Mahalla va oila

MAVZU: MAKTAB YOSHIDAGI QIZLARDA IQTISODIY BILIMLARNI SHAKLLANTIRISH

Reja:

1. 
   Pul va uning funksiyali.
   
2. 
   Byudjet. Oila byudjeti.
   
3. 
   Harajatlar va foyda.
   

Insonning tejamkorligi, tartibliligi, mehnatsevarligi va boshqa fazilatlari bolaligidan tarbiyalanishi kerak. Maktab yoshdagi bolaning iqtisodiy ta'limi uning qiziqishlarini qondirish va uning imkoniyatlarini maksimal darajada oshirishga yo'naltirilgan bo'lishi kerak (bolalik quvonchini saqlagan holda qiziqish va aqliy faoliyatni rivojlantirish).

Iqtisodiyot va maktab yoshdagi qizlar faqat bir qarashda bir-biridan juda uzoqroq ko'rinadi. “O’y xo’jaligini oqilona boshqarish” maktab yoshidagi qizlarga oddiy, sodda shaklda beriladi:

Birinchi vazifa pul va uning funksiyalari haqida tushunchalarni berish lozim

Pul universal ekvivalent bo'lib, u har qanday tovarga almashtirilishi mumkinligi bilan boshqa tovarlardan farq qiladi.

• 
  Pul - bu universal ekvivalent rolini o'ynaydigan maxsus tovar turi. Umumjahon ekvivalenti deganda tovarning boshqa har qanday tovarga almashtirish qobiliyati tushuniladi.
  
• 
  Pul tovarlar va xizmatlar almashinuvida vositachi vazifasini bajaradi, tovarlarning bozorda aylanishini ta'minlaydi. Ayirboshlash vositasi sifatida pul jamiyatga ayirboshlashning noqulayliklaridan qochishga imkon beradi.
  
• 
  Pul qiymat o'lchovi sifatida tovar va xizmatlarning qiymatini pul birliklarida ifodalashga imkon beradi. Narsaning pul bilan ifodalangan qiymati uning narxidir. Tovarlar qiymatining pul bilan ifodalanishi tovarlarni sotib olish va sotishdan oldin sodir bo'ladi.
  

24. 
    rasm
    

• 
  Pul to'lov vositasi sifatida. Pul bu funksiyani tovarlarni kechiktirilgan to'lov bilan sotish (tovarlarni kreditga sotish), ish haqi, soliqlar, ijara haqi to'lashda amalga oshiradi. Pulning to'lov vositasi vazifasidan kredit pullari
  

- veksellar, cheklar, kredit kartalar, elektron pullar paydo bo'ladi. Shunga o'xshash shaklda ular har qanday moliyaviy majburiyatlarni to'lashda harakat qilishadi.

• 
  Pul to'lov vositasi ekanligi bilan bir qatorda, u tejash va to'plash vositasi sifatida ham ishlaydi. Pulni to'plash imkoniyati va zaruriyati sotish aktlarini sotib olishdan ajratish natijasida paydo bo'ladi, ya'ni. agar tovarlarni sotishdan keyin sotib olish amalga oshirilmasa, u holda sotuvchining qo'lida shu vaqtdan boshlab qiymat zaxirasi sifatida ishlashi mumkin bo'lgan pul bor. Iste'molni keyinga qoldiradigan bunday jamg'armalarning funksiyalari ushbu pulning hozir va kelajakda bir xil qiymatga ega bo'lishiga asoslanadi.
  
• 
  Pul xalqaro xo’jalik muomalalarida muhim vazifalarni bajaradi va dunyo pullari rolini bajaradi. Jahon bozorida bugungi kunda jahon pulining vazifasini oltin emas, balki valyuta - tovar qiymatini o'lchash uchun ishlatiladigan pul birligi amalga oshiradi.