М у н д а р и ж а. Кариш

II.II.Ҳаракатларни уддалай олиш қобилияти ваҳаракат малакаси

Жисмоний тарбияга хос бўлган кўп қиррали вазифа-ларнинг барчасиҳаракатни бажара олиш (қила олиш) ваҳаракат малакасининг шаклланишига боғлиқдир. Бу жараёнга хос қону-ниятларни билишҳаракат фаолиятларини ўқитишнинг барча этапларидаги мазмунни тўғри ва рационал бўлишини,ҳаракат фаолиятларини эгалашдаги нотекисликларга барҳам беради ва таoлим вариациясини йўлга қўйиш учун имконият яратади, дарслар тизимини нисбатан талаб даражасида тузиш, тайёрлов ва йўлланма берувчи машқлардан самарали фойдаланиб малаканинг ижобий ва салбий кўчишини таoминлайди.

Таoлим жараёнидаҳаракат фаолиятларини ривожланти-риш. ҳаракат фаолиятларини ўқитиш жараёнида тананинг у ёки бу қисми (бўлаги)даҳаракатни бошқаришнинг характери ўзгаради, натижадаҳаракат фаолиятини эгаллашнинг даражаси ортади. Б.А. Ашмарин бу жараённи қуйидагича ифодалаган:


8.1.1-жадвал

Ҳаракат фаолиятини ўқитиш

Ҳаракатни қила билишни

Ҳаракат малакасини

Олий тартибдаҳаракат

Махсус билимларга эга бўлиш

Ўқувчи (шуғулланувчи) махсус билимлар базасида ва тизимли машқлар натижасидаҳаракат фаолиятини бажариш учун белгиланган имкониятлар чегарасига етади, такомиллаш-тириш учун эса чегарасиз имкониятларга эга бўлади (олий тартибдаҳаракат қила билиш).ҳаракат фаолиятини эгаллаш-нинг уч босқичга бўлиниши шартлидир. Босқичларнинг стабил чегараларини мавжудлиги билим бериш вазафаларини белгилаш ва униҳал қилиш учун қулайдир.
Эски тажрибалар, билимларга таяниб қила билиш (қила олиш)нинг шаклланишиҳаракат фаолиятини эгаллаш жараё-нидан бошланади.