийлиги сезиларли таъсир кўрсатади. Конструкция ва элементларга юкнинг узоқ муддатли таъсириниэътиборга олиш учун (ҳарорат t 35⁰С, ҳавонинг нисбий намлиги φ 75% бўлганди) m_ўз,м коэффициентининг қиймати 0,5-0,6 оралиқда қабул қилинади.
Ёғоч материалларнинг зичлиги дарахтларнинг турига, таркибининг ғоваклик даражасига ва уларнинг намлигига боғлиқ. Намликнинг ошиши материаллар зичлигини ўзгаришига олиб келади. Бундан ташқари зичлик билан мустаҳкамлик ўртасида яхлит алоқа мавжуд, яъни ёғочнинг оғирлигига қараб мустаҳкамлиги ошади [4, 10].
Конструкцияларнинг эксплуатация шароитлари ва ёғоч материалларни турига боғлиқ равишда, зичликнинг ўзгариши 1.19-жадвалда келтирилган.
Янги кесилган игна ва юмшоқ баргли дарахтларнинг зичлиги 850кг/м³ га тенг бўлса, қаттиқ япроқли дарахтларнинг зичлиги эса 1000 кг/м³ га тенг.
Елимланган ёғоч материалларнинг зичлиги елимланмаган ёки фанера материаллар сингари 1000 кг/м³га тенг қилиб танланади[13]. 1.19-жадвал Ёғоч материалларнинг зичлиги, кг/м³

Ёғоч материалларнинг турлари	Конструкцияларни эксплуатация шароитларини эътиборга олган ҳолда зичлиги, кг/м^3
	А1, А2, Б1, Б2	Бошқа барча шароитлар учун