Madaniyat instituti vahobjon rustamov ssenariynavislik mahorati

j td el iy'ko rn e d
» r t i O m m a v iy h a y rn r n la r re jtssura* i"
M i / m . i t к о r s . « t K. 4n ^ h
M
A y m x r ^ ^ ^ L
Hoihnv.r^ifab
» ) o n K u s t a r n o v
ч 
Т о ш ко н т ш цхар х у ж ы п и к
б о ш ц ар м аси
" A G O y r r r w M ^ A ijp U V :" H O M U 'O aeU
Тошквмгг давпагп
Амаданият институти
'устах,кащ оила и и л и га
багит ланаби.
театрл а
р еж ис
д е б н о м л ан ган
С а^ н а л аш ти р ув ч и
' 
ДМС 
Б а д и й ф а ^ б а р
Ф ан укитувчил ари:
Манзил: Юн
129

---

Tadbirlarni tashkil etishda afisha tayyorlash ham asosiy tash- 
kiliy ishlardan hisoblanadi. Uni tayyorlash jarayoni ham o ‘ziga 
xos tajriba, mahoratni talab etadi. Tomoshabinni jalb etish, uni 
tadbirga chorlashning eng zo‘r usuli afishalarni qiziqarli qilib 
tayyorlashdir.
Afishalarni tayyorlashda rassom uning bir necha xil variantda es- 
kizini tayyorlaydi. Eskiz rahbaming (tadbir tashkilotchisi, rejissor) 
tasdig‘idan o ‘tgandan keyin tayyorlanadi. Teatrda bu ishlami asosan 
teatr rassomi bajaradi. Ammo, madaniyat va aholi dam olish markaz- 
lari, maktab va boshqa muassasalarda bunday e’lonlar tadbir tashki­
lotchilari tomonidan tayyorlanadi.
Afisha tayyorlash jarayonida obrazli yechim masalasini yaxshi 
tushunib olish katta samara berishi mumkin. Unda asar (tadbir)ning 
mazmun-mohiyatini ochib berishga yordam beradigan jihatlar ustida 
bosh qotirish kerak. Abdulla Qahhoming “Og‘riq tishlar” asarining 
“O g iiq tishlar” degan yozuvini insonning sog‘ boim agan tishlaridan 
iborat qilib yozish yoki Sh.Boshbekovning “Taqdir eshigi” asarini 
uyning ikki tabaqali eshigiga yozilganday qilib tayyorlash va h.k.lar 
bunga misol bo Та oladi.
Taklifnoma tayyorlashning turli usullari bor. Bitta A-4 qog‘ozni 
ikki yoki uchgaboTib tayyorlash eng qulay usullaridan hisoblanadi28.
Taklifnomalar kundalik о‘tkaziladigan tadbirlarda ko‘p ishlatiladi. 
“Xalq ashula va raqs ansambliga rahbarlik” bo‘limi talabalarini hiso- 
bot konserti yoki “Ota-onalar kuni”ga bag‘ishlab о‘tkaziladigan va 
boshqa shu kabi tadbirlar bunga misol boTa oladi.
Xulosa sifatida shuni aytish kerakki, tadbimi tayyorlash jarayo- 
nidagi tashkiliy ishlar (ssenariy yozish, taklifnomalar, afisha tay­
yorlash, repititsiyalar uchun sharoitlar yaratish, badiiy jamoalar bilan 
ishlash va boshqalar)ni ikkinchi darajali ish deb qaralmasligi kerak. 
K o‘pgina hollarda faqat ijodiy ishlarga katta e ’tibor berilib, tashkiliy 
ishlar bajarilmay qolganligi tufayli, tadbir saviyasi tushib ketganligi 
haqida gapiramiz. Bu ikkala jarayonni ham birday olib borish tadbir- 
ning muvaffaqiyatini ta’minlaydi.