M tojiyev, I. Nigmatov

Vena va kapillarlardan 
tashqariga oqib chi- 
qayotgan qonni jarohatga bosib turadigan steril 
bogMama 
qo‘yib 
bog‘lash 
(jarohat 
ustiga 
3-4
18-rasm. Oyoqning son qismiga arteriyadan
rezina tasma (jgut) q o‘yish tartibi
232

---

qavat steril salfetka yoki boglama qo‘yilib, 
ustidan gigroskopik paxta va bog4 lama bilan 
mahkam qilib bog‘lab qo‘yiladi) va badanning 
shikastlangan qismini tanaga nisbatan yuqoriroq 
turadigan holga keltirib qo‘yish yo'li bilan 
vaqtincha to ‘xtatiladi.
19-rasm. Oyoqni bukish
orqali qon ketisbini
to ‘xtatish
12.6. Odam jarohatlanganida qo‘llani!adigan
bog‘lamlar turlari va ularni qo'yish qoidalari
Jarohatlar asoratlarining oldini olish. l 
iar qanday jarohat, hatto, 
eng kichkinasi ham, shikastlangan odamning hayoti uchun xavf tug‘diradi. 
U har xil mikroblar yuqtiradigan manba bo‘lib qolishi mumkin, ba’zi 
jarohatlar esa bir talay qon ketib qolishiga sabab bo‘ladi. Birinchi tibbiy 
yordam ko‘rsatish mahalida ana shu asoratlar oldini olishning asosiy yo‘li 
jarohatga imkoni boricha ertaroq steril bog‘lam qo‘yib bog‘lash, jarohatga 
qo‘l urish, uni ustidagi har qanday narsalar, kiyim-kechak parchalarini 
olib tashlash zarur, jarohatni berkitish uchun sterillanmagan materialni 
ishlatish mumkin emas.
Jarohatlarga infeksiya yuqishiga qarshi kurashda aseptika va antiseptika 
usullari qo‘llanishi maqsadga muvofiq.
Aseptika va antiseptika to‘g‘risida tushuncha. Aseptika 
jarohatga 
mikroblar tushishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida k o‘riladigan chora- 
tadbirlardir, ya’ni u jarohat infeksiyasining oldini olish, profilaktika 
usuli hisoblanadi. Jarohatga uriladigan narsalarning hammasi steril 
(mikroblardan xoli) boMishi kerak, degan oddiy qoidani qo‘llash bilari 
unga erishiladi. Jarohatga qo‘l urish, undagi narsalar, kiyim-kechak 
parchalarini yulib tashlash, jarohatni bekitish uchun unga sterillanmagan 
materialni ishlatish mumkin emas.