M7-19-guruh magistranti ubaydullayeva saidaxon bahromjon qizi



Download 0,73 Mb.
bet3/14
Sana17.02.2023
Hajmi0,73 Mb.
#912411
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
M7-19-guruh magistranti ubaydullayeva saidaxon bahromjon qizi

Tayyor mahsulot tavsifi

Sintezlash jarayonini tayyor mahsuloti GOST 6221 – 82 talablariga javob beruvchi sintetik ammiakdir. Azot vodorod bilan bir necha xil birikma hosil qiladi, ulardan eng muximi ammiakdir. Ammiak molekulasining tuzilishi piramida shaklida bo’ladi. Kimyoviy bog’lanishi qutubli musbat zaryad vodorod atomlarida, manfiy zaryad azot atomida to’plagan. Shu tufayli ammiak molekulalari orasida vodorod bog’lanish hosil bo’ladi. Vodorod bog’lanishlar borligi tufayli ammiakning suyuqlanish va qaynash temperaturasi nisbatan yuqori, bug’lanish issiqligi ham katta bo’ladi, u asosan oson suyuqlikka aylanadi. Toshko’mir tarkibida 1 dan 2% gacha azot bo’ladi. Toshko’mir quruq haydalganda bu azotning qariyb hammasi ammiak va ammoniy tuzlari tariqasida ajralib chiqadi.
Quruq haydashda, chiqadigan boshqa gazsimon mahsulotlardan ammiakdan va ammoniy tuzlaridan ajratib olish uchun koks gazi suvdan o’tkaziladi. Bu ammiakli yoki boshqacha qilib aytganda, gazli suvdan ohak qo’shib qizdirib olingan ammiak odatda sulfat kislotaga yuboriladi, ammiakni sulfat kislotaga yuborish bilan birikib, ammoniy sulfat hosil qiladi. Uzoq vaqtgacha gazli suv ammiak hosil qilgan birdan – bir manba bo’lib keladi. Ammo XX asrning boshlarida sanoat ammiak olishning mutlaqo yangi usullari tashkil etildi. Bu usul atmosfera azotini bog’lashga yoki boshqacha qilib aytganda, fiksatsiya qilishga asoslangan. Bu kashfiyotlar inson hayoti qanchalik katta ahamiyatga ega bo’lganligini tushunish uchun, avvalo azotning hayotiy protsesslardagi roli tug’risidagi ravshan tasavvurga ega bo’lishi kerak.
Yuqori aytib o’tilganidek, azot oqsil moddalarning tarkibi, albatta kiradi, oqsil moddalar esa har qanday tirik mavjudotning oziqlanishi uchun zarur moddalardan. Ammo atmosferada erkin azot zahiralari nihoyat ko’pligi amalda bitmas – tuganmas bo’lganligiga qaramay hayvonot ham o’simliklar ham bu azotdan oziqlanishi uchun bevosita foydalana olmaydi.
O’simliklar azotni tuproqdan oladi, azot har – xil organik birikmalar ham bo’lib ular asta – sekin nitrat kislota tuzlari va ammoniy tuzlariga aylanadi. Bu tuzlar tuproqdagi suvda erib o’simliklar ildizlariga so’riladi, undan keyin o’simlik hujayralarida oqsillariga va azotning boshqa murakkab birikmalariga aytiladi. Hayvonlar azot hatto tuzlar hamda o’zlariga olmaydi. Hayvonlarning ovqatlanish uchun o’simlik yoki boshqa hayvonlarga beradigan oqsil moddalar kerak. Oqsil moddalar o’rnini boshqa hech qanday birikmalar bosa olmaydi.
Azot odatdagi temperaturada vodorod bilan birikmaydi. Ammo azot vodorod aralashmasidan elektr uchquni o’tkazilsa, muayyan miqdor, ammiak hosil bo’lishi ilgaridan ma’lum edi. Bu reaksiyani batafsil o’rganish uchun elektr uchquni o’tkazilganda ammiak hosil bo’libgina qolmay, u teskari, ya’ni NH3 = N2 bilan H2 ga ajralishi ham sodir bo’lishini ko’rsatadi. N2 bilan H2 orasidagi reaksiya qaytar reaksiya bo’lib, muvozanat qaror topadi.
N2 + 3H2 ↔ 2NH3 + 22 kal
Yuqori temperaterada ammiak kam hosil bo’ladi.
4.1-jadval

Temperatura 0 C

Ammiak konsentratsiyasi muvozanati %

Temperatura 0 C

Ammiak konsentratsiyasi muvozanati %

300

70,96

500

26,44

350

59,72

550

19,13

400

47,00

600

15,77

450

35,12











  1. Download 0,73 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish