Madaniyat instituti vahobjon rustamov ssenariynavislik mahorati

mi muborak, jon 0 ‘zbekiston!”, “Navro'z bayramingiz qutlug‘
bo ‘lsin!”, “Elim e ’zozlangan, suygan Navro‘zim I” kabi shiorlar
osib qo ‘yilgan. Maydonga, hududdagi daraxtlarga havo pufakcha-
lari (sharlar) va bayroqchalar ilinib bezatilgan.
О 
‘yingoh atrofida ко ‘chma do ‘konlar, qandolatchilik mahsulotlari
va ichimlik suvlari bilan savdo do ‘konlari tashkil qilingan. Markaziy
о ‘yingohning bir chekkasida tasviriy sa n ’at turlari, har-xil hunar-
mandchilik buyumlari ко ‘rgazma savdosi tashkil qilingan. Bayram-
125

---

ning qiziqarli о ‘tishi uchun hofizlar, san ’atkorlar, askiyachilar, badiiy
jamoalari, tabarruk qariyalar, Mehnatfaxriylari, Qahramon onaxon-
lar, shoirlari taklif qilingan. Mehmonlar о ‘z joylarini egallagach, fo n
orqali yangrayotgan karnay-surnay sadolari ostida bayram jarchilari
milliy kiyimlarda tadbiming boshlanishi, bahor kelganligi haqida ja r
sola boshlaydi ”.
Yoki, Isoqtoy tomonidan yozilgan 
“Ayol qalbi - bahor elchisi ”
mavzusidagi ma’naviy -ma’rifiy, adabiy -badiiy tadbir ssenariysida 
bu jarayon quyidagicha tasvirlangan:
“Institut 
oldidagi may don manzarasi ko'ngillarga surur va
bahoriy kayfiyat beruvchi lavhalar, bannerlar bilan bezatilgan.
Tashrif buyurgan mehmonlami in stitu tin g yosh о ‘qituvchilar va
iqtidorli yigit qizlari iltifot va yaxshi kayfiyat bilan qarshilaydilar.
Universitet foyesi esa kunning mazmun mohiyatini namoyon qiluv-
chi ко ‘rgazmalar, kitoblar ко ‘rgazmasi, Zulfiyaxonim portreti ham-
da Zulfiya nomidagi davlat mukofotiga sazovor bo ‘Igan tuman oliy
о ‘quv yurtlari, kasb-hunar kollejlari, akademik litseylar talabalari
rasmlari, ularfaoliyatiga oid lavhalar bilan diqqatni tortadi. Sozan-
dalar jamoasi diltortar kuy chalmoqdalar. Institut xotin qizlari ken-
gashi a ’zolari turli yuqori tashkilotdan kelgan mehmonlarni kutib
oladilar va institut xotin qizlar kengashi faoliyati bilan tanishtira-
dilar.
Belgilangan muddatda anjumanlar zaliga taklif qiladilar, mezbon-
lar diplomatiya san ’atining ibratli madaniyatiga xos e ’tibor va iltifot
bilan mehmonlarni kutib oladilar. Kuy fonida parda ochiladi.
Sahna bahor tarovati, mo ‘tabar va m unawar zot - ayol timsolini
aks ettiruvchi gullar, rang-barang gazlamalar, (atlas va adras) bilan
bezangan, Zulfiyaxonim va uning bebaho va beqiyos adabiy xazina-
sidan namunalar ham kechaga alohida mazmun baxsh etib turibdi
”.
Bu jarayonda ssenarist tadbir tashkilotchilarining fikrini ilg‘ab 
olib, uni boyitib berishi kerak boiadi. Ssenarist o ‘z tasavvuridagi 
sahnani o ‘zining dunyoqarashi, tasavvuri bilan tasvirlaydi. Tadbir 
tashkilotchilarining ssenarist yozgan, uning tasavvuridagi narsalar- 
ni amalga oshirishga imkoniyatlari bo‘lmasligi mumkin. Chunki, 
hammamizga m a’lumki, hamisha ham tadbir o ‘tkazish uchun barcha
126

---

shart-sharoitlar mavjud bo‘lavermaydi. Ssenariyda yozilgan hamma 
vazifalami amalga oshirish imkoni bo‘lmaydigan sharoitlar ham ko‘p 
uchrab turadi. Ammo, ssenarist tomonidan berilgan shu kabi izohlar 
tadbir tashkilotchilariga tadbimi muvaffaqiyatli tayyorlashga katta 
yordam beradi.
To‘rtinchisi,
ssenariyda mahalliy faktlarga asoslanish katta sa­
mara beradi. Bunga misol sifatida agar institut miqyosida olinadigan 
bo‘lsak, shu institutga xos bo‘lgan m a’lumotlardan foydalanish tad­
biming saviyasini oshirishga xizmat qiladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
mustaqilligining 17-yilligiga bag‘ishlangan “Mustaqillik - kelaja- 
gimiz garovidir” deb nomlangan bayram ssenariysi bunga misol bo‘la 
olishi mumkin.
Mazkur bayram 
tantanasi “Mustaqillik - bizning borligimiz, 
shonu-shuhratimiz, erkin va farovon kelajagimiz garovidir!” bosh 
g ‘oyasi asosida o ‘tkazilgan bo‘lib, aynan Abdulla Qodiriy nomidagi 
Toshkent davlat madaniyat instituti professor-o‘qituvchilari va tala- 
balarning yutuqlari, muvaffaqiyatlari haqida juda ko‘p m a’lumotlar 
berilganligi bilan ahamiyatlidir. Unda o‘sha yillarda yaratilgan adbi- 
yotlar, chet ellardagi tashriflar, Xalqaro aloqalarga doir masalalardagi 
institutning nufuzi, san’at, sport sohasida erishilgan yutuqlaming 
ssenariyda ko‘rsatilishi tadbiming qiziqarli darajada o‘tishiga katta 
ta’sir ko‘rsatgan.
Beshinchidan,
har qanday tadbir ssenariysini tayyorlashda did bi­
lan rasmiylashtirish, so‘zlami to‘g‘ri tanlash, tushunarli holda yozish 
talab etiladi.
Xulosa qilib aytganda, ssenariyni yaratishda ssenarist o ‘sha tad­
bir haqida juda ko‘p ma’lumotlarga ega boiishi, uning sahnaviy 
ko‘rinishini tasavvur qilgan holda yondashishi muhimdir.