|
28
Izoh: Taklifnomalami tayyorlash bo‘yicha namuna qoilanmaning
“Ilovalar” qismida berilgan.
130
Nazorat uchun savollar
1.Afisha so‘zining m a’nosi nima?
2.Afishalami tayyorlashda nimalarga e ’tibor berish kerak?
3.Tadbirlarga aholi qanday jalb qilinadi?
4.Taklifnoma, e ’lon tayyorlashda qanday jarayonlar amalga
oshiriladi?
5. Ssenariyda “obrazli yechim” tushunchasidan foydalanish mum-
kinmi?
Mustaqil ishlar uchun topshiriqlar
1.Biron-bir tadbir uchun taklifnoma va afishaning eskizini tay-
yorlang.
2.Aholini tadbirga jalb qilishga oid afisha tayyorlang.
3.”Mahallada “Ota-onalar” majlisi o ‘tkaziladi. Majlisdan so‘ng
shu mahalla iqtidorli yigit-qizlari ishtirokida konsert dasturi namoyish
etiladi”. Mana shu tadbirga e io n tayyorlang.
131
Xulosa
Yurtimiz mustaqillikka erishgach, m a’naviyat masalariga e’tibor
judayam kuchaydi. Komil insonning tarbiyasi barcha mana shu yurtda
yashayotgan insonlar uchun dasturi amal bo‘lib qoldi. Yoshlar tarbiya
si, ma’naviyat masalalari davlat darajasida muhokama etilib, tegishli
ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, madaniyat va san’at muassa-
salari xodimlariga ham bu ishlarda tegishli aniq va maqsadli vazi-
falami amalga oshirish ma’suliyati yuklangan. Shu jihatdan olib qa-
ralganda madaniy tadbirlarni tashkil etish orqali insonlarga ma’naviy
ozuqa berish, ularning bo‘sh vaqtlarini samarali va maqsadli tashkil
etish, jamiyat taraqqiyotiga hissa qo‘shish va boshqa ijobiy xislatlami
uyg‘otish kabi vazifalar -oldimizda turgan ulkan ishlardir. Madaniy
tadbirlarni to‘g‘ri tashkil etishdagi asosiy vazifalardan biri uning dra
matik asosini to‘g‘ri tuzish, manbalardan to‘g ‘ri foydalanish va uni
tadbir ssenariysiga jo etish, tadbir o‘tkazish orqali insonlarga ta’sir
o‘tkazish va tarbiyalash kabi muhim jihatlami hisobga olgan holda
yondoshish -tadbir tashkilotchilaming asosiy ijodkorlik qobiliyatlari-
ni namoyish qilishdagi xususiyatlaridandir. Ijtimoiy hayotning mod-
diy va ma’naviy jihatlari chambarchas b o g iiq b o iib , inson hayoti,
turmushi, jamiyatdagi o ‘mi masalasi yaxlit birlikda namoyon bo‘ladi.
Barcha madaniy tadbirlarni tashkil etish uchun qoilaniladigan usul
va vositalar m a’naviy hayotimizning rivojlanishi uchun xizmat qiladi.
Mazkur o ‘quv qo‘llanmada madaniy tadbirlaming tashkil etish-
ning tarbiyaviy jihatlari, tadbiming dramaturgiyasini yaratish, kom
pozitsiya shakliga keltirishning nazariy asoslari, dramaturgiya asos-
lari, g ‘oyaviy talqin va boshqa ta’sirchan vositalardan foydalanish
kabi masalalami yoritish orqali madaniy tadbirlar dramaturgiyasi
mazmunining o ‘ziga xosligi ochib berilgan. Ayniqsa, inson ruhiya-
ti va ma’naviy ehtiyojini o‘rgangan holda, hujjatlar va faktlar bilan
ishlashdagi, madaniy tadbirlar shakllarining o‘ziga xosligi jihatdan
yondashuvi masalalariga katta e’tibor berish, tadbirlarni tashkil etish
132
jarayonidagi muammolar va ularni hal qilish usullari haqida hali juda
ko‘p izlanishlar olib borish kerak boiadi.
Demak, ijtimoiy tuzumning ilgari surayotgan g ‘oya va maqsad-
larini keng jamoatchilikka yetkazish hamda ularga nisbatan ijobiy
yondashuvni shakllantirish muammosi sotsial texnologiyalar oldida
turgan bosh vazifadir. Shuningdek, reklama axborotini tarqatish va
jamoatchilikning fikrini paydo bo‘lishiga erishish y o ii bilan targ‘ib
qilinayotgan, u xoh ishlab chiqarish bilan b o g iiq mahsulot boisin,
xoh jamiyat manfaatlarini o ‘zida aks ettirgan ijtimoiy masala boisin,
birdek ahamiyatga egadir.
