Maftuna Eshdavlatova -kurs 405-guruh Mustaqil ish Periferik nutq apparatining tuzilishi va faoliyati

Maftuna Eshdavlatova 4-kurs 405-guruh 
Mustaqil ish
3 
yo’li to’siladi (fokus hosil bo’ladi) va havo oqimi taranglashgan ovoz 
paychalariga urilib davriy tebranishni yuzaga keltiradi. Bunday tebranish 
ovozni hosil qiladi. SHuning uchun bo’g’iz bo’shlig’i ovoz manbai 
hisoblanadi; v) ovoz paychalari bo’shroq tortilgan holatda shu paychalar 
orasida torroq bo’shliq yuzaga (yumuq fokus deyiladi) keladi. Havo 
oqimi shu bo’shliqdan sirg’alib, ishqalanib o’tadi, ammo un paychalarini 
tebranmaydi, natijada shovqin hosil bo’ladi. bu tovush pichirlab yoki 
shivirlab gapirganda qo’llaniladi.
3. Xalqum – bo’g’izdan yuqoriroqda joylashgan bo’shliq. U 3 qismdan 
iborat pastki qism – xiqqildoq o’rta qism – xalqumning og’zi (bu qism 
og’iz bo’shlig’ini tomonga ochilgan bo’ladi) yuqori qism – burun 
bo’shlig’i va eshituv paylariga birikkan bo’ladi.
4. Og’iz bo’shlig’i – til, kichik til, tishlar, lablar, lunjlar, qattiq va 
yumshoq tanglay til osti muskullaridan iborat apparat. 
5. Burun bo’shlig’i – qo’shimcha ton manbai. U yumaloq tanglay 
oxiridagi kichik tishning quyi tomon harakat qilishi natijasida 
rezonatorga aylanadi: havo oqimning bir qismi burun bo’shlig’idan o’tib 
qo’shimcha tonlarni yuzaga keltiradi. Nutq tovushlari m, n, ng shu 
apparat ishtirokida yuzaga keladi.
Nutq a’zolari tovush hosil qilishdagi ishtirokiga ko’ra faol va nofaol 
a’zolarga bo’linadi. 1. Faol a’zolarga ovoz paychalari, til, yumshoq 
tanglay lablar va pastki jag’lar kiradi. 2. Nofaol a’zolarga – tish, qattiq 
tanglay yuqori jag’ va burun bo’shlig’i kiradi.

---