Kishilar ongi va qalbi uchun kurash kechayotgan bugungi kunda
mamlakatimizda “milliy model” asosida ish olib borish dolzarb masa-
lalardan biriga aylangan. Bu esa targibot-tashviqot ishlariga yangicha
texnologiyalar, yondashuvlar, uslub va vositalami jalb etishni talab
qiladi. Joylarda tashkil etilayotgan ko‘pgina madaniy tadbirlaming
saviyasini yuqori darajada deb boimaydi. Oddiy konsert dasturi, kuy
yoki qo‘shiqning o ‘zi insonlarga kerakli tarbiyaviy effektni bermasligi
mumkin. Har qanday dastumi, har bir chiqishni m aium g‘oyani ilgari
surgan holda qoilash maqsadga muvofiqdir. 0 ‘tkazilayotgan va tash
kil etilayotgan tadbirda turli usul va vositalaming ta’sirchanlik darajasi,
masalan, viloyat va qishloqlarimizda faoliyat yuritayotgan fuqarolarga
odam savdosiga bagishlangan kompozitsiya tayyorlab uni namoy
ish etishda ishontirish metodlaridan foydalanish katta ahamiyat kasb
etadi. Masalan, yuqorida keltirib o‘tganimizdek, odam savdosi masa-
lalari hozirgi kunda katta yechimini kutayotgan masalalardan hisob
lanadi. Chet ellarda mo‘may daromat ishlab kelishni orzu qilayotgan
fuqarolarimizga bu narsalarning hammasi safsata ekanligi ishontirish,
u yerlarda pul topish oson emasligini ularning ongiga singdirish kabi
maqsadlami qo‘ygan holda yondashishni taqozo etadi.
Madaniy tadbirlar dramaturgiyasining asosi boim ish ssenariy-
larni yaratishda madaniy tadbir tashkilotchisi Vatanimizdagi buyuk
o‘zgarishlami his qila olishi, zamon bilan hamnafas boiish, jamiyat-
imiz kelajagi b o ig an yosh avlodda milliy g‘ururni shakllantirish kabi
umumdavlat miqyosidagi muhim vazifalami to‘g‘ri anglagan holda
yondashuvini taqozo etadi. Bozor iqtisodiyotiga asoslangan yangi
133
jamiyatni bunyod etish jarayonini yanada jadallashtirish, kishilarda-
gi milliy g ‘urur tushunchasini yanada mustahkamlash, o ‘z taqdirini
mamlakat, xalq taqdiri bilan mustahkam bog‘lay oladigan, yangi
jamiyatni bunyod etish jarayonida faol ishtirok etadigan yoshlami
tarbiyalash va boshqa muhim vazifalar -tadbirlarni tashkil etishdagi
asosiy maqsad qilib qo‘yilmog‘i lozim. Milliy g‘ururi bor kishigina
o‘z taqdirini, o‘z manfaatini Vatan, xalq taqdiri bilan, Vatan, xalq
mafaati bilan bog iay oladi. Vatan xalqning manfaatlarini yurak-
dan himoya qiladi. Mamlakat fuqarolarining milliy g ‘ururi qancha
ko‘p b o isa, ularning mamlakat taraqqiyotiga qo‘shgan hissasi ham
shuncha ko‘p boiadi. Jamiyatimiz m a’naviyatida ta’lim va tarbiya
uyg‘unligi muhim negiz b o iib , uning asosiy tushunchalari fuqarola-
rimizning ongi va qalbida tarkib topmoqda.
Vatanimizning kelajagi, xalqimizning ertangi kuni, mam-
lakatimizning jahon hamjamiyatidagi obro‘-e’tibori avvalambor far-
zandlarimizning unib-o‘sib, ulg‘ayib, qanday inson b o iib hayotga
kirib borishiga bogiiqdir. Biz bunday o‘tkir haqiqatni hech qachon
unutmasligimiz kerak.29
Bugun biz tarixiy bir davrda - xalqimiz o‘z oldiga ezgu va ulug‘
maqsadlar qo‘yib, tinch-osoyishta hayot kechirayotgan, avvalambor
o‘z kuch va imkoniyatlariga tayanib, demokratik davlat va fuqarolik
jamiyati qurish y o iid a ulkan natijalami q o ig a kiritayotgan bir za-
monda yashamoqdamiz.
Biz o ‘z taqdirimizni o ‘z qoiim izga olib, azaliy qadriyatlarimizga
suyanib, shu bilan birga, taraqqiy topgan davlatlar tajribasini hisobga
olgan holda, mana shunday olijanob intilishlar bilan yashayotgani-
miz, xalqimiz asrlar davomida orziqib kutgan ozod, erkin va farovon
hayotni barpo etayotganimiz, bu y o id a erishayotgan yutuqlarimizni
xalqaro hamjamiyat tan olgani - bunday imkoniyatlaming barchasi-
ni aynan mustaqillik berganini bugun hammamiz chuqur anglaymiz.
Ana shu haqiqatni xalqimiz har tomonlama to‘g‘ri tushunib, tanlagan
taraqqiyot yoiim izni ongli ravishda qabul qilgani va qoilab-quvvat-
Do'stlaringiz bilan baham: | 
